Τα πάνω κάτω έρχονται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ειδικά σε ό,τι αφορά το σύστημα εκλογής των δημοτικών και περιφερειακών Αρχών. Μιλώντας στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος παρουσίασε το πλαίσιο που περιλαμβάνει μία σειρά κρίσιμων θεμάτων, όπως ζητήματα διακυβέρνησης, εποπτείας, οικονομικής διαχείρισης, καταστατικής θέσης των αιρετών και αρμοδιοτήτων, τα οποία περιλαμβάνονται στην πρόταση του υπουργείου για τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το “αύριο” στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ύστερα από τις νέες μεταρρυθμίσεις, είπε ότι παρουσίασε χθες ο υπουργός Εσωτερικών, Θεόδωρος Λιβάνιος, μιλώντας στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) στη Ρόδο, το οποίο τελείται υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Προβλέπονται σημαντικές αλλαγές στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη των εκλογικών αρχόντων. Οι αλλαγές που προτείνει το υπουργείο Εσωτερικών αφορούν ακόμη ζητήματα διακυβέρνησης, εποπτείας, οικονομικής διαχείρισης, καταστατικής θέσης των αιρετών και αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Τεράστιο ενδιαφέρον υπάρχει από το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης και των πολιτικών αρχηγών, που παρακολουθούν στενά το θέμα. Η αντιπολίτευση αφήνει σαφείς αιχμές, κάνοντας λόγο για λειτουργικό στραγγαλισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Για τις αλλαγές- “βόμβα” σε Δήμους και Περιφέρειες εκφράζουν στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr τις πρώτες τους αντιδράσεις δημοτικοί και περιφερειακοί άρχοντες του νησιού, με την υπόμνηση ότι είναι οι αρχικές προτάσεις, στο πλαίσιο μίας διαβούλευσης που μόλις ξεκινάει.
Το κομβικό, πάντως, θέμα είναι η αλλαγή, όπως την επεξεργάζεται το υπουργείο Εσωτερικών, του εκλογικού νόμου στην Αυτοδιοίκηση. Διότι ναι μεν το ΥΠ.ΕΣ. προτείνει την κατάργηση του δεύτερου γύρου στις αυτοδιοικητικές εκλογές, όμως εισάγει τη δυνατότητα και δεύτερης ψήφου από τον ψηφοφόρο, ως δεύτερη επιλογή του στον α’ γύρο, με την ευφάνταστη ονομασία “επικουρική ψήφος”. Με αυτόν τον τρόπο οι συγκλίσεις ή και οι όποιες συναλλαγές, θεμιτές ή και αθέμιτες, μεταξύ συνδυασμών και των επικεφαλής τους θα γίνονται εν κρυπτώ πολύ πριν τις εκλογές και όχι στον β’ γύρο, με βάση μίνιμουμ τις προγραμματικές συγκλίσεις ή και συμφωνίες, που όμως θα ήταν δημόσια γνωστές.
Οι 10+10 αλλαγές στην Αυτοδιοίκηση
Οι σημαντικότερες αλλαγές, οι οποίες τίθενται ως βάση διαλόγου για τη σύνταξη του νέου Ενιαίου Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι οι εξής:
Α. Αλλαγές στην εκλογική διαδικασία για τις αυτοδιοικητικές Αρχές
* Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών Αρχών σε έναν και μόνο γύρο
Οι
δημοτικές και περιφερειακές Αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν και
μόνο γύρο. Ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου
συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δε
συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής,
οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμοί προκρίνονται στη δεύτερη φάση
καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των
συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους
των δύο πρώτων συνδυασμών. Επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται όποιος
έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση το 50% + 1 ψήφο επί των εγκύρων
της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους
μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι
δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη
δεύτερη φάση.
* Προαιρετική ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές Δήμων και Περιφερειών
Δίνοντας
ένα ακόμη εργαλείο για τη διευκόλυνση των εκλογέων στην άσκηση του
εκλογικού τους δικαιώματος, μετά την επιτυχημένη εισαγωγή της
επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές του 2024, το υπουργείο Εσωτερικών
προανήγγειλε την εισαγωγή της δυνατότητας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για
τις αυτοδιοικητικές εκλογές για όποιον εκλογέα το επιθυμεί, διατηρώντας
παράλληλα την κλασική ψηφοφορία με φυσική παρουσία.
* Κήρυξη πρόωρων εκλογών, εντός των 3 πρώτων ετών της πενταετούς θητείας, για το υπόλοιπο της θητείας
Η
δυνατότητα αυτή θα μπορεί να αξιοποιηθεί εφόσον συμφωνούν τα 4/5 του
συνολικού αριθμού των μελών του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου και
ο δήμαρχος ή περιφερειάρχης αντίστοιχα. Με την αλλαγή αυτή μπαίνει
τέλος σε φαινόμενα διοικητικής παράλυσης που δημιουργούνται σε
περιπτώσεις ανεξαρτητοποίησης δημοτικών συμβούλων.
* Ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης
Κάθε συνδυασμός θα μπορεί να ορίσει επιπλέον υποψηφίους έως:
- 1 υποψήφιο σε συμβούλια με έως 19 μέλη,
- 2 υποψηφίους σε συμβούλια με 25 έως 39 μέλη,
- 3 υποψηφίους σε συμβούλια με 43 μέλη.
* Δημιουργία ποσόστωσης για τη συμμετοχή υποψηφίων ηλικίας έως 30 ετών στους αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς
Στόχος η ενίσχυση της συμμετοχής των νέων στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων.
* Κατάργηση της δυνατότητας απόσπασης αιρετών δημοσίων υπαλλήλων λόγω εκλογής
Η
εκλογή αποτελεί στάση προσφοράς στα κοινά και δεν πρέπει να
εργαλειοποιείται ως όχημα αποσπάσεων, αποδυναμώνοντας υπέρμετρα τη
στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών.
* Μείωση του αριθμού των υποψηφίων συμβούλων σε έως 50% επιπλέον των θέσεων, αντί 150% που ισχύει σήμερα
Με
τη μείωση του συγκεκριμένου ποσοστού, ένας συνδυασμός δημοτικών εκλογών
σε ένα συμβούλιο 31 μελών, αντί για έως 78 υποψηφίους, που μπορούσε να
είχε το 2023, θα έχει 47.
* Εκλογή των δημοτικών συμβούλων ενιαία στο σύνολο του Δήμου και όχι ανά δημοτική ενότητα
Δεκαπέντε
χρόνια μετά την εφαρμογή του “Καλλικράτη” και τις συνενώσεις των
καποδιστριακών δήμων, δεν υφίσταται πλέον λόγος να διατηρείται η
διακριτή εκλογική περιφέρεια.
* Ενιαίο παράβολο συνδυασμού
Το ύψος του παραβόλου θα είναι ανάλογο με τον πληθυσμό του Δήμου ή της Περιφέρειας.
* Διεξαγωγή των εκλογών την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου
Η
αλλαγή αυτή θα μειώσει το χρονικό διάστημα από τη διεξαγωγή των εκλογών
μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από τις νέες Αρχές, μειώνοντας,
αντίστοιχα, το ενδεχόμενο κενό εξουσίας.
Β. Αλλαγές στο σύστημα διακυβέρνησης, την καταστατική θέση αιρετών, την εποπτεία, τις αρμοδιότητες και την οικονομική διαχείριση των ΟΤΑ
* Υποχρεωτική δημόσια διαβούλευση για όλες τις κανονιστικές πράξεις πριν εισαχθούν στο Δημοτικό/Περιφερειακό Συμβούλιο.
* Αποκλειστικά ηλεκτρονικά τοπικά δημοψηφίσματα για θέματα αρμοδιότητας των Δήμων.
* Σύσταση θέσης υπηρεσιακού γραμματέα σε Δήμους άνω των 200.000 κατοίκων.
* Αύξηση της αντιμισθίας δημάρχων και αντιδημάρχων, αναστολή επαγγελματικής δραστηριότητας δημάρχου σε Δήμους άνω των 20.000 κατοίκων και υποχρεωτική άδεια για το σύνολο της θητείας.
* Κατάργηση χωρικής αρμοδιότητας των ελεγκτών Νομιμότητας. Κάθε πράξη που θα εισέρχεται για έλεγχο νομιμότητας θα κατανέμεται τυχαία σε ελεγκτή Νομιμότητας άλλης χωρικής αρμοδιότητας. Συντονισμός των 7 ελεγκτών Νομιμότητας από τον γενικό επόπτη Νομιμότητας ΟΤΑ.
* Επιτάχυνση της έκδοσης αποφάσεων για έλεγχο νομιμότητας εντός 10 ημερών.
* Διατήρηση του δημοτικού τέλους για την κάλυψη ανταποδοτικών υπηρεσιών και καθιέρωση Τέλους Τοπικής Ανάπτυξης, με την ενσωμάτωση σε αυτό του δημοτικού φόρου και του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας. Το ΤΤΑ θα καθορίζεται ελεύθερα από τους Δήμους και θα αξιοποιείται για την κάλυψη πάσης φύσης δαπανών και επενδυτικών δραστηριοτήτων.
* Επαναφορά του προληπτικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου για εντάλματα άνω των 15.000 ευρώ.
* Σύσταση Κέντρου Διαχείρισης Δημοτικών Εσόδων υπό την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, στο οποίο θα αναρτώνται κάθε είδους βεβαιωμένες οφειλές προς Δήμους. Το Κέντρο αυτό θα είναι η διεπαφή της Αυτοδιοίκησης με ΑΑΔΕ, ΕΦΚΑ και όλα τα απαραίτητα Μητρώα του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ θα παρέχει τη δυνατότητα ηλεκτρονικών πληρωμών των οφειλών, οι οποίες θα αποδίδονται άμεσα στους Δήμους, χωρίς να καταργηθεί η δυνατότητα πληρωμών απευθείας στους Δήμους.
* Ανακατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ Δήμων, Περιφερειών, Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και Κεντρικού Κράτους με 3 κριτήρια:
- Τοπικός, περιφερειακός ή εθνικός χαρακτήρας της αρμοδιότητας.
- Ποιος μπορεί να την ασκήσει αποτελεσματικότερα προς όφελος των πολιτών.
- Τεκμήριο αρμοδιότητας κατά δέσμη πολιτικής.
Δηλώσεις αυτοδιοικητικών για τις επικείμενες αλλαγές
Έμπειροι αυτοδιοικητικοί μίλησαν στη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr για τις επικείμενες αλλαγές στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, κάνοντας ένα πρώτο σχόλιο πάνω στο νέο νομοθετικό πλαίσιο που βρίσκεται σε διαβούλευση:
Σταύρος Αρναουτάκης
«Χρειάζομαι χρόνο για να μελετήσω συνολικά τις 20 προτάσεις του υπουργείου Εσωτερικών, που άλλωστε μόλις τώρα τίθενται σε δημόσια διαβούλευση.
Σε κάθε περίπτωση, στις 18 Νοεμβρίου, στην Αλεξανδρούπολη, η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας έχει το ετήσιο συνέδριό της και εκεί θεσμικά και συλλογικά οι περιφερειάρχες θα καταθέσουν τη θέση τους πάνω στις προτάσεις του υπουργείου, με κομβικό σημείο τον τρόπο εκλογής των αιρετών Αυτοδιοικήσεων», ανέφερε ο περιφερειάρχης Κρήτης Σταυρός Αρναουτάκης.
Αλέξης Καλοκαιρινός
«Ο υπουργός κ. Λιβάνιος παρουσίασε μία σειρά προτάσεων για την αναβάθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας. Στο νομοθετικό πλαίσιο προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των Δήμων, ο τρόπος διαχείρισης των οικονομικών ζητημάτων και φυσικά οι αλλαγές στην εκλογική διαδικασία. Θεωρώ ότι η πρωτοβουλία του υπουργού Εσωτερικών είναι θετική. Μας έγινε μία λεπτομερής παρουσίαση του νέου πλαισίου για τον τρόπο λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού».
Σχετικά με τις αναφορές της αντιπολίτευσης περί “στραγγαλισμού” της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο δήμαρχος Ηρακλείου είπε: «Είναι κουραστικό να αναλωνόμαστε σε μία ακατάσχετη συνθηματολογία. Σίγουρα δεν είναι “στραγγαλισμός” η κωδικοποίηση της νομοθεσίας», υποστήριξε ο δήμαρχος Ηρακλείου.
Ζαχαρίας Δοξαστάκης
«Για πρώτη φορά βλέπουμε σε εκδήλωση της ΚΕΔΕ τόσο μεγάλο ενδιαφέρον. Αυτό το διαπιστώνουμε από την παρουσία των αρχηγών των κομμάτων. Ο υπουργός Εσωτερικών Θεόδωρος Λιβάνιος, ένας άνθρωπος έμπειρος στα διοικητικά θέματα, μας έκανε μία παρουσίαση του νέου πλαισίου. Αυτό που διαπίστωσα είναι ότι επιχειρήθηκε να παρουσιαστεί μία ωραιοποιημένη κατάσταση, ότι για παράδειγμα δεν υπάρχουν προβλήματα στους Δήμους.
Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα που ακούσαμε είναι ότι δε θα γίνει καμία απολύτως αλλαγή στο χωροταξικό των Δήμων και των Περιφερειών, ωστόσο δεν ακούσαμε τίποτα απολύτως για τα οικονομικά, δηλαδή το πώς θα μπορούν οι Δήμοι να διαχειρίζονται τα προγράμματα ΕΣΠΑ και τα κονδύλια. Υπάρχουν αρκετά σημεία που χρήζουν μεγαλύτερης εξειδίκευσης, τα οποία θα συζητηθούν το επόμενο διάστημα», σημείωσε ο δήμαρχος Χερσονήσου.
Γιώργος Μαρινάκης
Ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης και δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, δήλωσε τα εξής: «Συζητήθηκε ο καταστατικός χάρτης για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη συνεδρίαση. Ο υπουργός παρουσίασε 10 δικά του σημεία, καθώς το νομοσχέδιο είναι ακόμα σε διαβούλευση.
Στο εκλογικό σύστημα ενδέχεται να γίνουν αρκετές αλλαγές, ωστόσο το θέμα δεν είναι απλό και χρειάζονται ακόμα πολλές συζητήσεις».
Τι λένε τα κόμματα
Το ΠΑΣΟΚ
Μιλώντας στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, άσκησε δριμεία κριτική στην κυβέρνηση «για τον οικονομικό, θεσμικό και λειτουργικό “στραγγαλισμό” της Αυτοδιοίκησης» και δεσμεύτηκε ότι κεντρικός προγραμματικός στόχος του Κινήματος είναι «η Τοπική Αυτοδιοίκηση να πάψει να είναι ο παρίας της δημόσιας διοίκησης και να γίνει ξανά ο κεντρικός θεσμός της δημοκρατίας, της κοινωνικής πρόνοιας και της ισόρροπης περιφερειακής ανάπτυξης».
«Προκαλεί θλίψη το γεγονός ότι, ενώ το 45% των Δήμων της χώρας μας βρίσκεται στα όρια της χρεωκοπίας, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας... νίπτει τας χείρας της. Μετά τη συρρίκνωση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων τους στα χρόνια της οικονομικής κρίσης, σήμερα το λειτουργικό κόστος των Δήμων έχει αυξηθεί και δεν τους αποδίδεται ούτε το άδικο τέλος ταφής, που τους επιβλήθηκε, παρά τη ρητή δέσμευση», επεσήμανε χαρακτηριστικά ο κ. Ανδρουλάκης.
Αρνητικές ήταν οι αντιδράσεις και του ΚΚΕ και του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ
Κόντρα για τον πυρήνα των προβλέψεων του νέου εκλογικού συστήματος για τους ΟΤΑ, που αναμένεται να καταθέσει η κυβέρνηση, ανέκυψε και μεταξύ του Νίκου Παππά, προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, και του Θοδωρή Λιβάνιου, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της ΚΕΔΕ, το οποίο διεξάγεται στη Ρόδο.
Ο Νίκος Παππάς μίλησε για «ένα εντελώς καινούργιο εκλογικό σύστημα, το οποίο μπορεί δυνητικά να δώσει δημοτικές Αρχές οι οποίες στην α’ επιλογή ψήφου να έχουν, για παράδειγμα, 20% και στη β’ φάση να κερδίσουν την πλειοψηφία». Για να προσθέσει αμέσως μετά: «Φανταστείτε το πρόβλημα που θα δημιουργηθεί και το πόσο θα επερωτάται η λαϊκή εντολή αν στην ψήφο α’ επιλογής είχαμε έναν συνδυασμό με 40%».
Όπως είπε, με το σημερινό εκλογικό σύστημα, προφανώς και προβλέπεται ανατροπή και συμμαχίες ενόψει β’ γύρου, αλλά «αυτά γίνονται μπροστά στα μάτια του λαού. Γίνονται προγραμματικές συμφωνίες και συγκλίσεις και ο λαός κρίνει επ’ αυτών. Δε γίνονται προκαταβολικά αυτά και με τρόπο, ενδεχομένως, σκιώδη».
Το ΚΚΕ
Ο γενικός γραμματέας της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, στο Συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος στη Ρόδο είπε ότι «μετράμε καταιγίδα νόμων για την απόλυτη ευθυγράμμιση των δημοτικών αποφάσεων που κάνουν τον όρο “αυτοδιοίκηση” ή “αυτοδιοικητικός” το πιο σύντομο ανέκδοτο. Τέτοιος είναι ο νόμος για την επιβολή ποινής απόλυσης και καταλογισμού στους εκλεγμένους, αν δεν προβούν σε έφεση κατά αγωγής εργαζομένων που έγινε δεκτή από τα ελληνικά δικαστήρια! Ή η υποχρεωτική συνένωση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης-Άρδευσης, η ενιαία τιμολογιακή πολιτική για το νερό, η αναγκαστική ενοποίηση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ).
Ως ΚΚΕ δεν έχουμε καμία αυταπάτη για τον ρόλο που έχει η Τοπική Διοίκηση, ρόλο θεσμικά κατοχυρωμένο, πέρα από τις προθέσεις καθενός και καθεμίας. Υπάρχει θεσμική προετοιμασία και εκπαίδευση χρόνων μέσα από τους νόμους “Καποδίστρια”, “Καλλικράτη”, “Κλεισθένη”», είπε ο κ. Κουτσούμπας, υπενθυμίζοντας ότι το ΚΚΕ «δικαιώνεται απόλυτα», καθώς είχε προβλέψει τις συνέπειες αυτών των νόμων για τους ΟΤΑ.
Πηγή : Nέα Κρήτη
