Ενημερωτική εκδήλωση για τον εθισμό και την εξάρτηση από το διαδίκτυο, πραγματοποίησε η Ένωση Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δήμου Σητείας, στο Πολύκεντρο του Δήμου Σητείας. Πρόκειται ασφαλώς για ένα σημαντικό θέμα δεδομένων των προβλημάτων που δημιουργούνται από τον τρόπο χρήσης του διαδικτύου, για παιδιά, εφήβους αλλά και ενήλικες.
Ομιλήτρια στην εκδήλωση ήταν η κλινική ψυχολόγος κ. Χρυσάνθη Παπαδάκη, την οποία ευχαρίστησε θερμά για την ανταπόκριση στο κάλεσμα της Ένωσης Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων Δήμου Σητείας η Πρόεδρος του σωματείου κ. Κατερίνα Τσούκη.
Όπως ανέφερε η κ. Τσούκη, η Ένωση, η οποία αποτελείται από συλλόγους της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καταβάλει προσπάθειας στην κατεύθυνση ενημέρωσης, παρέμβασης και βοήθειας των μελών της, των γονιών, με επίκεντρο πάντα τα παιδιά, με σκοπό την αντιμετώπιση προβλημάτων και θεμάτων. Είτε αυτά αφορούν το εκπαιδευτικό -κτιριολογικό κομμάτι είτε άλλους τομείς. Στην κατεύθυνση αυτή διοργανώνονται συχνά ενημερωτικές εκδηλώσεις για θέματα που αφορούν τα παιδιά και απασχολούν γονείς και εκπαιδευτικούς. Στην προκειμένη περίπτωση προσκλήθηκε η κ. Παπαδάκη, από την Σητεία, κλινική ψυχολόγος, η οποία έχει εξειδίκευση στην παιδοψυχιατρική κι έχει ασχοληθεί με τις απεξαρτήσεις από διάφορους εθισμούς.
«Επιλέξαμε να μας μιλήσει για το πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας και τον εαυτό μας σχετικά με την εξάρτηση από το διαδίκτυο. Θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικό θέμα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στο νοσοκομείο Παίδων έχει δημιουργηθεί ξεχωριστή κλινική για απεξάρτηση κι αυτή τη στιγμή που μιλάμε νοσηλεύονται παιδιά -έφηβοι κατά κύριο λόγο- αλλά και ενήλικες. Υπάρχουν άνθρωποι, οι οποίοι διέλυσαν τις οικογένειές τους γιατί ήταν απορροφημένοι από το διαδίκτυο…»
Η κ. Παπαδάκη αναφέρθηκε σε όλες τις παραμέτρους του θέματος διαδίκτυο: εθισμός, πρόληψη, απεξάρτηση.
Ποια είναι όμως τα κριτήρια του εθισμού στο διαδίκτυο; Η εμφάνιση μίας ιδιαίτερης συμπεριφοράς για τουλάχιστον τρεις μήνες αφιερώνοντας τουλάχιστον έξι ώρες την ημέρα στο διαδίκτυο. Θα πρέπει ωστόσο να έχει αποκλειστεί κάποια άλλη μορφή ψυχοπαθολογίας (ψυχική νόσος, αναπτυξιακή διαταραχή). Μπορεί βέβαια να συνυπάρχει, αλλά δεν σημαίνει ότι αυτό είναι η αιτία. Υπάρχει επίσης διαφορά μεταξύ εθισμού και ενθουσιώδους χρήσης.
Συμπτώματα
«Τα συμπτώματα του εθισμού», ανέφερε η κ. Παπαδάκη, «είναι η εμμονική
έγνοια για το διαδίκτυο (συνεχής σκέψη είτε όταν είναι εντός είτε
εκτός), απόσυρση κάποιου από την οικογένεια, από την κοινωνία
γενικότερα, από τα ενδιαφέροντά του, επίμονη επιθυμία να είναι στο
διαδίκτυο ακόμα κι αν γνωρίζει τους κινδύνους κι ότι υπάρχει περίπτωση
να έχει εθιστεί. Χρησιμοποιεί το διαδίκτυο ως καταφύγιο, έχει απώλεια
ενδιαφερόντων, όπου παλαιότερα υπήρχαν ασχολίες που του έδιναν
ικανοποίηση. Πλέον αυτό δεν υφίσταται. Υπάρχει τροποποίηση της διάθεσης
ανάλογα με το τι συμβαίνει μέσα στο διαδίκτυο (social media, παιχνίδια
κλπ). Υπάρχει εξιδανίκευση του μέσου, θεωρώντας το κινητό, τον
υπολογιστή ότι είναι κάτι υπέροχο κι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής.
Ανοχή, που σημαίνει ότι θέλει όλο και περισσότερες ώρες να είναι στο
διαδίκτυο, αδιαφορία για προσωπικές σχέσεις, συμπτώματα συνδρόμου
απόσυρσης, απώλεια αίσθησης χρόνου, εκούσια ή ακούσια κίνηση των
δακτύλων σα να πληκτρολογεί».
Επιπτώσεις
Εστιάζοντας στις επιπτώσεις του εθισμού από το διαδίκτυο στα παιδιά η κ. Παπαδάκη αναφέρθηκε στην απομόνωσή τους από την οικογένεια τους, τους φίλους, το κοινωνικό περίγυρο. Έχουν επίσης χαμηλή λειτουργικότητα και στο σχολείο και στην οικογένεια. Διαταραχές ύπνου, άγχος, θυμός, βίαιη ή και καταθλιπτική συμπεριφορά. Επίσης αύξηση ή μείωση του βάρους, μυοσκελετικά προβλήματα, προβλήματα όρασης, παραμέληση της υγιεινής, σπατάληση χρημάτων (των γονέων) λέγοντας και ψέματα για να αγοράσει κάτι ή ακόμα και να εμπλακεί σε τζόγο.
Οι ηλικίες που ξεκινούν και εντοπίζονται τα σημάδια του εθισμού είναι αρχικά από 10 έως 14 ετών, εντείνονται στα 14 με 17 και το κορύφωμα είναι μετά τα 17. Βέβαια εντοπίζονται και σε μεγαλύτερες ηλικίες κυρίως σε ότι αφορά τα social media και τον τζόγο.
Τα αίτια
Τα αίτια εθισμού στο διαδίκτυο αφορούν την αντιμετώπιση ως καταφύγιο από καταστάσεις, την διευκόλυνση της εικονικής κοινωνικοποίησης- ένα παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να κάνει με τον φυσικό τρόπο φίλους οπότε το διαδίκτυο το διευκολύνει μέσω της κοινωνικής δικτύωσης. Την ιδανική κατάσταση του εαυτού, δηλαδή μέσα από το διαδίκτυο το παιδί ανακαλύπτει διάφορες πτυχές για τον εαυτό του και προβάλει προς τα έξω, μέσα στο διαδίκτυο, αυτό που θα ήθελε να είναι.
Ένας ακόμα παράγοντας σχετίζεται με τις δυσλειτουργικές οικογένειες, με την έννοια όχι μόνο των ακραίων περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας αλλά και της απουσίας συζήτησης, επικοινωνίας ή παραμέλησης των παιδιών λόγω πολλών ωρών εργασίας των γονέων. Ακόμα το σχολικό περιβάλλον (bulling), η υπερπροστατευτικότητα των γονέων ή τα χαμηλά επίπεδα φροντίδας ή αδιαφορίας στο παιδί. Επίσης η μίμηση (τα παιδιά κάνουν ό,τι βλέπουν ), η διαφήμιση για ο,τιδήποτε αφορά την τεχνολογία, η οικογενειακή κουλτούρα (το πώς χειρίζεται η οικογένεια την τεχνολογία), η εγκεφαλική ανταμοιβή.
Πρόληψη
Μεγάλο κεφάλαιο είναι σαφώς αυτό της πρόληψης. Ο περιορισμός της έκθεσης στις οθόνες μέχρι τα δύο έτη τουλάχιστον. Τα μηνύματα που περνάνε οι γονείς (όπως η συνεχής χρήση κινητού). Καλό, όπως τονίστηκε, είναι το παιδί να αποκτήσει νέες εμπειρίες, οι γονείς να κάνουν συστηματική και συνειδητή καλλιέργεια των κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Επίσης οικογενειακές δραστηριότητες, ώθηση σε αθλητικές, καλλιτεχνικές και κοινωνικές δραστηριότητες.
Υπάρχουν προγράμματα ελέγχου και φίλτρα στην αναζήτηση, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Το θέμα δεν είναι το όχι, η απαγόρευση του ιντερνέτ, αλλά ο προγραμματισμός (εβδομαδιαίο πρόγραμμα) και ο έλεγχος (οριοθέτηση). Σημαντική είναι η ενημέρωση των γονέων και των εκπαιδευτικών για το θέμα του διαδικτύου, ενώ θα ήταν χρήσιμη η παρέμβαση της πολιτείας στο σχολικό περιβάλλον με την ένταξη στα σχολεία ειδικών ψυχικής υγείας, κοινωνικών λειτουργών.
«Το διαδίκτυο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως ανταμοιβή, αλλά ούτε ως τιμωρία προς τα παιδιά. Η εξοικείωση και η κατανόηση των γονέων για το διαδίκτυο είναι πολύ σημαντική. Επίσης η επικοινωνία, η συζήτηση και η φροντίδα. Να μιλάτε με τα παιδιά σας, να νιώθουν ασφάλεια δίπλα σας», τόνισε η κ. Παπαδάκη.
Θεραπεία
Η αντιμετώπιση του προβλήματος -εφ’ όσον η πρόληψη απέτυχε ή δεν εφαρμόστηκε- περιλαμβάνει την συμβουλευτική γονέων και υποστηρικτική παιδιών ταυτόχρονα σε ένα ψυχοθεραπευτικό πλαίσιο. Και βέβαια το τελευταίο στάδιο, αυτό της απεξάρτησης.
Αρκετά ήταν τα ερωτήματα και εξ ίσου διαφωτιστικές οι απαντήσεις. Αναφέρθηκαν επίσης τηλεφωνικές γραμμές που μπορεί κάποιος να απευθυνθεί λαμβάνοντας συμβουλευτική υποστήριξη:11525 Μαζί για το Παιδί, 1107 εθνική γραμμή παιδικής προστασίας, 1056 εθνική γραμμή SOS.
ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ
Πηγή : Ανατολή
