ΜΙΜΗΣ ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ, ΑΓΑΠΗ ΜΕΔΟΥΣΑΣ, ΕΚΔ.
ΠΑΤΑΚΗΣ , ΑΘΗΝΑ 2019
Ο Μίμης Ανδρουλάκης ,
ο πολυγραφότατος συντοπίτης μας, πρόσφατα παρουσίασε το νέο του βιβλίο με τίτλο
«Αγάπη Μέδουσας». Ο συγγραφέας δε χρειάζεται συστάσεις. Είναι Λασιθιώτης και
τιμά τον τόπο του. Φτασμένος συγγραφέας.
Ικανός γνώστης της περιόδου με
επαρκή χρήση του λόγου, της ιστορίας και της ψυχανάλυσης προσώπων, Θέτει τις βάσεις
για την περαιτέρω διερεύνηση μίας σύγχρονης ταραχώδους και ίσως σκοτεινής
εποχής. Ο εμβληματικός τίτλος του βιβλίου παραπέμπει σε μυθολογικό πρόσωπο με
σύνδεση και προεκτάσεις σε ένα ιστορικό γεγονός. Ο υπότιτλος « ιστορική
προδοσία γραμμένη στο κύμα» δίνει το στίγμα και την ουσία του μυθιστορήματος.
Το κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού κατά της δικτατορίας στις 23
Μαΐου του 1973 είναι ένα θέμα που περιμένει ακόμη τους ιστορικούς ερευνητές του.
Ο Μίμης Ανδρουλάκης σπεύδει να τους προλάβει.
Το Κίνημα προδόθηκε λίγο προτού
εκδηλωθεί. Στασίασαν πάνω από διακόσιοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί. Μεταξύ των
συλληφθέντων ήταν και ο Σπύρος Μουστακλής που υπέστη άγρια βασανιστήρια με αποτέλεσμα
να μείνει ανάπηρος. Δύο ημέρες μετά την καταστολή της στάσης, το αντιτορπιλικό
«Βέλος», με κυβερνήτη τον πλωτάρχη τότε Νίκο Παππά στη μεταπολίτευση, ναύαρχο, αρχηγό του ΓΕΝ και Υπουργό Εμπορικής
Ναυτιλίας αργότερα, εγκατέλειψε το
σχηματισμό στον οποίο συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ στα ανοιχτά της Σαρδηνίας
και προσορμίστηκε στο Φιουμιτσίνο. Εκεί ο Παππάς και επτά ακόμα αξιωματικοί
ζήτησαν άσυλο από την Ιταλία. Η δικτατορία νίκησε στο εσωτερικό, αλλά
δυσφημίστηκε με τεράστιο κόστος σε διεθνές επίπεδο.
Τα γεγονότα αυτά μετατρέπονται σε μια συναρπαστική αφήγηση στο
μυθιστόρημα. Πρωταγωνιστούν δύο ζευγάρια. Τα ζευγάρια αυτά κινούνται μεταξύ μύθου και ιστορίας, αφού τα
μυθοπλαστικά πρόσωπα ανασυνθέτουν και αναμειγνύουν εμπειρίες του συγγραφέα από
τα χρόνια της δικτατορίας. Τον καθοριστικό ρόλο αναλαμβάνουν δυο γυναίκες, η
Έλλη και η Μαρίνα, που έχουν ερωτευτεί και παντρευτεί δύο δημοκρατικούς
αξιωματικούς, έναν πλωτάρχη και έναν πιλότο. Στην ιστορία εμπλέκονται δύο ακόμα
ήρωες, οι οποίοι είναι οι παράνομοι εραστές της Έλλης και της Μαρίνας και
αποτελούν το κλειδί για να απαντήσει ο συγγραφέας στο κεντρικό ερώτημα του
βιβλίου: ποιος πρόδωσε στην ηγεσία της δικτατορίας το κίνημα του Πολεμικού
Ναυτικού; Ο προδότης ήταν ένας μεγαλοβιομήχανος, ο οποίος συνεργαζόταν στενά με τους δικτάτορες , οι
οποίοι ήταν πρόθυμοι να τον
εξυπηρετήσουν και να στηρίξουν τα συμφέροντά του. Ο βιομήχανος, που
μυθιστορηματικά είναι ο εραστής της Έλλης, θα σπεύσει να μεταδώσει την
πληροφορία για το κίνημα του Ναυτικού στον ταξίαρχο Δημήτριο Ιωαννίδη, τον
άνθρωπο ο οποίος έριξε τον Γεώργιο Παπαδόπουλο τις ημέρες του Πολυτεχνείου για
να οδηγήσει το καλοκαίρι του 1974 στην τραγωδία της Κύπρου.
Το δεύτερο «κλειδί» ανάγνωσης
είναι οι εσωτερικές συγκρούσεις της δικτατορίας και η ανάπλαση της σκοτεινής
προσωπικότητας του Ιωαννίδη. Ο τελευταίος είχε γαμπρό του Ζακ Αλαζράκη,
ιδιοκτήτη τότε της κλινικής «Κυανούς Σταυρός». Ο Αλαζράκης θα φέρει σε επαφή το
μεγαλοβιομήχανο με τον Ιωαννίδη. Το
μυθιστόρημα θα μας θυμίσει ότι ο κλινικάρχης ήταν Ισραηλινός. Εβραϊκής ,όμως,
καταγωγής ήταν και ο ίδιος ο Ιωαννίδης.
Το βιβλίο του Ανδρουλάκη είναι
γραμμένο χωρίς πολιτικά στερεότυπα και προκαταλήψεις. Κεντρικό του θέμα είναι η δόξα του Πολεμικού Ναυτικού την εποχή
της δικτατορίας, αλλά και η πολιτική, κυβερνητική και συνωμοτική δράση του
Γεώργιου Παπαδόπουλου. Προέχει, ωστόσο, το ψυχολογικό προφίλ του «αόρατου
δικτάτορα» που υποκατέστησε τον Παπαδόπουλο στην εξουσία. Ένας μοναχικός και
ολιγόλογος αξιωματικός, βυθισμένος στις αντινομίες και τις αντιφάσεις του. Από
τη μια ο απόλυτος στρατοκράτης και από την άλλη ένας εκ πεποιθήσεως συνωμότης
που δεν εμπιστευόταν τη CIA και προσπαθούσε να τα βρει με την Τουρκία, για να
μείνει στο τέλος κατάπληκτος με την εισβολή του Αττίλα. Και δείχνει ακόμη ο συγγραφέας
πόσο ο Ιωαννίδης φοβόταν το παρελθόν του, όχι μόνο την εβραϊκή του καταγωγή, αλλά και το
φάντασμα του βενιζελικού πατέρα του. Αποτέλεσμα είναι η κατάθλιψη και η πλήρης
κατάρρευση του Ιωαννίδη, που όμως κόστισαν στην Ελλάδα κα την Κύπρο ένα από τα
οδυνηρότερα κεφάλαια στη μεταπολεμική τους ιστορία.
Ο συγγραφέας ανιχνεύει μία εποχή
και ένα πολιτικό γεγονός με ιδεολογικά,
ιστορικά και ψυχογραφικά εργαλεία. Υπάρχουν και στοιχεία αυτοβιογραφικά. Εκτός από τις ιδεολογικές παραμέτρους της
εποχής , οι αναλυτικές λεπτομέρειες , η ψυχοσύνθεση των προσώπων και η
περιρρέουσα πολιτική ατμόσφαιρα δίνονται με λεπτό χιούμορ και θυμόσοφη διάθεση.
Το πικρό αίσθημα μίας γενιάς μας αφήνει αναπάντητα ερωτήματα. « Η ζωή είναι μια
ατέλειωτη πομπή από αναπάντητα ερωτήματα. Καθένας και το προσωπικό αίνιγμά του»
σημειώνει ο συγγραφέας κλείνοντας τη συγγραφή του.
Από το Μίμη Ανδρουλάκη ,ένα
αριστερό ιδεολόγο και ικανό συγγραφέα,
περιμένουμε να μας ανιχνεύσει τα τελευταία κρίσιμα και καθοριστικά πολιτικά και
οικονομικά χρόνια της πατρίδας μας σε μία νέα του συγγραφή. Η διάθεση (αυτό)
κριτικής από ένα εκ προοιμίου αριστερό διανοούμενο αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Το
βάθος των γνώσεων του, η αυθόρμητη καταγραφή των γεγονότων και η εν γένει
συγγραφική και πολιτική διαδρομή του
είναι στοιχεία ικανά να μας δώσουν αποκαλυπτικές ιδεολογικές και πολιτικές επισημάνσεις
της πρόσφατης καθοριστικής για το μέλλον της χώρας δεκαετίας.
Σε ένα κρίσιμο και καθοριστικό
για το τόπο επίπεδο εθνικών θεμάτων αποκτά ιδιαίτερη σημασία ο ρόλος των διανοουμένων και δη των
συγγραφέων με αιχμηρό και (αυτό) κριτικό λόγο.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΖΙΦΑΣ
