Το 21,3% του πληθυσμού ζει με εισόδημα κάτω των 5.000 ευρώ Της Λίλιαν Δαφερμάκη
Ερευνα - σοκ για λογαριασμό της Περιφέρειας Κρήτης δείχνει αύξηση των ανασφάλιστων κατά 300% τον καιρό των μνημονίων
Σοκ και δέος προκαλούν τα στοιχεία της έρευνας για την φτώχεια που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη, από τα στατιστικά συμπεράσματα της οποίας αναδεικνύονται ασύλληπτα ανθρώπινα δράματα και τα κρίσιμα κοινωνικά προβλήματα με απόβλεπτες προεκτάσεις που προκάλεσε ο τυφώνας των μνημονίων στο νησί. Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό της Περιφέρειας Κρήτης, την οποία παρουσιάζει σήμερα η “Π” έρχεται να φωτίσει αθέατες πλευρές της οικονομικής κρίσης, που έχει τινάξει στον αέρα χιλιάδες νοικοκυριά και αλλάζει δραματικά το χάρτη των κοινωνικών ανισοτήτων. Όπως προκύπτει, το 21,3% περίπου του πληθυσμού της Κρήτης βρίσκεται σε κατάσταση δραματικής φτωχοποίησης καθώς τα ετήσια έσοδα του κυμαίνονται κάτω από τα 5.025 ευρώ! Δηλαδή κάτω από τα όρια της ανθρώπινης επιβίωσης! Την ίδια στιγμή έχει αυξηθεί σε ποσοστό 300% ο αριθμός των ανασφάλιστων, γεγονός που αποτυπώνει την έκρηξη της ανεργίας, που σαρρώνει το νησί. Παράλληλα η έρευνα κατέγραψε ότι 149 παιδιά ζουν σε δομές κλειστής κοινωνικής φροντίδας και ο αντίστοιχος αριθμός των ενηλίκων είναι 330 άτομα, ενώ 18.486 άτομα ζουν με τη βοήθεια προνοιακών επιδομάτων αναπηρίας ή πολυτεκνίας … Τα στοιχεία προκαλούν σοκ καθώς με βάση την ανάλυση που έγινε συνολικά ένας αριθμός 132.000 συμπολιτών μας ζουν με εισόδημα 5.025 ευρώ ετησίως … Τα δεδομένα αυτά ουσιαστικά αποτυπώνουν με τον πιο οδυνηρό τρόπο, τι άφησε πίσω της η λαίπαλα των μνημονίων και της διάλυσης του κοινωνικού ιστού καθώς τινάχθηκαν στον αέρα χιλιάδες νοικοκυριά που προσπαθούν να κρατηθούν στη ζωή κάτω από απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης.
Τα παραπάνω νούμερα είναι ο καμβάς των στοιχείων που προκύπτουν από την εν λόγω έρευνα που πραγματοποιήθηκε για την φτώχεια στην Κρήτη, με συντονιστή της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση Περιφερειακής Στρατηγικής Κοινωνικής Ένταξης Κρήτης, τον αναπληρωτής καθηγητή ΤΕΙ Αθήνας Γαβριήλ Αμίτση. Σύμφωνα με τον ίδιο, με βάση τα στοιχεία της έρευνας η Κρήτη ως Περιφέρεια βρίσκεται στην 4η καλύτερη κατάσταση πανελλαδικά, ενώ η χειρότερη είναι η Ήπειρος όπου το 28% του πληθυσμού βρίσκεται κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Η ραγδαία επιδείνωση της φτώχειας είναι ένας δυναμίτης που καίει πρώτα τον πολύπαθο τομέα της υγείας, τονίζει ο καθηγητής κοινωνικής ιατρικής κ.Χρήστος Λιονής με δηλώσεις του στην “Π”. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι τα ζητήματα που ανακύπτουν δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά ούτε μέσα από τις δομές κοινωνικής αλληλεγγύης ούτε από τα κοινωνικά ιατρεία (που ασφαλώς έχουν πολύ σοβαρή συμβολή) καθώς απαιτούνται ριζικές αλλαγές στο σύστημα υγείας συνολικά. Σε κάθε περίπτωση όπως σημειώνει οι επιπτώσεις της φτώχειας στον κρίσιμο τομέα της υγείας έχουν προκαλέσει ένα ισχυρό σοκ σε χιλιάδες οικογένειες που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να διαχειριστούν προβλήματα υγείας . Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι να κορυφώνεται το στρες μέσα στην οικογένεια, το οποίο προοπτικά λαμβάνει μακροχρόνιες διαστάσεις που ενοχοποιούνται για την πρόκληση καρδιαγγειακών νοσημάτων, καρκίνων, και ψυχικών διαταραχών. Μία ακόμα πολύ σοβαρή διάσταση συνδέεται με την πρόκληση ενδοοικογενειακής βίας η οποία έχει άμεση σύνδεση με τη φτώχεια. Όπως σημειώνει ο κ.Λιονής η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα -με πολυεπίπεδες προεκτάσεις- το οποίο σταδιακά εξελίσσεται με πολύ μεγάλη ένταση.
Ο καθηγητής σημειώνει ακόμα ότι υπάρχουν τεράστια ζητήματα για τους ανθρώπους που είναι ανασφάλιστοι και αφορά τον εμβολιασμό τους αφού η απώλεια προσωπικού ιατρού τους στερεί την καθοδήγηση αυτή
Τι έδειξε η έρευνα
Σύμφωνα με τον συντονιστή της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την εκπόνηση της στρατηγικής Δρ. Γαβριήλ Αμίτση, αναπληρωτή καθηγητή Δικαίου Κοινωνικής Ασφάλειας του ΤΕΙ Αθήνας , η Περιφέρεια Κρήτης ανέλαβε στο πλαίσιο εξειδίκευσης των περιφερειακών διαστάσεων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου για την Κοινωνική Ένταξη την εκπόνηση της Περιφερειακής Στρατηγικής Καταπολέμησης της Φτώχειας και Κοινωνικής Ένταξης, με στόχο την οριοθέτηση και τεκμηρίωση των στρατηγικών επιλογών της για την ανάπτυξη μίας ολοκληρωμένης πολιτικής πρόληψης και καταπολέμησης του εργασιακού και κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Η Στρατηγική Καταπολέμησης της Φτώχειας και Κοινωνικής Ένταξης της Περιφέρειας Κρήτης προσδιόρισε για πρώτη φορά συγκεκριμένες ομάδες προτεραιότητας, που θα ενισχυθούν με συστηματικό τρόπο, καθώς είτε αντιμετωπίζουν ήδη αυξημένους κινδύνους φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, είτε απειλούνται να εγκλωβισθούν σε καταστάσεις φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Όπως εξηγεί ο κ.Αμίτσης η οριοθέτηση των ομάδων προτεραιότητας αξιοποίησε ένα πρωτότυπο διεπιστημονικό μοντέλο αναφοράς, επιχειρώντας να καλύψει τα προβλήματα που δημιουργούνται από την έλλειψη περιφερειακών ερευνών εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ). Η εφαρμογή του συγκεκριμένου μοντέλου οδήγησε στις ακόλουθες διαπιστώσεις, που αξιοποιήθηκαν για την τεκμηρίωση των ομάδων στόχου της Στρατηγικής:
Όπως προκύπτει τo 21,3% των κατοίκων της Κρήτης (περίπου 132.000 άτομα) αντιμετωπίζει – με βάση τα δηλωμένα εισοδήματα του 2012 – αυξημένο κίνδυνο σχετικής φτώχειας. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι το όριο της σχετικής φτώχειας στην Ελλάδα ορίζεται ως το 60% της διάμεσου του ισοδύναμου του συνολικού διαθέσιμου εισοδήματος σύμφωνα με τη δειγματοληπτική ερευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών που διενεργείται από την ΕΛ.ΣΤΑΤ. Σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της ΕΛ.ΣΤΑΤ για τα πορίσματα της δειγματοληπτικής ερευνας εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών έτους 2013 (Δεκέμβριος 2014), το πανελλαδικό χρηματικό όριο της φτώχειας για τα εισοδήματα του 2012 ανερχόταν στο ετήσιο ποσό των 5.023 ευρώ ανά άτομο και των 10.547 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικους και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών.
Σύμφωνα με την καταγραφή της έρευνας 10.802 άτομα λάμβαναν το 2014 κάποιο από τα βασικά προνοιακά επιδόματα (σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων, επίδομα απροστάτευτων τέκνων, επίδομα τριμελών οικογενειών και επίδομα πολυμελών οικογενειών) . Αντίστοιχα 7.684 άτομα λάμβαναν το 2014 κάποιο από τα βασικά προνοιακά επιδόματα Αναπήρων. Επίσης καταγραφεται ότι 45.237 άτομα λάμβαναν το 2014 το τακτικό επίδομα ανεργίας, ενώ 495 άτομα λάμβαναν το 2014 το επίδομα μακροχρόνια ανέργων.
Παράλληλα 2.083 άτομα λάμβαναν το 2014 το διατροφικό επίδομα νεφροπαθών. Με βάση την έρευνα 4.697 άτομα ήταν κάτοχοι το 2014 των Ειδικών Βιβλιαρίων Ανασφαλίστου και όπως προκύπτει ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 300% την περίοδο 2010-2014. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το «Ειδικό Βιβλιάριο Ανασφαλίστου» λαμβάνουν άτομα που διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα, είναι ανασφάλιστα και έχουν οικογενειακό ετήσιο εισόδημα κάτω των 6.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 30% για τη σύζυγο και κατά 20% για κάθε ανήλικο ή προστατευόμενο παιδί, με την προϋπόθεση ότι δεν προέρχεται από επαγγελματική δραστηριότητα που παρέχει δυνατότητα ασφάλισης. Επίσης η έρευνα κατέγραψε ότι 149 άτομα διαβιούσαν το 2014 σε δομές κλειστής φροντίδας παιδιών, ενώ 330 άτομα διαβιούσαν το 2014 σε δομές κλειστής φροντίδας ενηλίκων.
Σύμφωνα με την έρευνα η ανάλυση των σχετικών δεδομένων αναδεικνύει ως ομάδες υψηλής προτεραιότητας της περιφερειακής στρατηγικής, τους κατόχους των Ειδικών Βιβλιαρίων Ανασφαλίστου, τα απροστάτευτα παιδιά, τους άπορους ηλικιωμένους που δεν λαμβάνουν τη σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων. τους εξυπηρετούμενους (παιδιά και ενήλικες) από το Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κρήτης και άλλα ΝΠΔΔ/ΝΠΙΔ κλειστής φροντίδας. Επίσης τους εγγεγραμμένους στα μητρώα της Περιφερειακής Διεύθυνσης ΟΑΕΔ Κρήτης ανέργους που δεν θεμελιώνουν δικαίωμα λήψης εισοδηματικών παροχών, τους εγγεγραμμένους στα μητρώα της Περιφερειακής Διεύθυνσης ΟΑΕΔ Κρήτης λήπτες επιδόματος μακροχρόνια ανέργων
τους εγγεγραμμένους στα μητρώα της Περιφερειακής Διεύθυνσης ΟΑΕΔ Κρήτης λήπτες τακτικού επιδόματος ανέργων , τους λήπτες των προνοιακών αναπηρικών επιδομάτων και άλλων βασικών προνοιακών επιδομάτων.
Σύμφωνα με τον κ.Αμίτση, “η οριοθέτηση των ομάδων υψηλής προτεραιότητας της Περιφερειακής Στρατηγικής θα επηρεασθεί τα επόμενα χρόνια σε σημαντική έκταση από την προώθηση δυναμικών μεταρρυθμίσεων του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας, με πλέον σημαντική την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου γενικού προγράμματος εγγυημένου ορίου συντήρησης για κάθε άτομο σε κατάσταση ανάγκης, που ήδη εφαρμόζεται σε πιλοτικό στάδιο στην Κρήτη στο Δήμο Μαλεβιζίου, μέσω του προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος «Εγγυημένο Κοινωνικό Εισόδημα». Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι μία γνήσια προνοιακή παροχή που δεν πρέπει να συγχέεται με άλλου είδους επιδόματα ή παροχές ασφαλιστικού χαρακτήρα (π.χ. επίδομα ανεργίας, μη ανταποδοτικές συντάξεις), εάν και αυτές αποτελούν εξίσου σημαντική εγγύηση επαρκούς εισοδήματος για κάποιες ομάδες του πληθυσμού”.
Πηγή : Πατρίς
