Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2025

Ανάδειξη και διαφύλαξη των αυτοφυών, εδώδιμων φυτών

 https://www.anatolh.com/wp-content/uploads/2025/12/x-tmh.jpg

Ένα πολύ σημαντικό έργο Διατροφής και Διαιοτολογίας, ανέλαβε το Τμήμα Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας Σητείας του ΕΛΜΕΠΑ και μάλιστα ως συντονιστής. Ο λόγος για το πρόγραμμα συνεργασίας Interreg V-A  Ελλάδα- Κύπρος 2021 -2027 και την Πράξη ΑΕΝαΟΝ με τίτλο «Αυτοφυή εδώδιμα φυτικά είδης ως προσδιοριστές βιοποικιλότητας, τοπικής οικολογικής γνώσης και ενσυνειδητότητας διατροφικού πολιτισμού που προάγει την υγεία».

Από το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο συμμετέχουν επίσης τα Τμήματα Εργασίας και Γεωπονίας. Εταίροι του προγράμματος εκτός από τα τρία Τμήματα του ΕΛΜΕΠΑ είναι το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ίδρυμα ΛΑΟΝΑ Κύπρου, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Περιφερειακό Φυτώριο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου.

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνδεδεμένο με την περιοχή της Σητείας και της Κρήτης γενικότερα.

Στην στοχοθεσία και το περιεχόμενο αναφέρθηκε η Επιστημονικά Υπεύθυνη του προγράμματος, Επίκουρη Καθηγήτρια Υγιεινής Διατροφής και Τροφίμου (με έμφαση στο υγιεινό πρότυπο), Τμήμα Επιστημών Διατροφής και Διαιτολογίας, Σχολή Επιστημών Υγείας, ΕΛΜΕΠΑ κ. Αντωνία Ψαρουδάκη.

«Κύριος στόχος είναι η ανάδειξη και η διαφύλαξη σημαντικών διατροφικών πόρων που είναι τα αυτοφυή, εδώδιμα φυτά της Κρήτης.

Το Τμήμα μας έχει ήδη αναγνωρισμένη διεθνώς Τράπεζα Σπερμάτων Αυτοφυών Εδώδιμων Φυτών. Βάσει αυτού, έχουμε τη δυνατότητα να διατηρούμε εκτός τόπου αυτά τα φυτικά είδη, να μπούνε μέσα σε καλλιέργεια με σκοπό να παραχθούν καλλιεργητικά πρωτόκολλα έτσι ώστε να μπορούν να δοθούν στους αγρότες, που μπορούν να τα αξιοποιήσουν σαν εναλλακτικές καλλιέργειες. Αυτό είναι μία δουλειά, μία προσπάθεια που έχουμε ξεκινήσει και με άλλα προγράμματα, απλά τα φυτά μας είναι πολλά και χρειάζεται να φροντίζουμε να μην χαθεί τίποτα και όλα τα φυτικά είδη να μπορέσουμε να δώσουμε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να συνεχίσουν να τα έχουν.

Όλο αυτό συνάδει με την κλιματική αλλαγή. Είμαστε στις αρχές Δεκεμβρίου και δυστυχώς η ξηρασία είναι πολύ έντονη, κάτι που ασφαλώς επηρεάζει και τα φυτά. Ωστόσο αποτελούν ένα διατροφικό πλούτο και κομμάτι σημαντικό του διατροφικού μας πολιτισμού. Και γι’ αυτό το λόγο, επειδή έχουν και οικονομική κι εμπορική αξία, θα πρέπει να αξιοποιηθούν. Αυτό πράττει το πρόγραμμα και ταυτόχρονα εκπαιδεύει τους ανθρώπους και χρησιμοποιεί τη δυνατότητα, ενσυνείδητα αυτοί να κάνουν διάφορες πράξεις προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης και του βιοπεριβάλλοντος και των διατροφικών πόρων», τόνισε η κ. Ψαρουδάκη.

 

Στο Χαμέζι

Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έλαβε χώρα την Δευτέρα 1η Δεκεμβρίου, με την εναρκτήρια συνάντηση των εταίρων στο Τμήμα Επιστημών, Διατροφής και Διαιτολογίας Σητείας. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η χρηματοδότηση του (Interreg V-A Ελλάδα-Κύπρος 2021 -2027) ανέρχεται στο ποσό του 1,8 εκ. ευρώ και είναι σημαντικό ότι «ένα μικρό Τμήμα όπως το δικό μας καταφέρνει να υλοποιεί ανταγωνιστικά προγράμματα που έχουν σημασία και για την τοπική κοινωνία».

Στο πλαίσιο της επίσημης έναρξης του προγράμματος πραγματοποιήθηκε και δράση στην Τ.Κ. Χαμεζίου, το βράδυ της Κυριακής. Ο λόγος για το πρώτο πιλοτικό εργαστήρι με τίτλο «Παππούδες Γιαγιάδες Παιδιά και Εγγόνια», ένα διαγενεακό εργαστήριο για τον Διατροφικό Πολιτισμό, με την συμμετοχή κατοίκων του χωριού, φοιτητών, καθηγητών του ΕΛΜΕΠΑ.

Όπως προαναφέρθηκε, βασικός στόχος της πράξης ΑΕΝαΟΝ είναι η εκτός τόπου διατήρηση και αναπαραγωγή, η καλλιέργεια των αυτοφυών εδώδιμων ειδών καθώς και η χρήση τους σε αστικούς κήπους. Μια τέτοια λύση ενισχύει την προστασία του περιβάλλοντος στο οποίο αυτοφύονται τα προτεινόμενα είδη, την βιωσιμότητα του μεσογειακού διατροφικού προτύπου, σε σχέση με τους διατροφικούς πόρους, και την διατροφική ταυτότητα των επιμέρους περιοχών. Με την εκτός τόπου διατήρηση προφυλάσσονται τα φυσικά ενδιαιτήματα των ειδών και δίνεται η δυνατότητα παραγωγής καινοτόμων διατροφικών και άλλων προϊόντων με ιδιαίτερα μικρό ενεργειακό αποτύπωμα.

Η δράση για την διατήρηση και καλλιέργεια των ειδών αυτών από το ΕΛΜΕΠΑ και συνεργάτες θα ενισχύσει επομένως τα δεδομένα για την προσαρμοστικότητα των ειδών αυτών στην κλιματική αλλαγή.

 

Ευαισθητοποίηση του κόσμου

«Εξίσου σημαντικός πυλώνας του έργου αποτελεί η ευαισθητοποίηση του κοινού, με έμφαση στους αγρότες, τους κατοίκους των δήμων και στα νέα παιδιά για τη μεγάλη αξία των προτεινόμενων αυτοφυών φυτών, ώστε να αξιοποιούνται και να προστατεύονται αποτελεσματικά. Στα πλαίσια της Πράξης ΑΕΝαΟΝ ερευνούμε, παρακολουθούμε, δουλεύουμε, συνδιαλεγόμαστε θα λέγαμε με κοινότητες ανθρώπων, που διατηρούν ακόμα παραδοσιακά -τοπικά, διατροφικά-περιβαλλοντικά συσσωματώματα -συμπλέγματα γνώσεων πρακτικών και πεποιθήσεων. Κι ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Μορφωτική Στέγη Χαμεζίου και το Λύκειο Ελληνίδων Σητείας για την συμμετοχή τους στην δράση».

ΜΑΡΙΖΑ ΨΑΡΑΚΗ

 Πηγή : Ανατολή

https://www.anatolh.com/wp-content/uploads/2025/12/x-tmh.jpg 

Συνολικες προβολες σελιδας