Ενδιαφέρουσα έρευνα - Στοιχεία 4 Παγκρήτιων δημοσκοπήσεων για την κρίση από τον Μάιο του 2009 έως τον Μάιο του 2011Το χρονικό διάστημα
από τον Αύγουστο 2007 έως το Δεκέμβριο 2009 παρουσιάσθηκε σε παγκόσμιο
επίπεδο μία εκτεταμένη οικονομική κρίση. Με αφετηρία τις ΗΠΑ, όπου η
κάθετη πτώση των αξιών των κατοικιών και των γραφείων οδήγησε στον
κλυδωνισμό του Χρηματοπιστωτικού και Τραπεζικού συστήματος, η κρίση
επεκτάθηκε στην Ευρώπη λαμβάνοντας τεράστιες διαστάσεις. Η Ελλάδα, όπως
ήταν αναμενόμενο, δέχθηκε σημαντικά οικονομικά πλήγματα.
Η έρευνα παρουσιάζει στοιχεία που αποτυπώθηκαν σε τέσσερεις Παγκρήτιες δημοσκοπήσεις του Πολυτεχνείου Κρήτης για την οικονομία, που διενεργήθηκαν υπό την εποπτεία του Κων/νου Ζοπουνίδη Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Διδάκτορα στην Ανάλυση Δεδομένων Γεωργίου.I.Ματαλλιωτάκη από τον Μάιο του 2009 έως τον Μάιο του 2011.
Κατά κανόνα οι δημοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν με δειγματοληψία καταγράφουν τις τάσεις που αναπτύσσονται και τις απόψεις του κοινού κατά το χρονικό διάστημα της διεξαγωγής τους. Στην περίπτωση των δημοσκοπήσεων του Πολυτεχνείου Κρήτης η άποψη των πολιτών για την οικονομική κατάσταση της χώρας και την οικονομική κρίση καταγράφηκε ύστερα από τα γεγονότα της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε στις ΗΠΑ, της κρίσης της διεθνούς αγοράς, των τραπεζών, της αρνητικής ανάπτυξης εκείνου του διαστήματος, και της συνεχούς προβολής και επικαιροποίησης της κακής κατάστασης της οικονομίας της χώρας και του δημόσιου ελλείμματος.
1. Δημοσκόπηση – Μάιος 2009
Tον Μάιο του 2009 οι πολίτες της Κρήτης σε μεγάλο ποσοστό διατύπωσαν την άποψη ότι η Ελλάδα διένυε περίοδο πραγματικής οικονομικής κρίσης, είχαν εντοπίσει σημάδια κρίσης και βίωναν συναισθήματα ανησυχίας για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία.
Αναφορικά με την άποψη των πολιτών για τη φάση της κρίσης στην οποία βρίσκονταν η χώρα τον Μάιο του 2009, το 48,3 % δήλωσε ότι η Ελλάδα ήταν σε αρχικό στάδιο, το 31,6 % ότι η κρίση στην Ελλάδα ήταν σε πλήρη εξέλιξη, το 2,8 % υποστήριζε ότι η Ελλάδα διένυε το τελικό στάδιο της κρίσης και ένα ποσοστό της τάξεως του 13,4% εξέφρασε τη γνώμη πως η κρίση στην χώρα δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί.
Όσον αφορά στη διάρκεια της κρίσης αποδεικνύεται ότι οι πολίτες αξιολογούσαν την κατάσταση με αυστηρότητα και ιδιαίτερη σοβαρότητα. Θεωρούσαν ότι ο δρόμος της ανάκαμψης ήταν αρκετά μακρύς παρά τα καθησυχαστικά μηνύματα των ΜΜΕ, ότι η κρίση ήταν ακόμα μακριά από την Ελλάδα. Το 42% του δείγματος πίστευε πως η κρίση στη χώρα θα διαρκέσει 2 έως 3 χρόνια ακόμα, το 14,8 % πως θα είχε διάρκεια 4-5 χρόνια, ενώ το 13,7 % των ερωτηθέντων εξέφρασε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα θα είχε διάρκεια πάνω από 5 έτη.
Κοινό σημείο των ερωτηθέντων (77,8%) αποτέλεσε η αρνητική διάθεση να πληρώσουν περισσότερους φόρους στο μέλλον με σκοπό την ενίσχυση της οικονομίας και την αντιμετώπιση της κρίσης. Μόνο το 1/5 του πληθυσμού παρουσιάστηκε θετικό στην επιβολή φόρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κρίσης.
Στην ίδια έρευνα η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούνταν η ισχυρότερη ασπίδα της χώρας για την αντιμετώπιση της κρίσης με το 54% των πολιτών να εκτιμούν ως θετικό το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και έχει νόμισμα το Ευρώ. Αντίθετη άποψη εξέφρασε το 40,2 % του πληθυσμού της Κρήτης που θεωρούσε αρνητικό γεγονός για την αντιμετώπιση της κρίσης τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε σχετική ερώτηση οι πολίτες όντας σαφώς επηρεασμένοι από τις ειδήσεις για το ρόλο του κεφαλαίου στη χρηματοπιστωτική και παγκόσμια οικονομική κρίση, διατύπωσαν την άποψη (42,9%) ότι το νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει περισσότερες κρατικοποιήσεις. Αντίθετα, υπέρ περισσότερων ιδιωτικοποιήσεων τάχθηκε το 31,6% των πολιτών. Εντύπωση προκαλεί ότι στην ίδια ερώτηση το 25,4 % των ερωτηθέντων δεν απάντησε.
2. Δημοσκόπηση – Δεκέμβριος 2009
Τον Δεκέμβριο του 2009, επτά μήνες ύστερα από την πρώτη δημοσκόπηση και ύστερα από συνεχείς αναφορές της κυβέρνησης στο τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα και τη δυσμενή θέση της χώρας στην Ευρωζώνη, η γνώμη των πολιτών στην Κρήτη για την κατάσταση της οικονομίας της χώρας, όπως σημειώθηκε από την ανάλυση των δεδομένων, προέβαλε την εικόνα του ανήσυχου και προβληματισμένου πολίτη.
Το 78,5% των πολιτών διατύπωσε την άποψη ότι η οικονομία της Ελλάδας βρισκόταν σε καταρρέουσα κατάσταση, εν αντιθέσει με το 15,8 % του δείγματος που υποστήριζε ότι η οικονομία της χώρας ήταν σε καλή κατάσταση και το 2% που δήλωνε ότι είναι ισχυρή.
Όσον αφορά στις προβλέψεις των πολιτών για την ελληνική οικονομία το έτος 2010, το 51,4% πίστευε πως θα είναι στάσιμη και το 25,3% πως θα συρρικνωθεί. Αντίθετη άποψη είχε το 14,7% που δήλωσε πως η ελληνική οικονομία το 2010 θα παρουσίαζε ανάπτυξη.
Η καταγραφή της άποψης των ερωτηθέντων Κρητικών σχετικά με τα αίτια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα καταδείκνυε τη δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα για την οικονομική κατάσταση της χώρας παρόλη την προσπάθεια των ΜΜΕ και της κυβέρνησης να εντάξουν την ελληνική κρίση στη γενικότερη παγκόσμια οικονομική κρίση.
Ως κύριο αίτιο της κρίσης κατονομάζονταν οι χειρισμοί των ελληνικών κυβερνήσεων σε ποσοστό ύψους 39,9% με τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες, τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, να ακολουθούν με ποσοστά μόλις 9,6%, 8,4% και 4,3% αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 1/3 των ερωτηθέντων απέδιδαν την κρίση σε όλους τους προαναφερθέντες παράγοντες.
Οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι το λαϊκό αισθητήριο λειτούργησε ορθά. Οι πολίτες είχαν κάνει τις δικές τους αναλύσεις και προβλέψεις έχοντας πλέον αρχίσει με γρηγορότερους ρυθμούς να εξηγούν και να αποκωδικοποιούν τις ειδήσεις για την οικονομία. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου 2009 παρουσιάστηκαν αρκετά συγκροτημένοι και επιφυλακτικοί για την οικονομική τους κατάσταση υποστηρίζοντας σε ποσοστό 45,3% ότι θα είναι περίπου ίδια μετά από έξι μήνες, 32,5 % χειρότερη και 12,3% καλύτερη.
Ο δρόμος της ανάκαμψης της κρίσης πάντως φαινόταν από τότε στους πολίτες αρκετά μακρύς. Το 48,8% του δείγματος πίστευε πως η κρίση στη χώρα θα έχει διάρκεια 2 έως 3 χρόνια, το 17 % υποστήριζε πως η κρίση θα διαρκέσει 4-5 χρόνια, ενώ το 12,2 % των ερωτηθέντων εξέφραζε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα θα έχει διάρκεια πάνω από 5 έτη.
3. Δημοσκόπηση – Μάιος 2010
Έρευνα του Πολυτεχνείου Κρήτης που πραγματοποιήθηκε, τον Μάιο 2010, την περίοδο που υπογράφθηκε το Μνημόνιο μεταξύ της κυβέρνησης και του κλιμακίου της τρόικας αποτύπωσε ότι οι πολίτες είχαν αρχίσει να συνειδητοποιούν την κατάσταση και να ανησυχούν για τις συνέπειες του Μνημονίου σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Το 48,1% υποστήριζε ότι η ελληνική οικονομία έφθασε στο σημείο αυτό εξαιτίας των χειρισμών και των πολιτικών που ακολουθήθηκαν από τις κυβερνήσεις. Το 26,5% χαρακτήρισε υπεύθυνο για την κατάσταση της οικονομίας το οικονομικό σύστημα στο σύνολό του, το 14,3% την επίθεση που δέχθηκε η χώρα από κερδοσκόπους και το 8,4% απέδωσε ευθύνες στους χειρισμούς της Ευρωπαϊκής πολιτικής.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και της τρόικας, υπενθυμίζεται ότι ο τότε αρμόδιος υπουργός οικονομικών της χώρας δήλωνε ότι δε θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα και ότι λαμβάνονται αυστηρά μέτρα για να είναι η χώρα σίγουρα εντός στόχων, ο δρόμος της ανάκαμψης της κρίσης στα μάτια των πολιτών φαινόταν αρκετά μακρύτερος από ότι πίστευαν λίγους μήνες πριν. Για την κοινή γνώμη το Μνημόνιο δεν ήταν απλά μια δύσκολη καμπή για τη χώρα που θα περνούσε σύντομα, αλλά οδηγός της ελληνικής οικονομικής πολιτικής για πολλά χρόνια ακόμη. Το 34,2% των ερωτηθέντων εξέφρασε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι θα χρειαστούν πάνω από δέκα χρόνια για την έξοδο της χώρας από την κρίση, το 30,3% ότι θα χρειαστούν πέντε έως και δέκα χρόνια, το 16,8% έως πέντε χρόνια και ένα μικρό ποσοστό 2,2% διατύπωσε αισιόδοξη άποψη για έξοδο από την κρίση σε δύο χρόνια
Σε ό, τι αφορά το δημόσιο τομέα, το 38,8% πίστευε ότι ήταν αρκετές οι μειώσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ το 50,3% ότι θα χρειαστούν και άλλες μειώσεις για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και την εξυγίανση της οικονομίας. Σε ποσοστό 37,3% διατυπώθηκε η άποψη να μην απολυθούν δημόσιοι υπάλληλοι αλλά να μειωθούν οι αποδοχές τους. Ακριβώς αντίθετη άποψη υποστήριξε το 33,6% ενώ το 29% του δείγματος δήλωσε ότι πρέπει να ληφθούν και τα δύο μέτρα, να μειωθούν τόσο ο αριθμός όσο και οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων.
Σε αντίθεση με τη γνώμη που διατύπωσαν οι πολίτες τον Μάιο 2009, υποστηρίχθηκε ότι ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις (49,8%) και περισσότερες κρατικοποιήσεις(30,4%).
4. Δημοσκόπηση - Μάιος 2011
Ένα χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου τον Μάιο του 2011 σε άλλη έρευνα του Πολυτεχνείου Κρήτης οι κάτοικοι του Ηρακλείου σε ποσοστό της τάξεως του 71,3% δηλώσαν ότι είναι δυσαρεστημένοι ή μάλλον δυσαρεστημένοι από το κόστος ζωής, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό για τα Χανιά ήταν 71,5%. Σε ότι αφορά τις δυνατότητες απασχόλησης και εύρεσης εργασίας οι κάτοικοι του Ηρακλείου και των Χανίων εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια σε ποσοστό 70,4% και 66,6% αντίστοιχα.
Συγχρόνως, προβληματικό φαίνεται να είναι το πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας και στις δύο μεγάλες πόλεις της Κρήτης. Το 67,8% των Ηρακλειωτών δηλώσαν δυσαρεστημένοι ή μάλλον δυσαρεστημένοι, ενώ οι κάτοικοι των Χανίων εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους σε ποσοστό της τάξεως του 74%.
Συμπεράσματα
Στα ευρήματα των τεσσάρων δημοσκοπήσεων που παρουσιάστηκαν αντικατοπτρίζονται οι γενικότερες ανησυχίες των πολιτών για τη δεδομένη οικονομική κατάσταση, η αμφισβήτηση του πολιτικού συστήματος και η αβεβαιότητα στον τομέα της ανάπτυξης και της απασχόλησης.
Πριν την υπογραφή του Μνημονίου και ενώ η οικονομική κρίση είχε χτυπήσει την πόρτα της χώρας η κοινή γνώμη στην Κρήτη εμφανίζονταν διχασμένη σχετικά με τα μέτρα της κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος και την αντιμετώπιση του χρέους της χώρας. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων υποστήριζε ότι η συνεχής επικαιροποίηση και προβολή της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας εξυπηρετούσε τις κυβερνήσεις διαχρονικά για την επιβολή αυστηρότερων φορολογικών μέτρων
Και στις τέσσερις δημοσκοπήσεις διαφαίνεται ότι οι πολίτες ήταν ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι γύρω από το θέμα της οικονομίας γεγονός που πρέπει να συνδυαστεί με τον ακατάπαυστο καταιγισμό μηνυμάτων από τα ΜΜΕ. Οι πολίτες ενημερώνονταν καθημερινά για τις εξελίξεις στην οικονομία και στην πλειοψηφία τους διαμόρφωναν την άποψή τους εμφανώς επηρεασμένοι από τις πληροφορίες και ειδήσεις των κεντρικών ΜΜΕ.
Σήμερα, ενάμιση χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου άνθρωποι στο χώρο της πολιτικής και της οικονομίας ισχυρίζονται ότι δεν μπορούσαν να προβλέψουν τις ακριβείς συνέπειες του. Δεν γνώριζαν υποτίθεται ότι έπρεπε να ληφθούν πρόσθετα επώδυνα μέτρα, να μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις, να αυξηθούν οι φόροι, να χάσουν τη δουλειά τους και να κινδυνεύουν να μπουν στην εφεδρεία χιλιάδες εργαζόμενοι.
Η έρευνα παρουσιάζει στοιχεία που αποτυπώθηκαν σε τέσσερεις Παγκρήτιες δημοσκοπήσεις του Πολυτεχνείου Κρήτης για την οικονομία, που διενεργήθηκαν υπό την εποπτεία του Κων/νου Ζοπουνίδη Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Διδάκτορα στην Ανάλυση Δεδομένων Γεωργίου.I.Ματαλλιωτάκη από τον Μάιο του 2009 έως τον Μάιο του 2011.
Κατά κανόνα οι δημοσκοπήσεις που πραγματοποιήθηκαν με δειγματοληψία καταγράφουν τις τάσεις που αναπτύσσονται και τις απόψεις του κοινού κατά το χρονικό διάστημα της διεξαγωγής τους. Στην περίπτωση των δημοσκοπήσεων του Πολυτεχνείου Κρήτης η άποψη των πολιτών για την οικονομική κατάσταση της χώρας και την οικονομική κρίση καταγράφηκε ύστερα από τα γεγονότα της χρηματοπιστωτικής κρίσης που ξεκίνησε στις ΗΠΑ, της κρίσης της διεθνούς αγοράς, των τραπεζών, της αρνητικής ανάπτυξης εκείνου του διαστήματος, και της συνεχούς προβολής και επικαιροποίησης της κακής κατάστασης της οικονομίας της χώρας και του δημόσιου ελλείμματος.
1. Δημοσκόπηση – Μάιος 2009
Tον Μάιο του 2009 οι πολίτες της Κρήτης σε μεγάλο ποσοστό διατύπωσαν την άποψη ότι η Ελλάδα διένυε περίοδο πραγματικής οικονομικής κρίσης, είχαν εντοπίσει σημάδια κρίσης και βίωναν συναισθήματα ανησυχίας για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην ελληνική οικονομία.
Αναφορικά με την άποψη των πολιτών για τη φάση της κρίσης στην οποία βρίσκονταν η χώρα τον Μάιο του 2009, το 48,3 % δήλωσε ότι η Ελλάδα ήταν σε αρχικό στάδιο, το 31,6 % ότι η κρίση στην Ελλάδα ήταν σε πλήρη εξέλιξη, το 2,8 % υποστήριζε ότι η Ελλάδα διένυε το τελικό στάδιο της κρίσης και ένα ποσοστό της τάξεως του 13,4% εξέφρασε τη γνώμη πως η κρίση στην χώρα δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί.
Όσον αφορά στη διάρκεια της κρίσης αποδεικνύεται ότι οι πολίτες αξιολογούσαν την κατάσταση με αυστηρότητα και ιδιαίτερη σοβαρότητα. Θεωρούσαν ότι ο δρόμος της ανάκαμψης ήταν αρκετά μακρύς παρά τα καθησυχαστικά μηνύματα των ΜΜΕ, ότι η κρίση ήταν ακόμα μακριά από την Ελλάδα. Το 42% του δείγματος πίστευε πως η κρίση στη χώρα θα διαρκέσει 2 έως 3 χρόνια ακόμα, το 14,8 % πως θα είχε διάρκεια 4-5 χρόνια, ενώ το 13,7 % των ερωτηθέντων εξέφρασε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα θα είχε διάρκεια πάνω από 5 έτη.
Κοινό σημείο των ερωτηθέντων (77,8%) αποτέλεσε η αρνητική διάθεση να πληρώσουν περισσότερους φόρους στο μέλλον με σκοπό την ενίσχυση της οικονομίας και την αντιμετώπιση της κρίσης. Μόνο το 1/5 του πληθυσμού παρουσιάστηκε θετικό στην επιβολή φόρων για την αντιμετώπιση του φαινομένου της κρίσης.
Στην ίδια έρευνα η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρούνταν η ισχυρότερη ασπίδα της χώρας για την αντιμετώπιση της κρίσης με το 54% των πολιτών να εκτιμούν ως θετικό το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι μέλος της Ευρωζώνης και έχει νόμισμα το Ευρώ. Αντίθετη άποψη εξέφρασε το 40,2 % του πληθυσμού της Κρήτης που θεωρούσε αρνητικό γεγονός για την αντιμετώπιση της κρίσης τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε σχετική ερώτηση οι πολίτες όντας σαφώς επηρεασμένοι από τις ειδήσεις για το ρόλο του κεφαλαίου στη χρηματοπιστωτική και παγκόσμια οικονομική κρίση, διατύπωσαν την άποψη (42,9%) ότι το νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει περισσότερες κρατικοποιήσεις. Αντίθετα, υπέρ περισσότερων ιδιωτικοποιήσεων τάχθηκε το 31,6% των πολιτών. Εντύπωση προκαλεί ότι στην ίδια ερώτηση το 25,4 % των ερωτηθέντων δεν απάντησε.
2. Δημοσκόπηση – Δεκέμβριος 2009
Τον Δεκέμβριο του 2009, επτά μήνες ύστερα από την πρώτη δημοσκόπηση και ύστερα από συνεχείς αναφορές της κυβέρνησης στο τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα και τη δυσμενή θέση της χώρας στην Ευρωζώνη, η γνώμη των πολιτών στην Κρήτη για την κατάσταση της οικονομίας της χώρας, όπως σημειώθηκε από την ανάλυση των δεδομένων, προέβαλε την εικόνα του ανήσυχου και προβληματισμένου πολίτη.
Το 78,5% των πολιτών διατύπωσε την άποψη ότι η οικονομία της Ελλάδας βρισκόταν σε καταρρέουσα κατάσταση, εν αντιθέσει με το 15,8 % του δείγματος που υποστήριζε ότι η οικονομία της χώρας ήταν σε καλή κατάσταση και το 2% που δήλωνε ότι είναι ισχυρή.
Όσον αφορά στις προβλέψεις των πολιτών για την ελληνική οικονομία το έτος 2010, το 51,4% πίστευε πως θα είναι στάσιμη και το 25,3% πως θα συρρικνωθεί. Αντίθετη άποψη είχε το 14,7% που δήλωσε πως η ελληνική οικονομία το 2010 θα παρουσίαζε ανάπτυξη.
Η καταγραφή της άποψης των ερωτηθέντων Κρητικών σχετικά με τα αίτια της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα καταδείκνυε τη δυσαρέσκεια των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα για την οικονομική κατάσταση της χώρας παρόλη την προσπάθεια των ΜΜΕ και της κυβέρνησης να εντάξουν την ελληνική κρίση στη γενικότερη παγκόσμια οικονομική κρίση.
Ως κύριο αίτιο της κρίσης κατονομάζονταν οι χειρισμοί των ελληνικών κυβερνήσεων σε ποσοστό ύψους 39,9% με τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες, τις τράπεζες και τις μεγάλες επιχειρήσεις, να ακολουθούν με ποσοστά μόλις 9,6%, 8,4% και 4,3% αντίστοιχα. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 1/3 των ερωτηθέντων απέδιδαν την κρίση σε όλους τους προαναφερθέντες παράγοντες.
Οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι το λαϊκό αισθητήριο λειτούργησε ορθά. Οι πολίτες είχαν κάνει τις δικές τους αναλύσεις και προβλέψεις έχοντας πλέον αρχίσει με γρηγορότερους ρυθμούς να εξηγούν και να αποκωδικοποιούν τις ειδήσεις για την οικονομία. Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του Δεκεμβρίου 2009 παρουσιάστηκαν αρκετά συγκροτημένοι και επιφυλακτικοί για την οικονομική τους κατάσταση υποστηρίζοντας σε ποσοστό 45,3% ότι θα είναι περίπου ίδια μετά από έξι μήνες, 32,5 % χειρότερη και 12,3% καλύτερη.
Ο δρόμος της ανάκαμψης της κρίσης πάντως φαινόταν από τότε στους πολίτες αρκετά μακρύς. Το 48,8% του δείγματος πίστευε πως η κρίση στη χώρα θα έχει διάρκεια 2 έως 3 χρόνια, το 17 % υποστήριζε πως η κρίση θα διαρκέσει 4-5 χρόνια, ενώ το 12,2 % των ερωτηθέντων εξέφραζε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι η οικονομική κρίση στην Ελλάδα θα έχει διάρκεια πάνω από 5 έτη.
3. Δημοσκόπηση – Μάιος 2010
Έρευνα του Πολυτεχνείου Κρήτης που πραγματοποιήθηκε, τον Μάιο 2010, την περίοδο που υπογράφθηκε το Μνημόνιο μεταξύ της κυβέρνησης και του κλιμακίου της τρόικας αποτύπωσε ότι οι πολίτες είχαν αρχίσει να συνειδητοποιούν την κατάσταση και να ανησυχούν για τις συνέπειες του Μνημονίου σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο. Το 48,1% υποστήριζε ότι η ελληνική οικονομία έφθασε στο σημείο αυτό εξαιτίας των χειρισμών και των πολιτικών που ακολουθήθηκαν από τις κυβερνήσεις. Το 26,5% χαρακτήρισε υπεύθυνο για την κατάσταση της οικονομίας το οικονομικό σύστημα στο σύνολό του, το 14,3% την επίθεση που δέχθηκε η χώρα από κερδοσκόπους και το 8,4% απέδωσε ευθύνες στους χειρισμούς της Ευρωπαϊκής πολιτικής.
Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και της τρόικας, υπενθυμίζεται ότι ο τότε αρμόδιος υπουργός οικονομικών της χώρας δήλωνε ότι δε θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα και ότι λαμβάνονται αυστηρά μέτρα για να είναι η χώρα σίγουρα εντός στόχων, ο δρόμος της ανάκαμψης της κρίσης στα μάτια των πολιτών φαινόταν αρκετά μακρύτερος από ότι πίστευαν λίγους μήνες πριν. Για την κοινή γνώμη το Μνημόνιο δεν ήταν απλά μια δύσκολη καμπή για τη χώρα που θα περνούσε σύντομα, αλλά οδηγός της ελληνικής οικονομικής πολιτικής για πολλά χρόνια ακόμη. Το 34,2% των ερωτηθέντων εξέφρασε μεγάλη απαισιοδοξία υποστηρίζοντας ότι θα χρειαστούν πάνω από δέκα χρόνια για την έξοδο της χώρας από την κρίση, το 30,3% ότι θα χρειαστούν πέντε έως και δέκα χρόνια, το 16,8% έως πέντε χρόνια και ένα μικρό ποσοστό 2,2% διατύπωσε αισιόδοξη άποψη για έξοδο από την κρίση σε δύο χρόνια
Σε ό, τι αφορά το δημόσιο τομέα, το 38,8% πίστευε ότι ήταν αρκετές οι μειώσεις στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ το 50,3% ότι θα χρειαστούν και άλλες μειώσεις για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και την εξυγίανση της οικονομίας. Σε ποσοστό 37,3% διατυπώθηκε η άποψη να μην απολυθούν δημόσιοι υπάλληλοι αλλά να μειωθούν οι αποδοχές τους. Ακριβώς αντίθετη άποψη υποστήριξε το 33,6% ενώ το 29% του δείγματος δήλωσε ότι πρέπει να ληφθούν και τα δύο μέτρα, να μειωθούν τόσο ο αριθμός όσο και οι αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων.
Σε αντίθεση με τη γνώμη που διατύπωσαν οι πολίτες τον Μάιο 2009, υποστηρίχθηκε ότι ένα νέο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης θα πρέπει σε γενικές γραμμές να περιλαμβάνει περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις (49,8%) και περισσότερες κρατικοποιήσεις(30,4%).
4. Δημοσκόπηση - Μάιος 2011
Ένα χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου τον Μάιο του 2011 σε άλλη έρευνα του Πολυτεχνείου Κρήτης οι κάτοικοι του Ηρακλείου σε ποσοστό της τάξεως του 71,3% δηλώσαν ότι είναι δυσαρεστημένοι ή μάλλον δυσαρεστημένοι από το κόστος ζωής, ενώ αντίστοιχα το ποσοστό για τα Χανιά ήταν 71,5%. Σε ότι αφορά τις δυνατότητες απασχόλησης και εύρεσης εργασίας οι κάτοικοι του Ηρακλείου και των Χανίων εξέφρασαν έντονη δυσαρέσκεια σε ποσοστό 70,4% και 66,6% αντίστοιχα.
Συγχρόνως, προβληματικό φαίνεται να είναι το πεδίο επιχειρηματικής δραστηριότητας και στις δύο μεγάλες πόλεις της Κρήτης. Το 67,8% των Ηρακλειωτών δηλώσαν δυσαρεστημένοι ή μάλλον δυσαρεστημένοι, ενώ οι κάτοικοι των Χανίων εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους σε ποσοστό της τάξεως του 74%.
Συμπεράσματα
Στα ευρήματα των τεσσάρων δημοσκοπήσεων που παρουσιάστηκαν αντικατοπτρίζονται οι γενικότερες ανησυχίες των πολιτών για τη δεδομένη οικονομική κατάσταση, η αμφισβήτηση του πολιτικού συστήματος και η αβεβαιότητα στον τομέα της ανάπτυξης και της απασχόλησης.
Πριν την υπογραφή του Μνημονίου και ενώ η οικονομική κρίση είχε χτυπήσει την πόρτα της χώρας η κοινή γνώμη στην Κρήτη εμφανίζονταν διχασμένη σχετικά με τα μέτρα της κυβέρνησης για τη μείωση του ελλείμματος και την αντιμετώπιση του χρέους της χώρας. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων υποστήριζε ότι η συνεχής επικαιροποίηση και προβολή της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας εξυπηρετούσε τις κυβερνήσεις διαχρονικά για την επιβολή αυστηρότερων φορολογικών μέτρων
Και στις τέσσερις δημοσκοπήσεις διαφαίνεται ότι οι πολίτες ήταν ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι γύρω από το θέμα της οικονομίας γεγονός που πρέπει να συνδυαστεί με τον ακατάπαυστο καταιγισμό μηνυμάτων από τα ΜΜΕ. Οι πολίτες ενημερώνονταν καθημερινά για τις εξελίξεις στην οικονομία και στην πλειοψηφία τους διαμόρφωναν την άποψή τους εμφανώς επηρεασμένοι από τις πληροφορίες και ειδήσεις των κεντρικών ΜΜΕ.
Σήμερα, ενάμιση χρόνο μετά την υπογραφή του Μνημονίου άνθρωποι στο χώρο της πολιτικής και της οικονομίας ισχυρίζονται ότι δεν μπορούσαν να προβλέψουν τις ακριβείς συνέπειες του. Δεν γνώριζαν υποτίθεται ότι έπρεπε να ληφθούν πρόσθετα επώδυνα μέτρα, να μειωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις, να αυξηθούν οι φόροι, να χάσουν τη δουλειά τους και να κινδυνεύουν να μπουν στην εφεδρεία χιλιάδες εργαζόμενοι.
Στον αντίποδα οι πολίτες, ο απλός λαός, που όπως διαφαίνεται από τα
δημοσκοπικά ευρήματα, παρά το συνεχή βομβαρδισμό του από τα ΜΜΕ και τις
διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι «λεφτά υπάρχουν», είχε την ικανότητα να
διακρίνει και να διαπιστώσει με μεγάλη επιτυχία τις εκάστοτε
καταστάσεις και συγκυρίες. Επιπρόσθετα, ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει
σχετικά ακριβείς προβλέψεις για τις μελλοντικές συνέπειες της κρίσης και
της επιβολής νέων μέτρων.
Πηγή : Creta live
Πηγή : Creta live