Οι πληροφορίες που ήθελαν το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) να ανατρέπει την απόφαση που είχε λάβει τον Αύγουστο και να επιτρέπει την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων στα οικόπεδα της Κρήτης και στη Γυάρο επιβεβαιώθηκαν.
Παρότι η
σχετική απόφαση του ΚΑΣ δεν έχει καθαρογράφει, οπότε δεν ξέρουμε τις
λεπτομέρειές της, το ΚΑΣ, σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες, έδωσε
το “πράσινο φως” για να προχωρήσει ο σχεδιασμός του υπουργείου
Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠ.ΕΝ.) για τα αιολικά πάρκα στο σύνολό
του.
Το ΚΑΣ εξέτασε την αίτηση θεραπείας που κατέθεσε το ΥΠ.ΕΝ.
έπειτα από το μπλόκο του υπουργείου Πολιτισμού στη Στρατηγική Μελέτη
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τις τρεις από τις συνολικά 19 περιοχές
εγκατάστασης υπεράκτιων αιολικών πάρκων.
Όπως εξήγησαν υψηλόβαθμες
πηγές από το ΥΠ.ΕΝ. στο ypodomes.com, το ΚΑΣ τελικά ενέκρινε τον αρχικό
σχεδιασμό που είχε υποβάλει το υπουργείο, οπότε θα μπορέσουν να
προχωρήσουν τα υπεράκτια αιολικά πάρκα κανονικά. Το... φρένο αφορούσε
στο οικόπεδο “Κρήτη 1”, τη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β και τη
Γυάρο.
Σε αυτή τη φάση, όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, η ηγεσία του
υπουργείου περιμένει να καθαρογραφτεί η απόφαση του ΚΑΣ. Παράλληλα
όμως, προχωρά τον σχεδιασμό της κανονικά, ώστε να μη χαθεί άλλος
πολύτιμος χρόνος και η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων να
υλοποιηθεί ομαλά. Στο πλαίσιο αυτό, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη η σύσταση
της εταιρείας ειδικού σκοπού, που θα αναλάβει τους διαγωνισμούς για τα
ανεμολογικά δεδομένα. Μέσω των μετρήσεων που θα προκύψουν από τις
ανεμολογικές και ωκεανογραφικές μελέτες, οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές θα
μπορούν να διαμορφώσουν τις προσφορές τους εντός του 2027.
Διευκρινίζεται
πως τα δεδομένα που θα συλλεχθούν θα μπορούν σε δεύτερο χρόνο να
χορηγούνται σε τρίτους ενδιαφερόμενους, κατόπιν καταβολής ανταλλάγματος,
το οποίο θα συναρτάται με τη συμμετοχή στο κόστος συλλογής των
δεδομένων, τον χρόνο εκδήλωσης ενδιαφέροντος εκ μέρους τους, καθώς και
την επιλογή τους στην ανταγωνιστική διαδικασία υποβολής προσφορών.
Υπενθυμίζεται
πως το υπουργείο Πολιτισμού είχε αρχικά βάλει “φρένο” στη Στρατηγική
Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τρεις από τις συνολικά 19
περιοχές, για τους εξής λόγους:
- Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 1,
επειδή «η προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ χωροθετείται απέναντι από την
Κάτω Ζάκρο και υπάρχει άμεση οπτική επαφή με τον αρχαιολογικό χώρο και
το μινωικό ανάκτορο της Ζάκρου, το οποίο είναι υποψήφιο προς ένταξη στον
Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO».
-
Στη θαλάσσια περιοχή ΥΑΠ Κρήτη 2α και 2β, το τμήμα των ΠΟΑΥΑΠ Κρήτη 2α
και 2β ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου Αφορεσμένος, καθώς «οι
προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ περιβάλλουν το ακρωτήριο και βρίσκονται
σε εγγύτητα με την οχυρή νησίδα Σπιναλόγκα και τη χερσόνησο Νησί ή
Κολοκύθα, οι οποίες είναι κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και τοπία
ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, προκαλώντας οπτική όχληση και έμμεση βλάβη
στα μνημεία».
- Στη θαλάσσια περιοχή της Γυάρου, επειδή «η
προτεινόμενη εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ βόρεια, δυτικά και νότια της νήσου
βρίσκεται σε άμεση οπτική επαφή με τον κηρυγμένο Ιστορικό Τόπο της
Γυάρου και δε συνάδει με τον ιστορικό της χαρακτήρα».
Αναθεώρηση απόφασης
Το
Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο αυτό που έκανε ήταν να αναθεωρήσει
προηγούμενη και μάλιστα ομόφωνη γνωμοδότησή του (συνεδρίαση αρ. 28 στις
10/7/ 2024), με την οποία είχε μπλοκάρει τη Στρατηγική Μελέτη
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) στη θαλάσσια περιοχή απέναντι από την
Κάτω Ζάκρο, στο θαλάσσιο τμήμα ανατολικά και νότια του ακρωτηρίου
Αφορεσμένος, που βρίσκεται σε εγγύτητα με τη νησίδα Σπιναλόγκα και στη
θαλάσσια περιοχή της Γυάρου, «για λόγους προστασίας μνημείων και θέσεων
αρχαιολογικού ενδιαφέροντος».
Βεβαίως οι περιοχές αυτές ήταν ακριβώς
εκείνες που ήταν στο “πρώτο πλάνο” των επενδυτών, στους οποίους το
υπουργείο έχει δεσμευτεί ενόψει της υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου για
τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, αφού είναι ακριβώς εκείνες που έχουν το
μεγαλύτερο δυναμικό. Στην αίτηση θεραπείας του υπουργείου υπήρχαν
μικροβελτιώσεις, που άλλαζαν ελαφρώς την εικόνα σε σχέση με την αρχική
πρόταση, βελτιώσεις που φαίνεται ότι έπεισαν τα μέλη του ΚΑΣ, καθώς στη
συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη το βράδυ, το Συμβούλιο έκανε
ομόφωνα δεκτή την αίτηση θεραπείας του ΥΠ.ΕΝ., επιτρέποντας τη
δημιουργία υπεράκτιων αιολικών πάρκων απέναντι στον αρχαιολογικό χώρο
του μινωικού ανακτόρου της Ζάκρου και στη Γυάρο. Είναι δε εντυπωσιακό
ότι δεν υπήρξε ούτε μία γνώμη από μέλος του Αρχαιολογικού Συμβουλίου που
να υπερασπίζεται την προηγούμενη αρνητική γνωμοδότηση, δηλαδή την
προηγούμενη άποψή του!
Σύμφωνα με πληροφορίες τις οποίες επικαλείται
το imerodromos.gr, τα μέλη του ΚΑΣ εκτίμησαν ότι «οι ανεμογεννήτριες θα
φαίνονται πολύ μικρές στον ορίζοντα σε ύψος 2,5-3 εκατοστά»,
αποδεχόμενοι τους ισχυρισμούς των παρισταμένων στη συνεδρίαση εκπροσώπων
της ΕΔΕΥΕΠ (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και
Ενεργειακών Πόρων), οι οποίοι είπαν ότι οι ανεμογεννήτριες θα
τοποθετηθούν πιο μακριά από την ακτή, δηλαδή στα 9 χλμ. μέσα στη θάλασσα
στην Κάτω Ζάκρο και στα 10 χλμ. στη Γυάρο.
Η περίπτωση της Γυάρου
Η
ακατοίκητη Γυάρος (ή Γιούρα), από τόπος μαρτυρίου και θανάτου για τους
πολιτικούς κρατουμένους, στοχοποιήθηκε ως “φιλέτο” από τις εταιρείες των
αιολικών εξαιτίας του αιολικού δυναμικού που διαθέτει και της σχετικά
μικρής απόστασης από την ηπειρωτική Ελλάδα, κάτι που μειώνει το κόστος
της διασύνδεσης. Αν και το νησί ήταν κάποτε κηρυγμένο ολόκληρο ως τόπος
ιστορικός, το μεγαλύτερο μέρος του αποχαρακτηρίστηκε, καθώς έγινε...
ανα-οριοθέτηση της ιστορικότητάς του, έπειτα από σχετική πρόταση που
έκαναν στις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού εκπρόσωποι
επιχειρηματικών φορέων.
Έτσι, τον Μάιο του 2011 το υπουργείο
Πολιτισμού υπό τον Παύλο Γερουλάνο και επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου
προχώρησε στον ιστορικό αποχαρακτηρισμό του μεγαλύτερου τμήματος του
νησιού, παρ’ όλες τις αντιδράσεις του ΚΚΕ, του Συνδέσμου
Φυλακισθέντων-Εξορισθέντων 1967-1974 και του Συλλόγου “Γυάρος-Ιστορική
Μνήμη”, που ζητούσαν να μην αλλάξει ο νόμος του 2001 - επί υπουργίας
Ευάγγελου Βενιζέλου - ο οποίος χαρακτήριζε «ιστορικό τόπο» ολόκληρο το
νησί.
Σε ποιες περιοχές προχωρά ο σχεδιασμός
“Πράσινο
φως” για την εγκατάσταση υπεράκτιων αιολικών πάρκων «επειδή δεν
προκαλείται άμεση ή έμμεση βλάβη σε χερσαίες, παράκτιες και ενάλιες
θέσεις αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, καθώς και στα εγκείμενα
προστατευόμενα μνημεία» ανάβει και σε 16 ακόμα περιοχές, ενώ “γλίτωσε”
μόνο η Σπιναλόγκα, καθώς η αίτηση θεραπείας δεν περιελάμβανε
“βελτιώσεις” στο ανατολικό και νότιο σημείο του ακρωτηρίου Αφορεσμένος.
Συγκεκριμένα:
- Στη θαλάσσια περιοχή των Διαποντίων Νήσων,
- Στη θαλάσσια περιοχή της Χίου,
- Στη θαλάσσια περιοχή των Ψαρών,
- Στη θαλάσσια περιοχή της Ικαρίας (δύο θέσεις “Ικαρία 1”, “Ικαρία 2”),
- Στη θαλάσσια περιοχή των Αγ. Αποστόλων (ανατολικά της Νότιας Εύβοιας) στη θαλάσσια περιοχή της Κύμης,
- Στη θαλάσσια περιοχή του Αγ. Ευστρατίου (τρεις θέσεις “Άγ. Ευστράτιος 1α”, “Άγ. Ευστράτιος 1β”, “Άγ. Ευστράτιος 2”),
- Στη θαλάσσια περιοχή της Δονούσας (δύο θέσεις “Δονούσα 1”, “Δονούσα 2”),
- Στη θαλάσσια περιοχή της Ρόδου,
- Στη θαλάσσια περιοχή της Κάσου,
- Στη θαλάσσια περιοχή της Καρπάθου,
- Στη θαλάσσια περιοχή των Αντικυθήρων,
- Στη θαλάσσια περιοχή “Κρήτη 2β”, “Κρήτη 3”, “Κρήτη 4”,
- Στη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού Κόλπου,
-
Στις δύο θαλάσσιες περιοχές χωροθέτησης πιλοτικών έργων Υπεράκτιων
Αιολικών Πάρκων, νοτίως της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου
και βορείως-βορειοανατολικώς της Σαμοθράκης.
Πηγή : Nέα Κρήτη
