Όφου και πώς τα κρίματα βουλού τσι πολιτείες,
χαλούσι και εις τον άνεμο πέμπου τσι βασιλείες!
Σε μία μαγευτική βραδιά της Δευτέρας 11.7.11 στην Καζάρμα της Σητείας
απολαύσαμε επί δυόμιση ώρες χωρίς διάλειμμα το έργο της κρητικής
κωμωδίας του 17ου αιώνα ο Φορτουνάτος του Μάρκου Αντώνιου Φόσκολου.
Του κύκλου τα γυρίσματα που ανεβοκατεβαίνου: Ο τροχός της Τύχης, που
τόσο εύγλωττα περιγράφει ο Κορνάρος, είναι και το θέμα του Φορτουνάτου.
Από την Τύχη, τη "Φορτούνα" στα ιταλικά, παίρνει το όνομά του ο
πρωταγωνιστής. Η Τύχη όμως του Φόσκολου είναι ηθική δύναμη: βοηθάει
αυτούς που αξίζουν τη βοήθειά της.
Ο Φορτουνάτος συνεχίζει την παράδοση της ιταλικής νεοκλασικής
κωμωδίας, που εγκαινιάστηκε από τον Μακιαβέλι και τον Αριόστο στις αρχές
του 16ου αιώνα. Είναι η ίδια παράδοση που μας έδωσε έργα του Σαίξπηρ
και του Μολιέρου. Οι ρίζες της βρίσκονται στη ρωμαϊκή κωμωδία, η οποία,
με τη σειρά της, καταγόταν από τη Νέα Κωμωδία του Μενάνδρου. Από την
ιταλική παράδοση ο Φόσκολος κληρονόμησε τη δομή με Πρόλογο και πέντε
Πράξεις, μαζί με σειρά παραδοσιακών προσώπων. Κληρονόμησε επίσης
στοιχεία της πλοκής: τα χαμένα παιδιά, τα νεαρά ζευγάρια, τους γέρους
ερωτευμένους, τους γονείς που προσπαθούν να ματαιώσουν τα σχέδια των
ερωτευμένων νέων.
Η παράσταση κέρδισε το κοινό και αυτό οφείλεται κυρίως στην πρωτότυπη
σκηνοθεσία του Αντώνη Περαντωνάκη, ο οποίος κατόρθωσε τους
χαρακτηριστικούς τύπους της κωμωδίας να τους δώσει μέσα από τη δύναμη
της κρητικής διαλέκτου. Τα σκηνικά παραπέμπουν στον Καραγκιόζη, γιατί
σύμφωνα με το Λίνο Πολίτη υπάρχει αναλογία ανάμεσα στην κρητική κωμωδία
και τον Καραγκιόζη. Αυτή την αναλογία την έδωσε με απλά αλλά ευρηματικά
σκηνικά ο Αντώνης Περαντωνάκης. Υπογραμμίζουμε ακόμη τους συντελεστές
της παράστασης: την Ντεσισλάβα Τοπάλοβα με τα υπέροχα κοστούμια, το
Δημήτρη Χατζάκη με την πρωτότυπη μουσική του, αλλά και όλους τους
καθηγητές – ηθοποιούς, οι οποίοι με το «θεατρικό ήθος» μιλούσαν στις
καρδιές όλων μας.
Κλείνοντας, υπογραμμίζουμε το σημαντικό ρόλο της θεατρικής ομάδας των
καθηγητών του Ηρακλείου στον πολιτισμό της Κρήτης. Ιδιαίτερη αναφορά θα
κάνουμε στον αγαπητό συνάδελφο Αντώνη Περαντωνάκη που άρχισε την
θεατρική καριέρα του από τη Σητεία. Όλοι θυμόμαστε και δε θα ξεχάσουμε
την προσφορά του στο θέατρο. Μας έρχεται στο νου πάντοτε η δραματοποίηση
της Οδύσσειας στο Κουφονήσι μα και τόσες άλλες παραστάσεις που δε θα
ξεχάσουν οι σητειακοί. Ο Αντώνης είναι δάσκαλος όχι μόνο των παιδιών,
αλλά και της ψυχής, της ψυχής όλων μας κατά τον Κάρολο Κουν. Εμείς οι
τυχεροί της παράστασης αυτής νιώσαμε τη μαγεία του θεάτρου και τη
συγκίνηση του Αντώνη στο τέλος της παράστασης για το θέατρο και τον τόπο
που τον ανέδειξε, τη Σητεία.
Να είναι καλά γιατί ο «μαρασμένος» τόπος μας χρειάζεται ανθρώπους σαν
τον Αντώνη. Η Σητεία ήταν τυχερή. Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική,
είναι και κυρίως κρίση πολιτισμού. Πάνω από όλα έχουμε ανάγκη αυτούς
τους ανθρώπους, τους δασκάλους των παιδιών μας και της ψυχής όλων μας.
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΖΙΦΑΣ
Εκπαιδευτικός
Πηγή : Ανατολή