Μετά τον ερχομό των Μικρασιατών προσφύγων στη Σητεία (1922—1924)
εδόθηκαν οι ανταλλάξιμες προς διανομή εκτάσεις.Τις οποίες δεν κατάφεραν
να πουλήσουν οι ανταλλαχθέντες Τουρκοκρητικοί. Τα ″φιλέτα″ είχαν αγοράσει οι ντόπιοι. Για τους πρόσφυγες , κατ’άλλους πρό-σφηγκες, άφησαν τoν ″κατιμά″.Δηλαδή τα παράχθια του ποταμού Παντέλη χωράφια που πλημμύριζαν το χειμώνα.Με ελώδεις καταστάσεις το καλοκαίρι ενώ στη Μικρασία οι περιουσίες των ξεριζωμένων προσφύγων ήταν πολλαπλάσιας αξίας.
Τότε οι συμμετέχοντες Μικρασιάτες στην Επιτροπή Διανομής Κοντός, Ευχετζής ,Χατζηγιάννης,Κριθαράκης, αποφάσισαν να δοθεί στην ενορία της Αγίας Αικατερίνης-Σητείας το καλύτερο αγρόκτημα.
Το γνωστό μας ″Αγροκήπιο″ που βρίσκεται στη γωνία των δρόμων Πισκοκεφάλου και γωνία προς Αγ.Ιωάννη, προς οικισμό Πετρά εκτάσεως περίπου 15 στρεμμ. (15.000τμ) με αριθμ. Κληροτεμαχίου Νο385, όπως εμφανίζεται στο τοπογραφικό διάγραμμα του 1946 της Αγροτικής Τράπεζας που επικύρωσε και επισημοποίησε τους τίτλους των ″ανταλλάξιμων″.
Οι ανταλλάξιμοι προσφυγικοί τίτλοι, νομικά θεωρούνται πολύ ισχυροί.Δεν τεμαχίζονται, δεν καταπατούνται, δεν ισχύει η χρησικτησία.
Αποφάσισε η Επιτροπή Διανομής να δώσει το αγροτεμάχιο στην Αγία Αικατερίνη ως ευχαριστία προς το Θεό που τους έδωσε τη δύναμη, το κουράγιο, την παραμυθία να φθάσουν από την Καταστροφή στην πατρίδα της πατρίδας τους.
Τότε το 1922-24 δεν υπήρχαν εντός Σητείας άλλες εκκλησίες. Μόνο ο Αγ.Ιωάνννης ως παραμελημένο εξωκκλήσι και το εκκλησάκι εντος του Παλαιού Κοιμητηρίου.
Όλες οι άλλες εκκλησίες εντός Σητείας χρονολογούνται μετά το 1950.
Στα χρόνια της Ιταλογερμανικής κατοχής κάποιες οικογένειες έμεναν στα κτίσματα του ″Αγροκηπίου″ και τρέφονταν από τα ζαρζαβατικά του.Νάναι καλά η Επιτροπή που χάρισε το αγρόκτημα.
Στα παιδικά μας χρόνια, δεκαετία του ’50 από τη βρύση του ″Αγροκηπίου″ παίρναμε καθαρό νερό να δροσιστούν οι εργάτες του Αυγουστιάτικου τρυγητού.Ενώ η στέρνα ήταν συνεχώς γεμάτη για την άρδευση.
Όλη η έκταση ήταν ένα καρπερό μποστάνι.Το καλοκαίρι με καρπούζια, αργίτικα πεπόνια, κολοκύθια, ξυλάγγουρα,ντομάτες, πιπεριές, μελιτζάνες, κρομμύδια, μαϊντανό, γλιστρίδα, ρόκα.
Αργότερα άλλαξε η χρήση γης.Το αγρόκτημα με τα κτίσματα δόθηκε για επαγγελματική χρήση, μάντρα υλικών κλπ.Μέχρι που εγκαταλείφθηκε τελείως.Σήμερα εμφανίζει όψη χωματερής.
Κρίμα.Θα τρίζουν τα κόκκαλα των προσφύγων της Επιτροπής Διανομής.
Σε περίοδο κρίσης θα μπορούσε έναντι συμβολικής μίσθωσης να δοθεί σε άπορους μικροκαλλιεργητές για ίδια χρήση κι αν υπάρχει περίσσεμα παραγωγής μαναβικών να δίνεται για τα συσσίτια των απόρων.
Θα μπορούσε ακόμη το αγρόκτημα να γίνει ένας τουριστικού ενδιαφέροντος ″Μουσειακός Αμπελώνας″.Όπου θα συγκεντρωθούν καλλιεργούμενες όλες οι υπάρχουσες ποικιλίες σταφυλιών της περιοχής.Ιδιαίτερα αυτών που τείνουν προς εξαφάνιση.
Η τουριστική θέαση θα καλύπτει όλη τη περίοδο παραγωγής ωρίμανσης, συγκομιδής, ακόμη και οινοποίησης, ρακοποίησης εάν παραταθεί, όπως προσδοκούμε η τουριστική περίοδος και το φθινόπωρο.
Το παρόν γραφτό εκτός του να τσιγκλίσουμε κάποιους (απίστευτο) ας θεωρηθεί μια μικρή συμβολή στην τοπική μας ιστορία.
Γιώργος Αλεβίζος
Πηγή : Style 100fm
