Αναγκαία η δημιουργία φορέα για τη διαχείρισή του
Του Κώστα ΜπογδανίδηΜέσω…εισαγγελέα θα λυθεί πιθανότατα το πρόβλημα που έχει προκύψει με το Βάι καθώς οι διαφορετικές γνώμες των επιστημόνων έχουν δημιουργήσει μια δυσάρεστη ατμόσφαιρα για το πώς πρέπει να προστατευθεί το μοναδικό φοινοκόδασος στην Ευρώπη!
Οι καταγγελίες τόσο της WWF Ελλάς, όσο και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας αλλά και άλλων οργανώσεων-που έφερε στο φως η “Π”- αποκρούονται από τη Διεύθυνση Δασών και το συντονιστικό όργανο της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, η διχογνωμία μένει ενώ αναδεικνύεται ολοφάνερα ότι δεν υπάρχει ένας ενιαίος φορέας διαχείρισης στο Βάι όπως συμβαίνει στο φαράγγι της Σαμαριάς.
Φαίνεται πάντως ότι γύρω από την υπόθεση προστασίας του φοινικοδάσους υπάρχει και ένα παιγνίδι παρασκηνίου, αλλά και της συνήθους γραφειοκρατικής ελληνικής μέγγενης…
Οι επιστημονικές και οικολογικές οργανώσεις κατήγγειλαν ότι δεν πρέπει να ανοίγονται μεγάλες αντιπυρικές ζώνες αφού έτσι θα αλλοιωθεί το οικοσύστημα, ενώ αμφισβητούν και την χρησιμότητα του δολωματικού ψεκασμού για το σκαθάρι.
“Είναι σεβαστές οι απόψεις κάθε φορέα, αλλά εδώ υπάρχει ένα θέμα πολύ σοβαρό και πρακτικό. Ποιος θα λογοδοτήσει εάν συμβεί κάτι στο Βάι”; τόνισε στην “Π” ο γενικός γραμματέας της Αποκεντρωμένης διοίκησης κ.Καρούντζος επισημαίνοντας ότι η διεύθυνση Δασών έχει την ευθύνη για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, εκείνη θα απολογηθεί εάν έχουμε ένα γεγονός όπως έγινε πχ στον Πρέβελη.
Ο κ.Καρούντζος μάλιστα έδωσε εντολή στον προϊστάμενο Δασών Λασιθίου κ.Σιλιγάρδο να πάει ο ίδιος στον εισαγγελέα και να τον ενημερώσει για τα δεδομένα που υπάρχουν.
«Ελήφθη μια πρωτοβουλία για να βγουν τα χρήματα για την προστασία στο Βάι. Ακολουθείται ένα σχέδιο προστασίας της περιοχής με βάση και επείγοντα έγγραφα της Πυροσβεστικής. Κάποιοι έχουν διαφορετική άποψη. Να πάει ο δασολόγος στον εισαγγελέα και να του εκθέσει όλα τα ζητήματα γιατί η υπηρεσία είναι εκείνη που έχει τη βασική ευθύνη και όχι οποιοσδήποτε εκφέρει μια άποψη» απαντά ο κ.Καρούντζος.
Για την Αποκεντρωμένη διοίκηση έπαιξε σημαντικό ρόλο στο να προχωρήσει στη διάνοιξη των ζωνών η εκκληση της Πυροσβεστικής που τονίζει εγγράφως ότι δεν μπορεί να παρέμβει εάν συμβεί κάτι στο Βάι!
“Κι εδώ δεν μιλάμε για καινούργια διάνοιξη ή δρόμους. Είναι ήδη ένας υφιστάμενος δρόμος που θέλει καθάρισμα’ εξηγεί στην “Π” η κ. Μαρία Κοζυράκη αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεύθυνσης Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της ΑΔΚ.
Σύμφωνα με την κ.Κοζυράκη δεν θα μπορούσαν να αφήσουν στο “έλεος του Θεού” το Βάι ενώ επισημαίνει ότι για τον καθαρισμό του υφιστάμενου δρόμου δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση και λέει με νόημα ότι “σε κάθε περίπτωση λαμβάνεται υπόψιν και ο παράγων άνθρωπος στην περιοχή, δεν θα αφήσουμε να γίνει δάσος του Αμαζονίου εκτός και αν κάποιοι θέλουν να κάνουν το Βάι ερευνότοπο”.
Το βασικό, επισημαίνει, είναι ότι εκεί πηγαίνουν χιλιάδες έλληνες και ξένοι τουρίστες και το έχει δεδομένο η διευθυνση Δασών στο σχέδιο προστασίας του.
Για τους ψεκασμούς που κάνουν για το σκαθάρι επισημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι διαφορετικό, πρέπει να επουλωθούν πληγές για να προστατευθεί και ο φοίνικας του Θεόφραστου…
«Εδώ είναι το λάθος. Δεν πρέπει να σκηνοθετήσουμε ένα κήπο στο Βάι! Είναι ένα ολόκληρο οικοσύστημα το οποίο πρέπει να προστατεύουμε! Χρειάζεται ένα μέτρο και να ακούσουμε τους ειδικούς επιστήμονες. Ας γίνει έστω και τώρα μια σύσκεψη για να βρεθεί μια λύση» τονίζει ο περιφερειακός σύμβουλος κ.Αντώνης Ανηψητάκης που πρώτος ανέδειξε το θέμα και υπογραμμίζει την ανάγκη να υπάρξει ενιαίος φορέας διαχείρισης.
“Δεν υπάρχει φορέας διαχείρισης. Ο καθένας κάνει ότι θέλει, η μία υπηρεσία τα ρίχνει στους άλλους. Αυτό είναι το κλειδί και έτσι θα βρεθεί θέλω να πιστεύω λύση” κατέληξε.
Τι προβλέπει το σχέδιο προστασίας
Να θυμίσουμε ότι το σχέδιο προστασίας που εκπονεί η διεύθυνση Δασών έχει δύο πυλώνες
- Μακροσκοπικό έλεγχο των φοινικοειδών για προσβολές από το ρυγχωτό σκαθάρι, τοποθέτηση φερομονικών παγίδων, μικροχειρουργική και χημική καταπολέμηση των προσβεβλημένων από το σκαθάρι δένδρων, σε μια περιοχή που ορίζεται σε ακτίνα 20 χλμ. από το φοινικόδασος.
- Συντήρηση και βελτίωση του οδικού δικτύου που υπάρχει μέσα στο φοινικόδασος, συντήρηση και διαμόρφωση των τάφρων, απομάκρυνση της “ανταγωνιστικής” βλάστησης σε ολόκληρη την έκταση, κλάδεμα και διαμόρφωση της κόμης των ηλικιωμένων θάμνων και “φυτοπροστασία 13.000 δένδρων και θάμνων με επάλειψη ή ψεκασμό με εγκεκριμένα σκευάσματα, στις τομές των κλαδεύσεων των φοινικόδενδρων”.
Αυτό το σχέδιο προκάλεσε την αντίδραση πρώτα του μουσείου Φυσικής ιστορίας αλλά και της WWF Ελλάς που τονίζει και προειδοποιεί πως δεν είναι λύση για το σκαθάρι η χημική καταπολέμηση, ούτε ο δρόμος 2 χιλιομέτρων σε μια περιοχή 200 στρεμμάτων:
“1) Αν και δεν έχουν επιβεβαιωθεί προσβολές φοινίκων του Θεόφραστου στη φύση, το κόκκινο ρυγχωτό σκαθάρι είναι μια απειλή. Τα προτεινόμενα ωστόσο, δεν θα έχουν κανένα νόημα εάν δεν εφαρμόζονται συνεχώς, για πάντα και με επιμέλεια. Κατά συνέπεια δεν θα λύσουν το πρόβλημα! Δεδομένου του τεράστιου προβλήματος (περιβαλλοντικού, αισθητικού και οικονομικού) που έχει ήδη δημιουργηθεί, οι ενέργειες θα πρέπει να είναι θεσμικές, αποφασιστικές και δραστικές. Τέτοιες είναι για παράδειγμα η απαγόρευση της καλλιέργειας και φύτευσης κανάριου φοίνικα σε ολόκληρη την Κρήτη, η σταδιακή απομάκρυνσή του (με πώληση) των υγειών δένδρων από το νησί και η ενδεδειγμένη καταστροφή των προσβεβλημένων, σε συνδυασμό με τη διαρκή παρακολούθηση και των άλλων φοινικοειδών για πιθανές προσβολές. Αυτό θα μειώσει και μια πολύ σοβαρή απειλή για τον φοίνικα του Θεόφραστου που είναι ο υβριδισμός. Η αρχή μπορεί να γίνει από το Δήμο Σητείας.
2) Οι προτεινόμενες “δασοτεχνικές” επεμβάσεις δεν συνάδουν με τη διαχείριση ενός φυσικού οικοσυστήματος (και μάλιστα μοναδικού στην Ελλάδα), αφού ουσιαστικά μορφοποιούν το τοπίο και την βλάστηση (σε βαθμό που μπορεί να χαρακτηρίσει τις συγκεκριμένες επεμβάσεις ως κηποτεχνικές) με κίνδυνο να αλλοιώσουν μια σειρά από φυσικά χαρακτηριστικά του οικοσυστήματος.
- Δεν χρειάζεται οδικό δίκτυο 1,5-2χλμ. μια περιοχή 200 στρεμμάτων (το φοινικόδασος καταλαμβάνει μια περιοχή μήκους 800μ. και μέσου πλάτους 250μ.) Κακώς έγινε εξ αρχής και προτείνεται να καταργηθεί. Στη θέση του, η διατήρηση ενός απλού μονοπατιού, μέγιστου πλάτους 1,5-2μ., θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και από μικρά οχήματα για ενδεχόμενες διαχειριστικές ανάγκες της περιοχής.
Ολα τα υπόλοιπα φυτά που συνυπάρχουν με τους φοίνικες δεν είναι “ανταγωνιστικά” και δεν πρέπει να “απομακρυνθούν”. Αντίθετα μαζί με τους φοίνικες συνιστούν τον οικότοπο προτεραιότητας 9370* η προστασία του οποίου αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους λόγους για τη θεσμοθέτηση της περιοχής ως τόπου κοινοτικής σημασίας. Διάφορες επεμβάσεις ενδεχομένως να χρειαστούν (όπως για παράδειγμα μικρής έκτασης καθαρισμοί ή ελεγχόμενη βόσκηση κ.ά.) αλλά αυτές θα πρέπει να εφαρμοσθούν στο πλαίσιο εγκεκριμένου προγράμματος διαχείρισης και παρακολούθησης του οικότοπου και του είδους.
Δεν χρειάζεται κλάδεμα και διαμόρφωση της κόμης των ηλικιωμένων θάμνων. Αντίθετα τα ηλικιωμένα δένδρα και θάμνοι είναι πολύτιμα για τη βιοποικιλότητα.
Η “φυτοπροστασία 13.000 (!!!) δένδρων και θάμνων με επάλειψη ή ψεκασμό με εγκεκριμένα σκευάσματα, στις τομές των κλαδεύσεων των φοινικόδενδρων” είναι μια τεράστια επέμβαση σε ένα φυσικό οικοσύστημα μόλις 225 στρεμμάτων. Ακούγεται ως η τελευταία λύση σε κάποιο τεκμηριωμένα αξεπέραστο πρόβλημα που απειλεί το φοινικόδασος με άμεση εξαφάνιση. Ωστόσο δεν γνωρίζουμε να συμβαίνει κάτι τέτοιο”, καταλήγει η WWF Ελλάς.
Πηγή : Πατρίς
