Επιμολυντές στο κρητικό ελαιόλαδο: Καυσαέρια από τα ελαιοραβδιστικά, φυτοφάρμακα και πλαστικοποιητές μολύνουν το λάδι

 

Νέα ομάδα επιμολυντών στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τι πρέπει να προσέχουν οι ελαιοπαραγωγοί και οι ελαιουργοί για να μην έχουμε προβλήματα υπολειμματικότητας στο μέλλον

Λιπαντικά και καυσαέρια αποτελούν μία νέα ομάδα επιμολυντών για το παραγόμενο ελαιόλαδο της Κρήτης, που αναμένεται να μπουν στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το αργότερο στην επόμενη διετία και συνεπώς, τόσο οι ελαιοπαραγωγοί κατά την ελαιοσυλλογή όσο και οι ελαιουργοί κατά την έκθλιψη του ελαιοκάρπου οφείλουν στο εξής να είναι όσο γίνεται πιο προσεκτικοί και να προβαίνουν στα αναγκαία μέτρα και στις ανάλογες επενδύσεις αντίστοιχα. 
Τη σημαντική αυτή επικινδυνότητα, μαζί με την ανάλυση των προβλημάτων στις άλλες ομάδες επιμολυντών, όπως είναι τα φυτοφάρμακα και οι πλαστικοποιητές, αποκαλύπτει στo neakriti.gr ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο Λευτέρης Αλυσσανδράκης, που χθες το απόγευμα μίλησε για τα θέματα αυτά σε σχετική ημερίδα στην Τύλισο. 
«Είναι μια καινούργια ομάδα ουσιών, διότι για την παρουσία της στο ελαιόλαδο γίνονται αναλύσεις τα τελευταία χρόνια. Είναι κάποιες ουσίες που λέγονται υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων και προκύπτουν στα τρόφιμα γενικότερα από την ατελή καύση υγρών καυσίμων. Δηλαδή, όταν μία ελαιοκαλλιέργεια είναι κοντά σε καυσαέρια, είτε από αυτοκίνητα, είτε από βιομηχανίες, τότε οι καπνοί αυτοί, αν προέρχονται από την ατελή καύση, μπορούν να μεταφέρουν αυτές τις ουσίες στο ελαιόλαδο», λέει στo neakriti.gr ο κ. Αλυσσανδράκης. 

Μάλιστα, εκτός από τα καυσαέρια, αυτές οι ουσίες μπορεί να καταλήξουν στο ελαιόλαδο που παράγουμε και με άλλους τρόπους. Σύμφωνα με όσα λέει επίκουρος καθηγητής Γεωπονίας στο Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο Λευτέρης Αλυσσανδράκης, «στο ελαιόλαδο αυτές οι ουσίες μπορούν να καταλήξουν και από τη χρήση των λιπαντικών που χρησιμοποιούν οι παραγωγοί κατά την ελαιοσυλλογή. Δηλαδή, έχουμε το μηχανάκι με τα ελαιοραβδιστικά. Τελειώνει το λάδι. Βάζουμε λάδι. Πέφτουν μερικές σταγόνες από το λάδι της μηχανής πάνω στα δίκτυα. Ακουμπάνε πάνω οι ελιές. Με αυτόν τον τρόπο μεταφέρονται στο ελαιόλαδο. Επίσης, έχουμε το αλυσοπρίονο. Λιπαίνουμε την αλυσίδα του. Πάλι κάποια λάδια στάζουν και αυτά μπορεί να καταλήξουν στο ελαιόλαδο». 
Εξάλλου, όπως μας λέει ο γνωστός επιστήμονας, «ένας δεύτερος τρόπος στο λιόφυτο είναι μέσω των καυσαερίων των μηχανών που χρησιμοποιούμε κατά την ελαιοσυλλογή». 

Μέσα στα ελαιουργεία 

Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΕΛΜΕΠΑ αναφέρεται όμως και στους ανάλογους παράγοντες που ισχύουν για τους χώρους των ελαιουργείων. «Δηλαδή και από λιπαντικά που χρησιμοποιούνται στο ελαιουργείο, αλλά και από καυσαέρια μέσα στο ελαιουργείο. Δηλαδή από μηχανήματα που μπαίνουν μέσα, κλαρκ, αγροτικά αυτοκίνητα που κουβαλάνε τις ελιές κ.λπ.».
Όπως λέει στο σημείο αυτό, «για τις ουσίες αυτές ακόμα δεν υπάρχει νομοθεσία που να καθορίζει κάποιο ανεκτό όριο. Που σημαίνει ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει θέμα, αλλά η Ε.Ε. κατευθύνεται προς τον ορισμό ανεκτού ορίου υπολειμμάτων, που σημαίνει ότι θα πρέπει αυτές τις ουσίες να τις προσέχουμε στο πώς καταλήγουν στο ελαιόλαδο». 
Συνεχίζοντας, ο κ. Αλυσσανδράκης αναφέρει: «Η Ε.Ε. είναι πάρα πολύ αυστηρή. Και τα ανεκτά όρια υπολειμμάτων που καθορίζονται από την Ε.Ε. είναι πολύ πιο αυστηρά από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Αν λοιπόν η Ε.Ε. ορίσει ένα όριο γι’ αυτές τις ουσίες, να είστε σίγουροι ότι θα είναι τόσο χαμηλό που η περιεκτικότητα που θα βρίσκεται στο ελαιόλαδο δε θα συνιστά κίνδυνο. Το πρόβλημα θα υπάρχει με την εμπορία κάθε φορά που θα υπερβαίνουμε το όριο. Διότι το όριο σίγουρα θα είναι τόσο χαμηλό, που πολλές φορές θα το υπερβαίνουμε αν δεν είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Μες στην επόμενη διετία υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα να έχουμε από την Ε.Ε. τον καθορισμό ενός τέτοιου ορίου». 

Ο γεωπόνος Λευτέρης Αλυσσανδράκης

Αξίζει να σημειωθεί, σύμφωνα με όσα μας λέει ο κ. Αλισσανδράκης, ότι «επειδή αυτό το γνωρίζουν οι ελαιουργοί, πολλά ελαιουργεία έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούν βενζινοκινητήρες μες στις εγκαταστάσεις τους. Έχουν κλαρκ που είναι ηλεκτροκίνητα. Έχουν τους καυστήρες που βράζουν το νερό έξω απ’ τη μονάδα και μακριά. Έτσι ώστε ο ελαιόκαρπος και το ελαιόλαδο μες στο ελαιουργείο να μην έρχονται καθόλου σε επαφή με καυσαέριο». 
Εξάλλου, ως προς τους παραγωγούς, τονίζει χαρακτηριστικά πως «υπάρχουν φυσικά λάδια που μπορούν να τα χρησιμοποιούν για να μην έχουν τέτοια προβλήματα».

Τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων 

Η πρώτη και πιο επικίνδυνη κατηγορία επιμολυντών στο ελαιόλαδο, όπως δηλώνει στο neakriti.gr ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΕΛΜΕΠΑ Λευτέρης Αλυσσανδράκης, είναι τα υπολείμματα των φυτοφαρμάκων. 

«Είναι λογικό να βρίσκονται στο λάδι, από τη στιγμή που επιτρέπεται η χρήση τους στην ελαιοκαλλιέργεια. Και η ελαιοπαραγωγοί ψεκάζουν με φυτοφάρμακα, είναι λογικό να βρίσκουμε υπολείμματα. Αυτό που πρέπει να καταλάβουμε, λοιπόν, είναι ότι υπάρχουν τα όρια των υπολειμμάτων, τα οποία είναι πάρα πολύ αυστηρά και συνιστούν ασφάλεια για τον καταναλωτή, όταν δεν ξεπερνιούνται. Άρα, υπάρχει ένα επικοινωνιακό πρόβλημα αυτή τη στιγμή, γιατί όταν ακούει ο καταναλωτής υπολείμματα, σου λέει “αυτό που τρώω είναι δηλητήρια”. Και αυτό είναι κάτι παραπάνω από λάθος».

Σύμφωνα με τον Λευτέρη Αλυσσανδράκη, «το ένα ζήτημα είναι οι απαγορευμένες ουσίες. Και πάλι εδώ υπάρχει παρανόηση. Μια ουσία που δεν επιτρέπεται δε σημαίνει ότι είναι επικίνδυνη. Ο λόγος που μπορεί να έχει απαγορευτεί είναι ότι μπορεί η εταιρεία που την εμπορεύεται να μην έχει οικονομικό συμφέρον να τη χρησιμοποιεί στην ελαιοκαλλιέργεια. Άρα και αυτό από μόνο του δε συνιστά κίνδυνο. Αυτό που συνιστά κίνδυνο είναι, όταν ξεπερνούμε τα όρια και όταν χρησιμοποιούμε ουσίες που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τον άνθρωπο. Που οι περισσότερες δεν είναι επικίνδυνες για τον άνθρωπο, γιατί έχει αυστηροποιηθεί πάρα πολύ το πλαίσιο που δίνει τις εγκρίσεις στα φυτοφάρμακα». 

Όπως τονίζει, επίσης, στην Κρήτη υπάρχει πρόβλημα ως προς τη χρήση ουσιών που έχουν απαγορευτεί. «Υπάρχει κακή χρήση των φυτοφαρμάκων. Κι εδώ δεν έχουν την αποκλειστική ευθύνη οι παραγωγοί. Έχουν τις δικές τους ευθύνες και οι γεωπόνοι που πουλάνε τα φάρμακα. Γιατί ο παραγωγός από κάπου θα πρέπει να το προμηθευτεί». 

Ο Λευτέρης Αλυσσανδράκης κάνει λόγο στο σημείο αυτό και για τις παράνομες εισαγωγές φυτοφαρμάκων από τρίτες χώρες, μέρος των οποίων έρχονται και στην Κρήτη, κάτι που θεωρεί και ο ίδιος ότι εγκυμονεί κινδύνους, κυρίως για την εμπορία και το μέλλον του προϊόντος μας.

«Εγώ δεν είμαι υπέρ του δογματισμού. Μπορούμε να κάνουμε μια ορθολογική χρήση. Όλοι κατηγορούν τα φυτοφάρμακα. Αν δεν υπήρχαν φυτοφάρμακα τη δεκαετία του ’50, θα είχαν πεθάνει πάρα πολλοί άνθρωποι από την πείνα», λέει χαρακτηριστικά. 
Τονίζει, πάντως, ότι η ελιά ως καλλιέργεια είναι από τις πιο εύκολες για κάποιον που μπορεί να θέλει να στραφεί στη βιολογική καλλιέργεια.

Οι πλαστικοποιητές: «Λάθος η αποθήκευση σε πλαστικά βαρέλια» 

Και μία τρίτη κατηγορία επιμολυντών, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι οι πλαστικοποιητές. «Η επαφή του ελαιολάδου με πλαστικές επιφάνειες έχει ως αποτέλεσμα κάποιες ουσίες που χρησιμοποιούνται κατά την παρασκευή του πλαστικού να καταλήγουν στο ελαιόλαδο. Πλαστικοποιητές υπάρχουν σε όλα τα πλαστικά, γιατί είναι ουσίες που είναι απαραίτητες ώστε να έχει ανθεκτικότητα το πλαστικό».  

Καταλήγοντας, ο κ. Αλυσσανδράκης θεωρεί λάθος τη χρησιμοποίηση πλαστικών βαρελιών για την αποθήκευση του ελαιολάδου. Αλλά και τη χρησιμοποίηση πλαστικών τσουβαλιών για τη μεταφορά του ελαιοκάρπου. Υπάρχουν, όπως λέει, και άλλες ομάδες επιμολυντών, αλλά χωρίς ιδιαίτερη σημασία. 

Ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του ΕΛΜΕΠΑ μίλησε για τα θέματα αυτά σε χθεσινοβραδινή ημερίδα στην Τύλισο. Ήταν μία ημερίδα που συνδιοργανώνουν η Περιφέρεια Κρήτης και το ΕΛΜΕΠΑ, με τη συνεργασία ετούτη τη φορά του Δήμου Μαλεβιζίου.

«Είναι η τέταρτη κατά σειρά εκπαίδευση. Και θα γίνουν 38 σε ολόκληρη την Κρήτη για τη σωστή ενημέρωση των παραγωγών», καταλήγει ο κ. Αλυσσανδράκης προς τo neakriti.gr.

Πηγή : Νέα Κρήτη