Από τα στοιχεία που δημοσιεύονται μπορεί να συμπεράνει ο αναγνώστης πόσο σπουδαίες υπηρεσίες έχει προσφέρει μέχρι σήμερα στην κοινωνία η Εκκλησία της Κρήτης με εκποιήσεις μέρους της μοναστηριακής περιουσίας:
«Σήμερον, ολόκληρος η εκκλησιαστική και μοναστηριακή εν γένει αγροτική περιουσία της Εκκλησίας της Ελλάδος, συμπεριλαμβανομένης και της Εκκλησίας της Κρήτης, εκτός της αστικής, δεν υπερβαίνει τα 1,3 εκατ. περίπου στρέμματα, συγκρινόμενη δε με την του Δημοσίου και των Δήμων, είναι δεκαπέντε φοράς τουλάχιστον μικροτέρα από αυτήν.
Από αυτήν την εκκλησιαστικήν έκτασιν αι δασικαί εκτάσεις υπολογίζονται εις 367.000, οι βοσκότοποι εις 753.000 και η γεωργική γη εις 180.000 περίπου στρέμματα.
Επίσημα οικονομικά στοιχεία δια την εν γένει εκκλησιαστικήν και μοναστηριακήν αγροτικήν περιουσίαν της Εκκλησίας Κρήτης δεν υπάρχουν, αλλά προσωπικώς την υπολογίζω εις το 10% περίπου της όλης εκτάσεως της Εκκλησίας Ελλάδος, ήτοι 130.000 περίπου στρεμμάτων, ότι είναι σήμερον ολόκληρη η μοναστηριακή περιουσία των Ιερών Μονών και των 4 Οργανισμών Διοικήσεως Μοναστηριακής Περιουσίας».
Η εικόνα ανά νομό
«Με δεδομένα τα προαναφερθέντα 130.000 περίπου στρέμματα μοναστηριακής εκτάσεως, ήτοι χέρσων βοσκοτόπων, δασικής και καλλιεργημένης, άνευ της αστικής περιουσίας, παρεχωρήθησαν κατά την τελευταίαν 35ετίαν συνολικώς εις ολόκληρον την Εκκλησίαν της Κρήτης 6.783,43 στρέμματα, τα οποία αντιστοιχούν εις το 5,22% της προαναφερθείσης μοναστηριακής εκτάσεως της Εκκλησίας και ανά νομόν υπολογίζονται τα κάτωθι ποσοστά: δια τον νομόν Χανίων ποσοστόν 3,27%, δια τον νομόν Ηρακλείου ποσοστόν 1,81%, δια τον νομόν Λασιθίου ποσοστόν 0,10% και δια τον νομόν Ρεθύμνης ποσοστόν 0,04%».
Οι αναλογίες
«Εάν λάβομεν υπ’ όψιν σήμερον ότι το εμβαδόν ολοκλήρου της ελληνικής επικράτειας ανέρχεται εις το ποσόν των 131.944 τετραγωνικών χιλιομέτρων ή 131,944 εκατ. στρεμμάτων, η υπολογιζόμενη εκκλησιαστική εν γένει αγροτική περιουσία της Εκκλησίας της Ελλάδος του 1,3 εκατ. περίπου στρεμμάτων αναλογεί εις το 0,99% επί της προαναφερθείσης συνολικής εκτάσεως της χώρας μας, ενώ της Εκκλησίας Κρήτης, των 130.000 περίπου στρεμμάτων, αναλογεί εις το 0,10% της ιδίας εκτάσεως».
Η αξία της περιουσίας
«Εκτιμούμεν και υπολογίζομεν ότι η αξία της μοναστηριακής αγροτικής περιουσίας και των βοσκοτόπων ολοκλήρου της Εκκλησίας Κρήτης - πλην της αστικής περιουσίας - ανέρχεται σήμερον εις το ποσόν των 156 εκατ. ευρώ περίπου (ήτοι 130.000 στρέμματα προς 1.200 ευρώ το στρέμμα), το δε αντικειμενικόν ετήσιον μίσθωμα το οποίον δέον να λαμβάνεται υπ’ όψιν υπολογίζεται εις το ποσόν των 481.000 ευρώ περίπου (ήτοι 130.000 προς 3,70 ευρώ).
Με ανάλογον υπολογισμόν εκτιμάται η αξία ολοκλήρου της αγροτικής μοναστηριακής περιουσίας (βοσκοτόπων και γεωργικής γης), πλην της αστικής περιουσίας, της Εκκλησίας της Ελλάδος, εις το ποσόν των 1,56 δισ. ευρώ περίπου (ήτοι 1,3 εκατ. προς 1.200 ευρώ), το δε αντικειμενικόν αυτής ετήσιον μίσθωμα εκτιμάται εις το ποσόν των 4,81 εκατ. ευρώ περίπου (ήτοι 1,3 εκατ. προς 3,70 ευρώ)».
Ποιες μοναστηριακές εκτάσεις παραχωρήθηκαν
«Δια τον νομό Χανίων αι μεγαλύτεραι παραχωρήσεις επραγματοποιήθησαν:
1. Το 1977 παρεχωρήθησαν 40 στρέμματα εις την θέσιν "Προφήτη Ηλία" του Ακρωτηρίου, δια την ιδρυσιν Γυμνασίου.
2. Το 1985 ομοίως εκποιήθησαν 8 αγροτεμάχια, συνολικής εκτάσεως 145 στρεμμάτων, δια την συντήρησιν και την επισκευήν του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Νεροκούρου Χανίων.
3. Το 1988 παρεχωρήθησαν 20 στρέμματα εις την Γραμβούσα Κισσάμου, δια την δημιουργίαν κοινοτικού Γυμναστηρίου εις την περιοχήν.
4. Το 1990 παρεχωρήθησαν 154 στρέμματα εις την θέσιν Αγίου Ελευθερίου των Μουρνιών Χανίων, δια την ανέγερσιν του Νοσοκομείου Χανίων και διαφόρων σχολικών εγκαταστάσεων εις την ιδίαν θέσιν.
5. Το 1992 παρεχωρήθησαν 723 στρέμματα εις την περιοχήν Αγίου Ελευθερίου των Μουρνιών δια τον Σύλλογον Πολυτέκνων Νομού Χανίων.
6. Το 1992 παρεχωρήθησαν 273 στρέμματα εις το Ακρωτήριον Χανίων, δια τον Οικοδομικόν Συνεταιρισμόν Αστυνομικών του νομού Χανίων.
7. Το 1993 παρεχωρήθησαν 131 στρέμματα εις την περιοχήν του Αγίου Παύλου των Κουνουπιδιανών Χανίων, δια τον Οικοδομικόν Συνεταιρισμόν των υπαλλήλων του ΥΠΕΧΩΔΕ και των ΝΠΔΔ του νομού Χανίων.
8. Το 1996 παρεχωρήθησαν 36 στρέμματα, εις την θέσιν "Πετροκοπιά ή Βουλολίμνη" και Βαρδιάκη Χανίων, δια την ανέγερσιν διαφόρων σχολικών κτηρίων.
9. Επίσης παρεχωρήθησαν μικρότεραι εκτάσεις δια φιλανθρωπικούς, κοινωνικούς και εκκλησιαστικούς εν γένει σκοπούς και συγκεκριμμένως το 1980 έκτασις 2.482 τ.μ. επί της οδού Αντ. Γιάνναρη και Δημοκρατίας Χανίων δια την στέγασιν της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής».
«Δια τους νομούς Λασιθίου και Ρεθύμνης, παρά το ότι παρεχωρήθησαν ολιγώτεραι εκτάσεις, καθότι αι Ιεραί Μοναί των νομών τούτων διαθέτουν μικροτέρας μοναστηριακάς εκτάσεις, διετέθησαν σχεδόν άπασαι δια φιλανθρωπικούς, κοινωφελείς και εκκλησιαστικούς εν γένει σκοπούς, καθώς και δια την συντήρησιν, την επισκευήν και την ανακαίνισιν των Ιερών Μοναστηριακών Ναών και των κτηριακών εγκαταστάσεων των Ιερών Μονών των.
Θα ήθελα να σημειώσω δια τους νομούς τούτους, και συγκεκριμένως δια τα Φοινικόδασα της Ιεράς Μονής Πρέβελη και της Ιεράς Μονής Τοπλού (Βάι) - μετά την πρόσφατον πυρκαγιάν της 22ας/8/2010 εις το φοινικόδασος του Πρέβελη - ότι κατά το 1965 εκποιήθησαν νομότυπα και με πλειοδοτικήν δημοπρασίαν 30 μόνον στρέμματα μοναστηριακής εκτάσεως, κείμενα προς την θάλασσαν εκ του φοινικοδάσους Πρέβελη νομού Ρεθύμνης και τα υπόλοιπα 170 περίπου στρέμματα είναι αναμφισβήτητα ιδιοκτησία σήμερον της Ιεράς Μονής Πρέβελη και όχι του ελληνικού Δημοσίου ή τρίτων καταπατητών.
Σε ό,τι αφορά το φοινικόδασος του Βάι Λασιθίου, δια το οποίον τόσα πολλά έχουν συζητηθή τελευταίως, αναμφισβητήτως ανήκει εις την Εκκλησίαν, κατά την υπ’ αριθμ. 330/1999 τελεσίδικον απόφασιν του Εφετείου Κρήτης, κατά την οποίαν αναγνωρίζεται η κυριότης εις την Ιεράν Σταυροπηγιακήν Μονήν Παναγίας Ακρωτηριανής, εκτάσεως 30.000 περίπου στρεμμάτων, παραχωρηθείσης νομίμως εις το συσταθέν Κοινωφελές Ίδρυμα "Παναγία Ακρωτηριανή", πλην της δημοσίας εκτάσεως που καταλαμβάνει το φοινικόδασος εις την τοποθεσία Βάι, εκτάσεως περίπου 250 στρεμμάτων.
Σημειώνω ότι εις τας προαναφερθείσας παραχωρηθείσας μοναστηριακάς εκτάσεις δια κοινωφελείς, φιλανθρωπικούς κ.ά. σκοπούς υπό των Ιερών Μονών και των ΟΔΜΠ Κρήτης δεν υπολογίζονται τα υπό των Ιερών Μητροπόλεων και ενοριών παραχωρηθέντα αστικά και αγροτικά ακίνητα».
Παλαιότερες
«Δε θα αναφερθώ λεπτομερώς εις τας παλαιοτέρας παραχωρήσεις μοναστηριακών εκτάσεων δια κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς γενικώς υπό της Εκκλησίας Κρήτης, αλλά θα επισημάνω εις το σημείον τούτο μόνον ολίγας παραχωρήσεις της Εκκλησίας μας, τας οποίας ενθυμούμαι, ως την ίδρυσιν επί μοναστηριακής εκτάσεως του νομού Ηρακλείου της Γεωργικής Σχολής Μεσαράς καθώς και επί μοναστηριακής εκτάσεως της Ιεράς Μονής Ασωμάτων νομού Ρεθύμνης την ίδρυσιν ομοίως Γεωργικής Σχολής, την παραχώρησιν εις το πρώην Πανάνειον Δημοτικόν Νοσοκομείον Ηρακλείου τριών αστικών μοναστηριακών ακινήτων μεγίστης τότε αξίας ενός εκάστου και συγκεκριμένως το ξενοδοχείον "Μίνως", το κτήριον των ΤΤΤ και το οίκημα ένθα στεγαζόταν τα γραφεία της Λιμενικής Επιτροπής Ηρακλείου, και την παραχώρησιν επίσης 15.000 περίπου στρεμμάτων μοναστηριακής εκτάσεως του νομού Λασιθίου δια την στέγασιν των ακτημόνων καλλιεργητών της ευρύτερης περιοχής».
«Δια τον νομόν Ηρακλείου αι μεγαλύτεραι παραχωρήσεις επραγματοποιήθησαν:
1. Το 1986 διετέθησαν κατόπιν πλειοδοτικής δημοπρασίας εις 105 αγροτικάς οικογενείας, απόρους και πολυτέκνους, δια της δανειοδοτήσεως της ΑΤΕ, 600 περίπου στρέμματα αγροτικής μοναστηριακής εκτάσεως, κείμενα εις την κτηματικήν περιφέρειαν του Μεσοχωρίου Μονοφατσίου, ιδιοκτησίας του ΟΔΜΠ Ηρακλείου, για την ανέγερσιν, και κατόπιν μειοδοτικού διαγωνισμού, του σημερινού Πνευματικού Κέντρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, του κειμένου επί του 3ου ορόφου του μεγάρου του Οργανισμού, επί της οδού Κατεχάκη της πόλεως Ηρακλείου.
2. Το 1992 παρεχωρήθησαν 120 περίπου στρέμματα εις την κτηματικήν περιφέρειαν Ροδιάς, ιδιοκτησίας του Οργανισμού, δια την ίδρυσιν και λειτουργίαν του Ορθοδόξου Λειτουργικού-Κατηχητικού Κέντρου και Κατασκηνώσεων υπό του Ιερού Ναού Αγίου Τίτου Ηρακλείου, καθώς και δια την ανέγερσιν νέου Ιερού Ναού επ’ αυτής της μοναστηριακής εκτάσεως».
Στον Οικοδομικό Συνεταιρισμό
«3. Το 1993 μετεβιβάσθησαν εις τον Οικοδομικόν Συνεταιρισμόν υπαλλήλων, υπό την μορφήν Κοινωνίας Προσώπων "Η Αγία Πελαγία", 114 στρέμματα μοναστηριακής εκτάσεως της Ιεράς Μονής Σαββαθιανών, κειμένης εις την κτηματικήν περιφέρειαν της Αγίας Πελαγίας του νομού Ηρακλείου, δια την εξυπηρέτησιν 102 οικογενειών της πόλεως και των περιχώρων του Ηρακλείου.
4. Το 1995 παρεχωρήθησαν 50 στρέμματα χέρσου μοναστηριακής εκτάσεως υπό του Οργανισμού, δια την υγειονομικήν ταφήν των απορριμμάτων της Μεσαράς.
5. Το 1995 απεφασίσθη να παραχωρηθή υπό του Οργανισμού, αντί συμβολικού τιμήματος, χωρίς να έχη πραγματοποιηθή η μεταβίβασις έως σήμερον, μοναστηριακή έκτασις περίπου 100 στρεμμάτων, μετά του εγκαταλελειμμένου κτηρίου του σανατορίου, ευρισκομένη εις το Λουτράκι Μαλεβιζίου, προς τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μασταμπά Ηρακλείου και την Κοινότητα Λουτρακίου, δια την σύστασιν από κοινού εταιρείας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρος, με την ονομασία Θεραπευτήριο Χρονίων Παθήσεων "Παναγία Ιερουσαλήμ", με κύριον σκοπόν την υποβοήθησιν πασχόντων ατόμων Γ' ηλικίας.
6. Το 1997 παρεχωρήθησαν 160 στρέμματα βοσκοτόπου εις την θέσιν "Πλατιά Μυρτιά" Μονοφατσίου, υπό της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, προς την 7ην εδαφικήν περιφέρειαν Αρχανών».
Για συντάξεις
«7. Το 2001 εκποιήθησαν υπό του ΟΔΜΠ Ηρακλείου περίπου 150 στρέμματα εκ του μετοχίου Καρδιωτίσσης, κτηματικής περιφερείας Βόρρων Πυργιωτίσσης, δια την κάλυψιν μισθοδοσίας και καταβολής συντάξεων ως και δια εκκλησιαστικούς και φιλανθρωπικούς σκοπούς κ.ά.
8. Το έτος 2002 παρεχωρήθησαν υπό του Οργανισμού, άνευ ανταλλάγματος, 12 μοναστηριακά αγροκτήματα, κτηματικής περιφερείας Βιάννου, προς την νεοιδρυθείσαν Ιεράν Μητρόπολιν Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου, δια τας ανάγκας αυτής».
Παιδικές κατασκηνώσεις
«9. Το έτος 2008 παρεχωρήθησαν υπό της Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου Θεολόγου Ανωπόλεως Πεδιάδος προς την Ιεράν Αρχιεπισκοπήν Κρήτης 50 περίπου στρέμματα μοναστηριακής εκτάσεως, κείμενα πλησίον και νοτιοδυτικώς της Ιεράς ταύτης Μονής, με κύριον σκοπόν την ανέγερσιν κτηριακών εγκαταστάσεων και την λειτουργίαν παιδικών κατασκηνώσεων επ’ αυτών, τας οποίας σήμερον ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ.κ. Ειρηναίος, με την αποκλειστικήν αυτού επιμέλειαν και την προσωπικήν εργασίαν, καθώς και με την καταβολήν μέρους του προσωπικού αυτού μισθού και διαφόρων χρημάτων υπό της Εκκλησίας, έχει αποπερατώσει και ήδη λειτουργούν κατ’ έτος κατασκηνώσεις δια την μαθητιώσαν νεολαίαν της ευρύτερης περιοχής του Ηρακλείου.
10. Επίσης παρεχωρήθησαν μικρότεραι μοναστηριακαί εκτάσεις δια εκκλησιαστικούς και φιλανθρωπικούς εν γένει σκοπούς: Κατά το έτος 1980 δύο μοναστηριακά οικόπεδα, κείμενα εντός οικισμού Μεσοχωρίου, δια την ανέγερσιν 3θεσίου Γυμνασίου και κοινοτικού Γυμναστηρίου, το 1981 εκποιήθησαν 14 στρέμματα δια την ανέγερσιν συμπληρωματικών κτηριακών εγκαταστάσεων και την συντήρησιν του Ιερού Μοναστηριακού Ναού της Παναγίας Κεράς Πεδιάδος, το 1981 εκποιήθησαν 30 στρέμματα δια την αποπεράτωσιν της αγιογραφίας του Ιερού Μοναστηριακού Ναού Αγκαράθου, κατά τα έτη 1982-1984 εκποιήθησαν εκ του μετοχίου Παϊσίου, θέσεως "Πούλας", κτηματικής περιφέρειας Χουδετσίου Πεδιάδος, 70 περίπου στρέμματα μοναστηριακής εκτάσεως, ολόκληρον δε το προϊόν της εκποιήσεως διετέθη δια την αποπεράτωσιν του ισογείου τμήματος τού λειτουργούντος σήμερον Γηροκομείου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης εις το προάστιον Αγίου Ιωάννου της πόλεως Ηρακλείου, το 1984 παρεχωρήθη αγρός προς την Κοινότητα Βόρρων εκ του μετοχίου Καρδιωτίσσης δια την δημιουργίαν σκουπιδοτόπου εις την περιοχήν, το 1986 παρεχωρήθησαν περίπου 6 στρέμματα, εντός των οποίων υπάρχει μικρά εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος προς τον ενοριακόν Ιερόν Ναόν του Αγίου Ιωάννου τής τότε Κοινότητος Μεσοχωρίου, το 1987 μετεβιβάσθη προς τον Εκπολιτιστικόν Σύλλογον Ανωπόλεως Πεδιάδος περίπου 1,5 στρέμμα μοναστηριακής εκτάσεως δια την ανέγερσιν Πνευματικού Κέντρου υπό του Συλλόγου εις την εν λόγω περιοχήν, το 1988 παρεχωρήθησαν 10 στρέμματα της Ιεράς Μονής Απεζανών δια την δημιουργίαν κοινοτικού Γυμναστηρίου, το 1993 παρεχωρήθη μοναστηριακή έκτασις εις την Σίβα Μαλεβιζίου δια την ανέγερσιν κοινοτικού Γυμναστηρίου, το 1997 εκποιήθησαν διάφορα αγροκτήματα εκτάσεως 25 περίπου στρεμμάτων δια την ανακαίνισιν και την συντήρησιν των πεπαλαιωμένων κτισμάτων της Ιεράς Μονής Παλιανής, και το 2008 παρεχωρήθησαν τα πεπαλαιωμένα κελιά πέριξ του Ιερού Ναού των Τριών Εκκλησιών Παρανύμφων Καινουργίου προς την νεοιδρυθείσαν ενορίαν των Τριών Εκκλησιών, αντί συμβολικού τιμήματος, ως και διάφορα άλλα μικρότερα ακίνητα δια τους προβλεπομένους, ως προανέφερα, σκοπούς, οι οποίοι λεπτομερώς περιγράφονται εις τας ισχύουσας σήμερον διατάξεις της Εκκλησίας Κρήτης».
Σε αγρότες και κτηνοτρόφους
«11. Καταχωρίζω επίσης εις το σημείον τούτο την επικείμενην προγραμματισμένην εκποίησιν δια δανειοδοτήσεως της ΑΤΕ, με ευκολίας πληρωμής και δια 6μηνιαίων δόσεων, 1.145,5 στρεμμάτων, μισθωμένης προ 20ετίας και πλέον μοναστηριακής χέρσου και καλλιεργημένης εκτάσεως, κειμένης εις την κτηματικήν περιφέρειαν Καρκαδιωτίσσης Τεμένους του νομού Ηρακλείου, ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη προ αμνημονεύτων ετών, χωρισμένης εις ογδοήκοντα αγροτεμάχια, προς τους κτηνοτρόφους και αγρότας των πέριξ κοινοτήτων.
Η μεταβίβασις θα πραγματοποιηθή με σκοπόν την ανακαίνισιν του ερειπωμένου κτηριακού συγκροτήματος του Αγίου Γεωργίου Ξηρών Ξύλων Μιραμπέλου, της συντηρήσεως του κτηριακού συγκροτήματος της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη, δια φιλανθρωπικούς και κοινωνικούς σκοπούς κ.ά. Η έκτασις αυτή της Ιεράς Μονής Επανωσήφη δεν έχει συνυπολογισθή εις το ποσοστόν με τας παραχωρηθείσας και καταχωρισθείσας εκτάσεις της τελευταίας 35ετίας, επειδή δεν επραγματοποιήθη έως σήμερον η μεταβίβασις.
12. Μετά τας προαναφερθείσας λεπτομερείς παραχωρήσεις-μεταβιβάσεις μοναστηριακών κτημάτων, δια κοινωφελείς και φιλανθρωπικούς σκοπούς εις τον νομόν Ηρακλείου, πραγματοποιηθείσας κυρίως επί της εποχής του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Κυρού Τιμοθέου, θεωρείται απαραίτητον εις το σημείον τούτο να αναφέρω και μέρος του φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου του Αρχιεπισκόπου Κρήτης κυρού Ευγενίου, όπως το γνώρισα, το έζησα και το ενθυμούμαι, κατά τα έτη 1961-1967 και αργότερον, έως του διορισμού μου κατά το έτος 1975 εις την Εκκλησίαν της Κρήτης, ως πρώτος οικότροφος του "Επανωσηφείου Οικοτροφείου Αρρένων", το οποίον ο ίδιος ίδρυσεν και ελειτούργησεν εις την θέσιν "Μπεντεβή" της πόλεως Ηρακλείου, επί οικοπέδου ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Αγίου Γεωργίου Επανωσήφη.
Ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κυρός Ευγένιος, πρόεδρος του ΟΔΜΠ νομού Ηρακλείου ηργάσθη αόκνως, με απάσας τας ψυχικάς και σωματικάς του δυνάμεις, με σκοπόν την αξιοποίησιν της μοναστηριακής περιουσίας και με την διάθεσιν του προϊόντος της αξιοποιήσεως αυτής, των δωρεών διαφόρων ευσεβών χριστιανών και του προσωπικού μισθού του, προέβη εις την καθίδρυσιν οικοτροφείων αρρένων και θηλέων, παιδικών κατασκηνώσεων, ιδρυμάτων νεότητος, κατηχητικών σχολείων, γενικών και ενοριακών φιλοπτώχων ταμείων, συσσιτίων δια τους απόρους, εκθέσεως βυζαντινών εικόνων και κειμηλίων εις την Αγίαν Αικατερίνην, λειτουργίας Σχολής Βυζαντινής Μουσικής, ιδρύσεως Οικοκυρικής Σχολής εις την Ιεράν Μονήν Αγίου Γεωργίου Γοργολαϊνίου, ιδρύσεως Ορφανοτροφείου, ημερησίου και νυκτερινών Δημοτικών Σχολείων, Γυμνασίων, Γηροκομείου, ανοικοδομήσεως του σημερινού Μητροπολιτικού Μεγάρου και των Γραφείων της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, ανακαινίσεως ιστορικών Ιερών Μονών, προσκυνημάτων κ.ά.
Αξιοποίησεν επίσης ο Αρχιεπίσκοπος κυρός Ευγένιος την μοναστηριακήν περιουσίαν διαφόρων Ιερών Μονών και του Οργανισμού Διοικήσεως Μοναστηριακής Περιουσίας Ηρακλείου, δια της ανεγέρσεως 2ωρόφου μεγάρου, ιδιοκτησίας σήμερον του Οργανισμού, παρακείμενου εις το Μητροπολιτικόν Μέγαρον της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης, δια να δύναται η Εκκλησία σήμερον, δια των πόρων της αξιολόγου αυτής περιουσίας, να καταβάλη τους κατά νόμον μισθούς, συντάξεις και επικουρικά επιδόματα του προσωπικού αυτής, επειδή δεν καταβάλλονται υπό του ελληνικού Δημοσίου και να εκπληρώνη το κατά δύναμιν φιλανθρωπικόν και κοινωνικόν αυτής έργον.
Η αποκτηθείσα αστική περιουσία του Οργανισμού εβελτιώθη και επί της εποχής του Αρχιεπισκόπου κυρού Τιμόθεου».
ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ
Το έργο του Ευγένιου
«Επί της εποχής του αοιδίμου κυρού Ευγένιου άνθησε το κοινωνικόν και εκκλησιαστικόν έργον, δια της αγιογραφήσεως του πανσέπτου Ιερού Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Μηνά Ηρακλείου, δια της λειτουργίας Ραδιοφωνικού Σταθμού υπό της Εκκλησίας, τον οποίον αργότερον η δικτακτορία έκλεισεν, δια της προωθήσεως νέων εις ιερατικάς και θεολογικάς σχολάς και της εξασφαλίσεως υποτροφιών εις αυτούς, δια της επιθυμίας ιδρύσεως εις το Ηράκλειον Θεολογικής Σχολής η οποία αργότερον ιδρύθη και λειτουργεί σήμερον ως Ανωτάτη Εκκλησιαστική Ακαδημία Ηρακλείου εις την περιοχήν του Μπεντεβή και δια της συμμετοχής εις διαφόρους πρωτοβουλίας ιδρύσεως Πανεπιστημίου εις την Κρήτην, το οποίον και αυτό αργότερον επετεύχθη και λειτουργούν σήμερον διάφοραι σχολαί πανεπιστημίου εις διαφόρους πόλεις της μεγαλονήσου μας κ.ά.».
Πηγή : Νέα Κρήτη
