Eρωτήσεις και απαντήσεις για τις άμεσες ενισχύσεις 2015-2020

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

1. Τι αλλάζει η μετάβαση από το καθεστώς ενιαίας ενίσχυσης στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης;

Από το 2015 η ενιαία ενίσχυση αντικαθίσταται από νέες άμεσες ενισχύσεις, που περιλαμβάνουν τη βασική ενίσχυση, την πράσινη ενίσχυση και, για όσους είναι κάτω των 40 ετών

και νεοεισερχόμενοι, την ενίσχυση για τους γεωργούς νεαρής ηλικίας. Τα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης, όπως είχαν χορηγηθεί βάσει των Καν.(ΕΚ) 1782/2003 και (ΕΚ) 73/2009, έληξαν στις 31.12.2014. Το 2015 χορηγούνται νέα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης, σύμφωνα με την επιλέξιμη έκταση που θα δηλώσουν οι γεωργοί με την υποβολή της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης και εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις. Ειδικά για το 2015 η ενιαία αίτηση ενίσχυσης αποτελεί και αίτηση χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης.

2. Τι αξία θα έχουν τα νέα δικαιώματα βασικής ενίσχυσης;

Πριν την 15η Μαΐου 2015, που είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης, δεν είναι δυνατή η ενημέρωση των γεωργών για το ύψος, στο οποίο θα διαμορφωθεί η μοναδιαία αξία των νέων δικαιωμάτων τους, δεδομένου ότι η αξία των δικαιωμάτων εξαρτάται και από τον αριθμό των εκταρίων επιλέξιμης γης, που θα δηλωθεί σε κάθε περιφέρεια το έτος αιτήσεων 2015. Προβλέπεται το φθινόπωρο του 2015 η ενημέρωση των γεωργών, με κάθε πρόσφορο μέσο, για τον αριθμό και την προσωρινή αξία των δικαιωμάτων τους.

3. Τι σημαίνει ότι η αξία των δικαιωμάτων υπόκειται σε σταδιακή σύγκλιση(Κοινή Υπουργική Απόφαση 22-01-2015);

Η αξία των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, που θα χορηγηθούν το 2015, θα διαφοροποιείται για κάθε έτος ως το 2019. Έτσι, η μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, για άλλους θα είναι μικρότερη και για άλλους μεγαλύτερη εξαρτάται από το τι ποσοστό είναι σε σχέση με την περιφερειακή μονάδα.

Η μετάβαση από την αρχική μοναδιαία αξία των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης του 2015 στην τελική μοναδιαία αξία τους το 2019 πραγματοποιείται σε ίσα βήματα αρχής γινομένης από το 2015.

4. Τι σημαίνει “περιφερειοποίηση”;

Η Ελλάδα αποφάσισε να εφαρμόσει το καθεστώς βασικής ενίσχυσης από το 2015 σε περιφερειακό επίπεδο. Για το λόγο αυτό καθορίστηκαν τρεις περιφέρειες στη χώρα, βάσει αγρονομικών κριτηρίων:

ΠΕ1: περιφέρεια που περιλαμβάνει τις εκτάσεις βοσκοτόπων

ΠΕ2: περιφέρεια που περιλαμβάνει τις αρόσιμες εκτάσεις

ΠΕ3: περιφέρεια που περιλαμβάνει τους γεωργικούς δενδρώνες και αμπελώνες από τις εκτάσεις μόνιμων καλλιεργειών.

Ο αριθμός των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, που χορηγούνται ανά γεωργό το 2015, ισούται με τον αριθμό των επιλέξιμων εκταρίων, τον οποίο δηλώνει ο γεωργός στην ενιαία αίτηση ενίσχυσης το 2015 (σε αυτά δεν λαμβάνονται υπόψη εκτάρια αρόσιμης γης σε μόνιμα θερμοκήπια το 2013) . Έτος αναφοράς για την κατάταξη στις ως άνω 3 περιφέρειες των αγροτεμαχίων, που δηλώνουν οι γεωργοί το 2015, είναι το έτος ενίσχυσης 2013.

5. Η ΑΜΑΔ (Αρχική Μοναδιαία Αξία Δικαιώματος) αφορά μόνο τη βασική ενίσχυση ή το άθροισμα της βασικής συν της πράσινης ενίσχυσης; Η πράσινη ενίσχυση είναι μία οριζόντια στρεμματική ενίσχυση, ίδια για όλους τους παραγωγούς ανά περιφέρεια;

Ο υπολογισμός της ΑΜΑΔ (Αρχική Μοναδιαία Αξία Δικαιώματος) αφορά αποκλειστικά στη Βασική Ενίσχυση και όχι στο άθροισμα της βασικής και της πράσινης ενίσχυσης. Η πράσινη ενίσχυση θα χορηγηθεί ως ποσοστό της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, που ενεργοποιεί ο γεωργός για κάθε συγκεκριμένο έτος και όχι σαν ετήσια πληρωμή ανά επιλέξιμο εκτάριο.

Eρωτήσεις και απαντήσεις για τις άμεσες ενισχύσεις 2015-2020

Β. ΕΝΕΡΓΟΣ ΓΕΩΡΓΟΣ

1. Τι σημαίνει ο ορισμός “ενεργός γεωργός”;

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μια προσπάθεια η καταβολή των ενισχύσεων να είναι πιο στοχευμένη απ' ότι στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο, αποφάσισε πως από το 2015, προκειμένου ένας γεωργός να λάβει άμεσες ενισχύσεις, θα πρέπει είναι ενεργός γεωργός και προχώρησε στη διατύπωση μίας αρνητικής λίστας χαρακτηριστικών του ποιος δεν είναι " ενεργός γεωργός". Γεωργός, ο οποίος σύμφωνα με τον Ν. 3874/2010 χαρακτηριζόταν ως “επαγγελματίας γεωργός” δεν σημαίνει ότι αυτόματα θα πληροί και τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού. Στόχος της εισαγωγής της έννοιας του ενεργού γεωργού είναι η διασφάλιση δύο πολύ συγκεκριμένων θεμάτων. Από τη μία να διασφαλίσει ότι μόνο έκταση, η οποία πράγματι καλλιεργείται ή τουλάχιστον ασκείται επ' αυτής κάποιας φύσης γεωργική δραστηριότητα μπορεί να τύχει στήριξης υπό το καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων και από την άλλη να αναχαιτίσει την πρόσβαση στο καθεστώς άμεσων ενισχύσεων στα πρόσωπα αυτά, για τα οποία η γεωργική δραστηριότητα αποτελεί ένα πολύ μικρό μέρος του εύρους των οικονομικών συμφερόντων τους. Παράλληλα, προκειμένου να αποφευχθεί τυχόν αρνητική μεταχείριση των λεγόμενων μικροκαλλιεργητών μερικής απασχόλησης, με σημαντικό ύψος εξωγεωργικών εισοδημάτων, η Επιτροπή στην παράγραφο 4 του άρθρου 9 του Καν. 1307/2013 ορίζει ότι οι διατάξεις του ενεργού αγρότη δεν αφορούν όσους απλώς έλαβαν άμεσες ενισχύσεις μη υπερβαίνουσες συγκεκριμένο ποσό, το οποίο ορίζει το κράτος μέλος, για το προηγούμενο έτος. Ο παραπάνω ορισμός του "ενεργού αγρότη" δίνεται από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και δεν εναπόκειται στα κράτη μέλη η εφαρμογή του. Έτσι, ο βασικός κανόνας του ποιος δεν θεωρείται ενεργός γεωργός θα είναι κοινός για όλα τα κράτη μέλη, τα οποία με τη σειρά τους έχουν τη ευελιξία να ορίσουν την ελάχιστη δραστηριότητα, να προσθέσουν άλλες ανάλογες μη γεωργικές επιχειρήσεις ή δραστηριότητες ή ακόμα και να διευρύνουν τον κατάλογο των φυσικών ή νομικών προσώπων που αποκλείονται από το καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων και τέλος να ορίσουν το ποσό των άμεσων ενισχύσεων, πάνω από το οποίο θα ελέγχεται αν ο δικαιούχος πληροί την προϋπόθεση του ενεργού γεωργού.

2. Πως μπορώ να χαρακτηριστώ ενεργός γεωργός το 2015;

Ο έλεγχος για το αν κάποιος πληροί τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού για το 2015, όπως και για κάθε επόμενο έτος, διενεργείται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μετά την υποβολή της ενιαίας αίτηση ενίσχυσης. Πρόκειται για μηχανογραφικό – διασταυρωτικό έλεγχο, σχετικό με τα οικονομικά δεδομένα των γεωργών, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων. Όσον αφορά το πρώτο έτος χορήγησης δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης 2015, ισχύουν γενικότερα τα εξής:

* γεωργοί, οι οποίοι το 2014 έλαβαν άμεσες ενισχύσεις κάτω των 5.000 € θεωρούνται ενεργοί γεωργοί το 2015.

* γεωργοί, οι οποίοι το 2014 έλαβαν άμεσες ενισχύσεις άνω των 5.000 € θεωρούνται ενεργοί γεωργοί το 2015, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις. Συνεπώς υπόκεινται σε έλεγχο.

* γεωργοί, οι οποίοι δηλώνουν το 2015 γεωργικές εκτάσεις αποτελούμενες σε ποσοστό άνω του 50% από εκτάσεις διατηρούμενες εκ φύσεως σε κατάσταση κατάλληλη για βοσκή ή καλλιέργεια χωρίς να ασκούν επ' αυτής την ελάχιστη γεωργική δραστηριότητα, δεν θεωρούνται ενεργοί γεωργοί, ακόμα κι αν έλαβαν το 2014 άμεσες ενισχύσεις κάτω των 5.000 €

3. Πως θα ελεγχθούν οι νεοεισερχόμενοι το 2015 γεωργοί ή γενικότερα γεωργοί, οι οποίοι δεν υπέβαλλαν ενιαία αίτηση ενίσχυσης το 2014, ως ενεργοί;

Προκειμένου να διαπιστωθεί αν το 2014 το ποσό των άμεσων ενισχύσεων είναι πάνω ή κάτω από τις 5.000 € για κάποιον νεοεισερχόμενο γεωργό στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης το 2015 ή για κάποιον που δεν υπέβαλλε αίτηση ενιαίας ενίσχυσης το 2014 , πολλαπλασιάζεται ο αριθμός των επιλέξιμων εκταρίων που δηλώνει το 2015 με τη μέση εθνική ενίσχυση άμεσης στήριξης ανά εκτάριο το 2014.

4. Κληρονόμος εκμετάλλευσης το 2015 είναι αναγκαίο να πληροί τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού;

Η χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης λόγω κληρονομιάς εκμετάλλευσης ακολουθεί τους κανόνες της χορήγησης δικαιωμάτων γενικότερα το 2015. Έτσι, όταν ένας γεωργός κληρονομεί εκμετάλλευση, έχει το δικαίωμα να ζητήσει τη χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης υπό τις ίδιες προϋποθέσεις όπως ο κληρονομούμενος γεωργός. Για το λόγο αυτό, και ειδικά για τη χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης το 2015, απαιτείται ο κληρονόμος να είναι ενεργός γεωργός, όπως θα απαιτείτο και για τον κληρονομούμενο, αν δεν είχε αποβιώσει. Μετά την πρώτη χορήγηση των δικαιωμάτων το 2015, η μεταβίβαση των δικαιωμάτων λόγω κληρονομιάς μπορεί να γίνει και σε μη ενεργό γεωργό, ο οποίος όμως δε θα μπορεί να λάβει ως ενίσχυση την αξία των δικαιωμάτων διότι άμεσες ενισχύσεις χορηγούνται μόνο σε ενεργούς γεωργούς.

5. Εφόσον πληρώ τις προϋποθέσεις άμεσης πρόσβασης στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης, θεωρούμαι αυτόματα ενεργός γεωργός το 2015;

Όχι, το δικαίωμα άμεσης πρόσβαση στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης δεν ισοδυναμεί με τον χαρακτηρισμό του ενεργού γεωργού. Κάποιος που έχει δικαίωμα πρόσβασης στο καθεστώς βασικής ενίσχυσης μπορεί να μην πληροί το 2015 τις προϋποθέσεις του ενεργού γεωργού και να μην του χορηγηθούν δικαιώματα βασικής ενίσχυσης. Επίσης, ενώ η χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης γίνεται το 2015, το αν κάποιος γεωργός είναι ενεργός γεωργός εξετάζεται κάθε χρόνο, προκειμένου να λάβει άμεσες ενισχύσεις.

Γ. ΕΝΙΑΙΑ ΑΙΤΗΣΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

1. Που μπορώ να κάνω την ενιαία αίτησης ενίσχυσης

Η Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2015 (ΕΑΕ 2015) υποβάλλεται στον ΟΠΕΚΕΠΕ από τον ίδιο το γεωργό ή από εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του:

* Απευθείας στον ΟΠΕΚΕΠΕ μέσω online συστήματος

* Μέσω ενός πιστοποιημένου φορέα υποδοχής αίτησης. Η ΕΑΣ Ιεράπετρας είναι πιστοποιημένος Φορέας Β΄Βαθμού.

Η καταληκτική ημερομηνία εμπρόθεσμης υποβολής της ενιαίας αίτησης είναι η 15η Μαΐου κάθε ημερολογιακού έτους. Για το τρέχον έτος (2015), η προθεσμία υποβολής λήγει την 15η Μαΐου, ημέρα Παρασκευή.

2. «Είμαι κάτοχος 50 στρεμμάτων και 4 δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, πρέπει να κάνω ενιαία αίτηση ενίσχυσης για να μου χορηγηθούν νέα δικαιώματα ή μπορώ να κρατήσω τα παλιά;»

Η ισχύς των παλιών δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης έληξε στις 31.12.2014 και κανένας γεωργός δεν έχει δικαιώματα στην κατοχή του. Είναι απαραίτητη η εμπρόθεσμη υποβολή ενιαίας αίτησης ενίσχυσης ως 15.05.2015, προκειμένου να χορηγηθούν νέα δικαιώματα, εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις.

3. Ποια είναι η ελάχιστη έκταση για τη χορήγηση δικαιωμάτων;

Το ελάχιστο μέγεθος ανά εκμετάλλευση, για την οποία μπορεί να ζητηθεί η χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης το 2015 είναι τα 4 στρέμματα.

Το ελάχιστο μέγεθος των αγροτεμαχίων για τα οποία μπορεί να υποβληθεί αίτηση ενίσχυσης στα πλαίσια των άμεσων ενισχύσεων καθορίζεται ως εξής:

• 500 τ.μ. για όλα τα αγροτεμάχια πλην των ελαιοτεμαχίων
• 300 τ.μ. για τα ελαιοτεμάχια στο πλαίσιο του καθεστώτος βασικής ενίσχυσης

4. Δηλώνεται ένα αγροτεμάχιο 10 εκτάρια, από τα οποία τα 9 είναι αροτραία και το 1 αγρανάπαυση. Ποια έκταση ενεργοποιεί δικαιώματα, τα 9 ή και τα 10 εκτάρια;

Δεν είναι δυνατή η δήλωση ενιαίου αγροτεμαχίου με συγκαλλιέργεια αγρανάπαυση και αροτραία καλλιέργεια. Ο κανόνας είναι ότι χορηγείται, κατά κανόνα, ένα δικαίωμα ανά ένα εκτάριο επιλέξιμης έκτασης, άρα για ένα αγροτεμάχιο 10 εκταρίων, εάν είναι όλα επιλέξιμα, θα χορηγηθούν 10 δικαιώματα βασικής ενίσχυσης.

5. «Θα υπάρχει Ολοκληρωμένη Διαχείριση για την Ελιά, όπως την ξέραμε μέχρι τώρα;»

Όσον αφορά στον Πυλώνα Ι, στα πλαίσια των συνδεδεμένων ενισχύσεων που ισχύουν από το 2015, ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται ενίσχυση στην ελαιοκαλλιέργεια ολοκληρωμένης διαχείρισης, όπως προβλεπόταν στο άρθρο 68 του Καν.(ΕΚ) 73/2009

6. Γιατί δεν επιτρέπεται η συγκαλλιέργεια ή η επίσπορη καλλιέργεια σε γη υπό αγρανάπαυση;

Σε περίπτωση αγροτεμαχίου που γεωργός καλλιεργεί, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα ή πρόκειται να καλλιεργήσει κατά τη διάρκεια του έτους και είναι προς το παρόν χωρίς καλλιέργεια, στην ΕΑΕ του θα την δηλώσει ως κύρια καλλιέργεια. Η καλλιέργεια αναιρεί τη χρήση της γη ως αγρανάπαυση.

7. Παραγωγός που ήταν κάτοχος Δ.Ε.Ε. (Δικαιωμάτων Ενιαίας Ενίσχυσης) ως και το έτος 2014, σε περίπτωση που δηλώσει το τρέχον έτος μόνο εκτάσεις με Κωδικό Ομάδας Καλλιέργειας "ΠΑΥΣΗ", θα του προσδιοριστούν Δικαιώματα Βασικής Ενίσχυσης το έτος 2015;

Οι εκτάσεις σε αγρανάπαυση, είναι επιλέξιμες για τη χορήγηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης.

8. Πότε χρειάζεται να προσκομίσω «Υπεύθυνη δήλωση του Ν.1599/86 την οποία ο αιτών/η αιτούσα θα δηλώνει ότι δεν έχει παραπεμφθεί στη δικαιοσύνη για αδικήματα συναφή με το πρόγραμμα»;

Μόνο στην περίπτωση που στην ενιαία αίτηση ενίσχυσης υπάρχει και αίτηση για το μέτρο της εξισωτικής αποζημίωσης.

9. Για τα ιδιόκτητα και μεικτά αγροτεμάχια θα δηλώνεται ο αριθμός ταυτότητας ακινήτου του Ε9; Αν ναι, χρειάζεται όλοι να προσκομίσουν τα καινούρια Ε9 και δεν μας καλύπτουν πλέον τα χειρόγραφα μετά το 2005, για όσους τα έχουμε ήδη.

Για το 2015, ο ΑΤΑΚ (Αριθμός Ταυτότητας Ακινήτου) του Ε9 συμπληρώνεται προαιρετικά στην ενιαία αίτηση ενίσχυσης. Ωστόσο δεν γίνονται δεκτά χειρόγραφα Ε9. Πρέπει να υποβληθεί και να επισυναφθεί το τελευταίο εν ισχύ.

10. Για τους πρόσφατους θανάτους που δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμη το ιδιοκτησιακό καθεστώς των αγροτεμαχίων, καλύπτονται οι κληρονόμοι να δηλώσουν τα αγροτεμάχια ως ιδιόκτητα με το Ε9 του θανόντα και πιστοποιητικό πλησιέστερων συγγενών;

Τα εν λόγω αγροτεμάχια, θα δηλωθούν ως μεικτά, δεδομένου ότι η νόμιμα κατεχόμενη έκταση, βάσει του δηλούμενου ποσοστού κατοχής του κάθε κληρονόμου, είναι εν μέρει ιδιόκτητη. Στην περίπτωση αυτή, ο γεωργός καταθέτει σχετικό νομιμοποιητικό κατοχής για τη μη ιδιόκτητη έκταση (ενοικιαστήριο, χρησιδάνειο κ.λπ.) και το Ε9 ή σχετικό συμβόλαιο για την ιδιόκτητη έκταση, κατά την υποβολή της αίτησης.

11. Ενοικιαστήρια μετά την 1/1/2014 αλλά κάτω από 80 ευρώ/μήνα μίσθωμα βάση Δελτίου Τύπου του ΥΠΟΙΚ δεν χρειάζεται να καταχωρούνται στο TaxisNet. θα είναι αποδεκτό να φέρνει ο παραγωγός το χειρόγραφο ενοικιαστήριο με ΑΦΜ και γνήσια υπογραφών όπως παλιότερα;

Τα χειρόγραφα ενοικιαστήρια είναι αποδεκτά δικαιολογητικά κατά την υποβολή της ΕΑΕ 2015.

12. Τι σημαίνει για το 2015, ο κωδικός ομάδας καλλιέργειας (ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ); Τι συνέβη στον κωδικό ομάδας καλλιέργειας (ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΛΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ);

Ο κωδικός ομάδας καλλιέργειας ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΣΕ ΚΑΛΗ ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ καταργήθηκε. Ωστόσο, η έννοια της καλής γεωργικής κατάστασης ενσωματώθηκε στον κωδικό ΑΓΡΑΝΑΠΑΥΣΗ. Η αγρανάπαυση δεν έχει πλέον την έννοια της μακροχρόνιας παύσης, αλλά αποτελεί αρόσιμη γεωργική έκταση που δεν καλλιεργείται το συγκεκριμένο έτος που δηλώνεται, αλλά οργώνεται μία φορά το χρόνο ώστε να διατηρείται σε καλή κατάσταση. Σε αυτή, ασκείται δηλ. η ελάχιστη γεωργική δραστηριότητα.

13. Στα 4 στρέμματα που είναι η απαραίτητη δηλούμενη έκταση για το 2015, περιλαμβάνονται εκτάσεις με σταθερά θερμοκήπια;

Οι εκτάσεις με σταθερά θερμοκήπια που θα δηλωθούν το 2015, θεωρούνται ως αρόσιμη γη και είναι επιλέξιμες για την ενεργοποίηση δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης. Ωστόσο για τον προσδιορισμό του αριθμού των επιλέξιμων εκταρίων, που δηλώνει ο γεωργός στην αίτηση ενίσχυσης του για το 2015, δε λαμβάνονται υπόψη εκτάρια αρόσιμης γης σε μόνιμα θερμοκήπια, όπως αυτά για το έτος υποβολής αιτήσεων 2013.

14. Σε περίπτωση που ο παραγωγός δεν έχει αποφασίσει ποια επίσπορη καλλιέργεια θα βάλει το φθινόπωρο, μπορεί την δηλώσει αργότερα, μετά την καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή της ΕΑΕ 2015;

Μέχρι την καταληκτική ημερομηνία της 15ης Μαΐου, ο γεωργός δηλώνει το σύνολο των εκτάσεων της εκμετάλλευσής του, καθώς και τις κύριες και επίσπορες καλλιέργειες.

ΕΑΣ Ιεράπετρας