Τα δυο τελευταία χρόνια ένα από τα πιο λαχταριστά αλιεύματα του Νότιου Κρητικού πελάγους, το μπαρμπούνι, έχει σχεδόν εξαφανιστεί και κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να μιλήσει με βεβαιότητα για τα αίτια που έχουν μειώσει τους πληθυσμούς του κυρίως από τη θάλασσα της Ιεράπετρας κατά 98%.
Το καλοκαίρι που μας πέρασε όσοι Έλληνες και ξένοι επισκέπτες ζητούσαν στις παραλιακές ταβέρνες να γευτούν το φημισμένο για τη γεύση του μπαρμπούνι της Χρυσής, λάμβαναν πάντα την αρνητική απάντηση του ταβερνιάρη που ενώ έψαχνε καθημερινά δεν μπορούσε να βρει στα υχθυοπωλεία της περιοχής ούτε μισό κιλό μπαρμπούνια,
«Από τα 100 κιλά μπαρμούνια που μπορεί να ψαρέψει σήμερα ένα αλιευτικό, είναι τα δυο κιλά τα κανονικά μπαρμπούνια που γνωρίζουμε όλοι εδώ και τόσα χρόνια και τα υπόλοιπα 98 κιλά είναι ένα άλλο είδος που μοιάζει με μπαρμπούνι αλλά έχει διαφορετική γεύση και τη μισή τιμή του κλασσικού μπαρμπουνιού με το κόκκινο χρώμα και το χαρακτηριστικό μουστάκι. Αυτό το νέο είδος μπαρμπουνιού, σε άλλες περιοχές ονομάζεται «λοχίας» και έχει μια χαρακτηριστική οριζόντια σκούρα γραμμή από το κεφάλι μέχρι την ουρά στο σώμα του. Αυτό το νέο είδος εμφανίστηκε όταν άρχισαν να μειώνονται οι πληθυσμοί των μπαρμπουνιών στη θάλασσα της Ιεράπετρας. Οι επιστήμονες από το ΕΛΚΕΘΕ που έρχονται με το γρί γρί «Αθανάσιος» και καταγράφουν τα αλιεύματα μας για να έχουν στοιχεία στις μελέτες που εκτελούν μας λένε ότι δεν έχουν ακόμη καταλήξει στις αιτίες της εξαφάνισης των κλασσικών μπαρμποουνιών, από το ψάρεμα των οποίων ζούσαν στο παρελθόν δεκάδες οικογένειες ψαράδων στην Ιεράπετρα», μας είπε ο καπετάνιος του γρι-γρι «Αθανάσιος» κ Νεκτάριος Κουγιουμουτζάκης.
«Κάποτε στην Ιεράπετρας η θάλασσα είχε πολλά μπαρμπούνια ,αλλά είχαμε και αλιευτικά εργαλεία και τα ψαρεύαμε . Είχαμε 14 τράτες και πάνω από 40 μικρά αλιευτικά που τα ψάρευαν με τα δίχτυα. Τώρα δεν υπάρχουν πια βιντσότρατες αφού μας τις έκοψε η Ε.Ε. ενώ τα μικρά αλιευτικά που έχουν μείνει δεν τολμούν να πάνε για ψάρεμα με τα δίχτυα , γιατί ότι πιάσουν προλαβαίνουν και τους τα τρώνε οι λαγοκέφαλοι μαζί με τα δίχτυα τα οποία τους τα κάνουν κουρέλια. Έτσι φτάσαμε και στην εξαφάνιση των μπαρμπουνιών από την ιχθυαγορά . ίσως όμως να φταίνε και άλλοι παράγοντες για τους οποίους κάνουν έρευνα οι ιχθυολόγοι», μας είπε ο 88χρονος συνταξιούχος αλιέας κ. Γιάννης Κουγιουμουτζάκης.
Πέρα από τον τεράστιο πληθυσμό των λαγοκέφαλων που είναι αποδεδειγμένο ότι εξολοθρεύουν όλα τα βρώσιμα είδη τα οποία ψαρεύουν οι αλιείς της περιοχής, ο πρόεδρος του Συλλόγου Ελαγγελματιών Αλιέων της Ιεράπετρας κ. Λάμπης Τζαράκης, πιστεύει ότι στην εξαφάνιση των μπαρμπουνιών ίσως να υπάρχουν και άλλα αίτια.
«Εμείς πιστεύουμε ότι στην εξαφάνιση των μπαρμπουνιών μεγάλο ρόλο έχουν παίξει και οι πληθυσμοί δυο άλλων εισβολικών ειδών που μας ήρθαν από τη διώρυγα του Σουέζ, λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της Μεσογείου. Είναι το λεοντόξαρο που τρώει τα αβγά, τα γόνο και τα μικρά νεογέννητα μπαρμπουνάκια αλλά και το είδος που λέγεται "τρομπέτα" που ρουφά το γόνο όπως πίνουμε εμείς την πορτοκαλάδα μας με το καλαμάκι. Η ιχθυολόγος κ. Περιστεράκη κάνει μια σχετική έρευνα κι εμείς συνεργαζόμαστε μαζί της. Στις υποθέσεις που κάνουν οι ερευνητές είναι και το ενδεχόμενο να έχουν κολλήσει τα μπαρμπούνια κάποιον ιό που προκαλεί εγκεφαλοπάθεια και οδηγούνται στο θάνατο όπως είχε συμβεί πέρυσι για ένα μικρό διάστημα με τους πληθυσμούς της στείρας και του ροφού. Αυτά τα είδη δεν έχουν πια κανένα πρόβλημα», καταλήγει ο κ. Λάμπης Τζαράκης.
Οι ψαράδες της Ιεράπετρας, δεν θέλουν να ακούνε για υπεραλίευση, που τόσο εύκολα αναφέρουν ορισμένοι που δεν γνωρίζουν τα στοιχεία του αριθμού των αλιευτικών.
«Στην περιοχή της Ιεράπετρας, η αλιεία σβήνει κάθε χρόνο που περνά. Τα ενεργά αλιευτικά σκάφη έχουν μειωθεί σε αριθμό πάνω από 70% σε σχέση με αυτά που ήταν ενεργά πριν 20 χρόνια, ενώ όσο εμείς οι παλιοί ψαράδες βγαίνουμε στη σύνταξη οι νέοι που έρχονται από πίσω μας στρέφονται σε άλλα επαγγέλματα και δε θέλουν να ακούσουν τίποτα για την αλιεία. Συνεπώς δεν υπάρχει εδώ στη θάλασσα της Ιεράπετρας υπεραλίευση γιατί ούτε πολλά αλιευτικά έχουμε πιά αλλά ούτε και πολλούς ψαράδες», συμπληρώνει ο 88χρονος Γιάννης Κουγιουμουτζάκης.
Ποιο είναι το μπαρμπούνι που κινδυνεύει να χαθεί
Το μπαρμπούνι (Mullus surmuletus, γνωστό παλαιότερα ως Τρίγλη η μυστακοφόρος) ανήκει στα ακανθοπτέρυγα ψάρια του γένους Μύλλος (Mullus) και της οικογένειας Μυλλιδών. Μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 35 εκατοστά και διακρίνεται από το έντονα κοκκινωπό χρώμα στη ράχη και την ασημοκόκκινη κοιλιά του. Το σώμα του καλύπτεται από μικρά ωοειδή λέπια, ενώ τα στηθιαία πτερύγιά του διαθέτουν τρεις άκανθες, με τις οποίες σκάβει τον βυθό αναζητώντας την τροφή του.
Το κεφάλι του είναι κυβικό, με φαρδύ στόμα που φέρει πολλά μικρά δόντια και στις δύο σιαγόνες. Το ρύγχος του είναι μακρύ και στο άκρο του φέρει δύο λεπτές άκανθες, γνωστές ως «μουστάκια», απ’ όπου και πήρε την ονομασία του. Το σώμα του είναι μακρύ και λεπτό, καταλήγοντας σε τέσσερις χαρακτηριστικές άκανθες.
Το μπαρμπούνι συναντάται σε πολλές θάλασσες εύκρατων περιοχών, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών. Προτιμά βυθούς με άμμο, λάσπη, πλάκες ή φυκιάδες, όπου αναζητά την τροφή του, κυρίως μικρά μαλάκια. Πρόκειται για ιδιαίτερα δημοφιλές ψάρι, φημισμένο για τη μαλακή και εύγευστη σάρκα του. Αλιεύεται είτε από βάρκες με καθετή είτε από την ακτή με την τεχνική του casting.
Συγγενικό του είδος είναι η κουτσομούρα (Mullus barbatus), που ξεχωρίζει από το πιο ανοιχτόχρωμο σώμα, το πιο κοφτό ρύγχος και την απουσία εμφανών «μουστακιών».
Πηγή : Νέα Κρήτη