Διαχρονικό “μπάχαλο”, με την περυσινή χρονιά να “χτυπάει κόκκινο”, βρίσκεται πίσω από τις φετινές πρωτόγνωρες περικοπές των αγροτικών επιδοτήσεων, σύμφωνα με αποκαλυπτικό πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη. Μάλιστα, όλη αυτή η κατάσταση, σύμφωνα με το πόρισμα, δημιουργεί κλίμα αβεβαιότητας και ως προς τις επικείμενες ετήσιες πληρωμές.
Πρόκειται για πόρισμα με αποδέκτη τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη. Μεταξύ των άλλων, ο Συνήγορος του Πολίτη επικαλείται καταγγελίες παραγωγών, αλλά και στοιχεία ενημέρωσης από Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, που καταγγέλλουν «κατάσταση αποδιοργάνωσης του συστήματος» και «παντελή έλλειψη υποστήριξης, τόσο σε επίπεδο μηχανογραφικών εφαρμογών, όσο και διοικητικών διαδικασιών»!
Μεταξύ των άλλων, ο Συνήγορος του Πολίτη τονίζει ότι στις 15 Ιουλίου του 2022 υπεγράφη η σύμβαση με τις υποστηρικτικές εργασίες για την υποβολή της Ενιαίας Ενίσχυσης του 2022, ενώ η σχετική προθεσμία έληγε την προηγούμενη μέρα, δηλαδή στις 14 Ιουλίου 2022. Και επίσης ότι η σύμβαση για την παροχή του λογισμικού της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης έτους 2022 υπογράφηκε μετά την καταβολή της προκαταβολής της ενίσχυσης του 2022 και δύο εβδομάδες πριν την πληρωμή της εξόφλησης της βασικής ενίσχυσης του ίδιου έτους 2022. Μάλιστα, διακηρύξεις που αφορούσαν διαγωνισμούς που υποστηρίζουν τη νέα ΚΑΠ προκηρύχθηκαν μετά την 1η/01/2023.
«Οι αλλεπάλληλες εμπλοκές που προέκυψαν στην πορεία του ΟΣΔΕ στις διαδικασίες ανάδειξης τεχνικού συμβούλου δημιουργούν σε κάθε περίπτωση κλίμα αβεβαιότητας ως προς τις επικείμενες ετήσιες πληρωμές», σύμφωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη...
Τα κυριότερα προβλήματα
Επιγραμματικά, στο πόρισμα επισημαίνονται τα παρακάτω προβλήματα:
• Πλημμελής διεξαγωγή προκαταρκτικών διασταυρωτικών ελέγχων.
• Πρόβλημα με την υποβολή διοικητικών πράξεων.
• Απουσία τεχνικής υποστήριξης.
• Εσφαλμένη εικόνα Δικαιωμάτων έτους 2022 κατά την υποβολή των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης.
• Καθυστερήσεις στις πληρωμές μεταβιβάσεων.
• Προβλήματα στην οριστικοποίηση των αιτήσεων.
• Καθυστέρηση της έναρξης υποβολής δηλώσεων.
• Καθυστέρηση στην έκδοση εγκυκλίων.
• Απουσία του χαρακτηρισμού έκτασης ως ορεινή ή μειονεκτική στην εξισωτική αποζημίωση.
• Δεν εμφανίζονται πιστοποιημένες ποικιλίες, ώστε να επιλεγούν για επιδότηση στις συνδεδεμένες ενισχύσεις.
• Οι Ενώσεις προέκριναν επιλογή του προηγούμενου τεχνικού συμβούλου που παρείχε επί χρόνια άρτια τεχνική υποστήριξη.
• Υποστελέχωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, εμπόδιο για σωστή συνεργασία.
• Διακριτική μεταχείριση Ενώσεων που συνεργάζονται με συγκεκριμένο τεχνικό σύμβουλο.
“Καίνε” τα συμπεράσματα
Στα συμπεράσματα του πορίσματος αναφέρεται ως βασικό το συμπέρασμα που προέκυψε από τις συναντήσεις με Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, ότι:
- Οι δυσλειτουργίες και ελλείψεις στη φόρμα υποβολής αιτήσεων, αλλά και στις γενικότερες διαδικασίες υπήρξαν εντονότατες και πρωτοφανείς. Οι εκπρόσωποι των Ενώσεων περιέγραψαν στην Αρχή κατάσταση αποδιοργάνωσης του συστήματος και αναφέρθηκαν σε παντελή έλλειψη υποστήριξης, τόσο σε επίπεδο μηχανογραφικών εφαρμογών όσο και διοικητικών διαδικασιών.
- Οι αρμοδιότητες που αναθέτει επί σειρά ετών ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε ιδιώτες αναδόχους δεν περιορίζονται στην παροχή λογισμικού υποβολής ενιαίας αίτησης ενίσχυσης και την υποστήριξη σε τεχνολογικά θέματα. Περιλαμβάνουν καθήκοντα διοικητικής φύσης ως αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας καταβολής επιδοτήσεων σε ανταπόκριση σχετικών αιτημάτων των παραγωγών. Σε αυτά τα καθήκοντα περιλαμβάνονται η διεξαγωγή διασταυρωτικών ελέγχων, η διόρθωση σφαλμάτων μέσω διοικητικών πράξεων, αλλά και η πληροφόρηση αναφορικά με διοικητικές διαδικασίες.
- Η ανάθεση αυτή, βάσει όσων προεκτέθηκαν, φαίνεται να έχει ως αποτέλεσμα την εξάρτηση της διαδικασίας καταβολής επιδοτήσεων από την εταιρεία-τεχνικό σύμβουλο και κατά συνέπεια την αποδυνάμωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος, όπως αποδείχτηκε, αδυνατεί να επιτελέσει πλήρως το έργο του χωρίς τη συνδρομή του ιδιώτη αναδόχου.
- Ο Οργανισμός σε αρκετές περιπτώσεις λειτούργησε υπό καθεστώς ασφυκτικής πίεσης χρόνου, στην προσπάθειά του να επιλύσει το ζήτημα της μηχανογραφικής υποστήριξης, ώστε να μη διαταραχθεί η έγκαιρη πληρωμή των παραγωγών. Καθυστερήσεις στην υπογραφή των συμβάσεων θέτουν εν αμφιβόλω την ποιότητα των διοικητικών διασταυρωτικών ελέγχων και τη νομιμότητα των πληρωμών που ακολουθούν αυτούς. Για παράδειγμα, η σύμβαση, με έργο που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων υποστηρικτικές εργασίες για την υποβολή Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης έτους 2022, υπεγράφη στις 15/07/2022, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων του ίδιου έτους που είχε οριστεί ως ή 14η/07/2023.
- Επίσης, η σύμβαση για την παροχή του λογισμικού (πηγαίου κώδικα) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) έτους 2022 υπογράφηκε μετά την καταβολή της προκαταβολής της ενίσχυσης του 2022 και δύο εβδομάδες πριν την πληρωμή της εξόφλησης της βασικής ενίσχυσης του ίδιου έτους 2022. Τέλος, διακηρύξεις που αφορούν διαγωνισμούς που υποστηρίζουν τη νέα ΚΑΠ προκηρύχθηκαν μετά την 1η/1/2023.
- Οι αλλεπάλληλες εμπλοκές που προέκυψαν στην πορεία του ΟΣΔΕ στις διαδικασίες ανάδειξης τεχνικού συμβούλου δημιουργούν σε κάθε περίπτωση κλίμα αβεβαιότητας ως προς τις επικείμενες ετήσιες πληρωμές. Επιπρόσθετα, βαίνουν εις βάρος του κυρίως έργου και των καθηκόντων του ΟΠΕΚΕΠΕ: Πέραν τακτικών πληρωμών σειράς επιδοτήσεων σε ετήσια βάση, ο Οργανισμός οφείλει να εξετάζει, να διορθώνει μέσω διοικητικών πράξεων και να υποβάλλει σε διασταυρωτικούς ελέγχους αιτήσεις ενίσχυσης προηγούμενων ετών. Η διαδικασία αυτή απαιτεί ενεργά και σε πλήρη λειτουργία μηχανογραφικά συστήματα.
Από την εμπειρία του Συνηγόρου του Πολίτη, οι καθυστερήσεις στη διενέργεια διασταυρωτικών ελέγχων Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης παρελθόντων ετών είναι υπέρμετρες και έχουν αντίκτυπο στη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων παραγωγών σε Δράσεις Προγραμμάτων Αγροτικής Ανάπτυξης και έχουν αποτελέσει αντικείμενο πληθώρας αναφορών.
«Το ζήτημα μάλιστα έθεσε η Αρχή υπόψη σας με πρόσφατο έγγραφό της, στο οποίο επισημαίνει ότι οι εκκρεμότητες καταβολής ενισχύσεων παρελθόντων ετών, που ανάγονται στα έτη 2014 ή 2015, θέτει εν αμφιβόλω την αποτελεσματικότητα του συστήματος καταβολής των ενισχύσεων, γενικότερα. Οι έλεγχοι αυτοί συνδέονται με την προμήθεια και λειτουργία του κατάλληλου λογισμικού που, όπως προκύπτει από σχετική συζήτηση στη Βουλή, επίκειται να αναπτυχθεί», σύμφωνα με όσα αναφέρονται προς τον Λευτέρη Αυγενάκη.
Όταν δικαιώνονται... δεν πληρώνονται αμέσως
Αμέσως παρακάτω σημειώνεται ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην ετήσια έκθεσή του ήδη από το έτος 2019, απαντώντας σε όσα διαλαμβάνονται στην Ειδική Έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη, ανέφερε ότι «...η καταβολή ενισχύσεων αμέσως μετά την αποδοχή ενστάσεων δεν είναι εφικτή. Για την οριστική επίλυση αυτού του ζητήματος, μελετάται η δυνατότητα ανάπτυξης μηχανογραφικού υποσυστήματος καταβολής πληρωμών σε μεμονωμένους δικαιούχους...». Το σύστημα, ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχει αναπτυχθεί.
Στο κυβερνητικό νέφος
Κι εδώ αναφέρεται στην τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (προφανώς επί των ημερών Γεωργαντά):
«Τα παραπάνω ζητήματα φαίνεται να έγιναν αντιληπτά από την πολιτική ηγεσία, η οποία δρομολόγησε την ενσωμάτωση των λειτουργιών στο ΟΣΔΕ στο κυβερνητικό νέφος.
Προέκυψε, όμως, σειρά προβλημάτων τεχνικής φύσης, προφανώς διότι η μετάβαση έγινε εσπευσμένα, χωρίς να προηγηθεί η κατάλληλη μελέτη και προετοιμασία. Παράλληλα, δεν παρασχέθηκε στα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων η κατάλληλη υποστήριξη σε θέματα μηχανογράφησης, αλλά και συνδρομή σε ζητήματα διοικητικής φύσης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι των Ενώσεων δήλωσαν την πρόθεσή τους να στραφούν στον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο, καταβάλλοντας το σχετικό τίμημα, λόγω της λειτουργικότητας της φόρμας που παρείχε, αλλά και της άμεσης ανταπόκρισής του σε ερωτήματά τους.
Παρά την προσπάθεια για ενίσχυση του θεσμικού ρόλου του ΟΠΕΚΕΠΕ με την ενσωμάτωση της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης στο κυβερνητικό νέφος, ο κομβικός ρόλος των ιδιωτικών εταιρειών στη διαδικασία καταβολής ενισχύσεων φαίνεται να συνεχίζεται, καθώς η ανάπτυξη και προσαρμογή των απαιτούμενων Πληροφοριακών Συστημάτων και διασυνδέσεων που θα υποστηρίξουν την ΚΑΠ 2023-2027 ανατέθηκε σε σύμπραξη εταιρειών Πληροφορικής.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση του έργου της ανάπτυξης λογισμικού για την υποστήριξη διοικητικών διαδικασιών σε ιδιωτικές εταιρείες Πληροφορικής είναι συνήθης και σε πολλές περιπτώσεις θεμιτή πρακτική. Ωστόσο, στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι η Διοίκηση διατηρεί τον πλήρη έλεγχο των συστημάτων λογισμικού που υποστηρίζουν τις διαδικασίες αυτές. Εν προκειμένω, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να επιτελεί το έργο του, όπως η διεξαγωγή των διοικητικών διασταυρωτικών ελέγχων, η παροχή εξειδικευμένης πληροφόρησης και η πληρωμή των επιδοτήσεων, αυτόνομα, χωρίς τη συνδρομή τρίτου. Επίσης, η προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών θα πρέπει να λαμβάνει χώρα έγκαιρα, σε χρόνο που να μην επιτρέπει συνήθεις και αναμενόμενες εμπλοκές που σημειώνονται κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων να ανατρέπει τον προγραμματισμό του έργου».
“Μπαλάκι” ευθυνών: «Ας έρθουν να μας ελέγξουν»
«Τώρα, για να δικαιολογήσουν τις δικές τους ευθύνες, θα μας μιλήσουν για ελέγχους και θα προσπαθήσουν να δικαιολογηθούν, κατηγορώντας τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους με απάτες», καταγγέλλει στο neakriti.gr, σχολιάζοντας το πόρισμα- “φωτιά” του Συνηγόρου του Πολίτη, ο παλαίμαχος αγροτοσυνδικαλιστής από το Κυπαρίσσι Στάθης Φραγκιαδάκης.
Και συνεχίζει λέγοντας, «αν θέλουν να κάνουν ελέγχους, ας πάνε στη στάνη να δουν πώς αγωνίζεται να συντηρήσει τα ζώα του ο κτηνοτρόφος. Στις ελιές να δουν πώς παλεύει μες στις λάσπες ο ελαιοπαραγωγός να μαζέψει τις ελιές του. Ας έρθουν στα χωριά να δουν πώς τα βγάζουμε πέρα», λέει χαρακτηριστικά ο συνδικαλιστής.
Μάλιστα, ο Στάθης Φραγκιαδάκης αναφέρει για το πόρισμα: «Αυτό δείχνει την προχειρότητα που διαχρονικά χαρακτηρίζει τις κυβερνήσεις απέναντι στον αγροτικό χώρο. Δισεκατομμύρια ευρώ έρχονται από την Ε.Ε. Άλλα χάνονται στον δρόμο. Άλλα χάνονται ενδιάμεσα. Και ο παραγωγός παίρνει ένα μέρος από τα χρήματα αυτά. Αλλά όχι αυτά που του αναλογούν. Και το “μπάχαλο” συνεχίζεται. Δεν μπορούν να υποστηρίξουν την παραγωγή. Δεν μπορούν να υποστηρίξουν τους ανθρώπους στην ύπαιθρο. Κι όμως, η αρχική απόφαση της Ε.Ε. για τις επιδοτήσεις ήταν να τις λαμβάνει ο παραγωγός, για να μπορεί να παραμείνει στο χωριό και να παράγει προϊόντα. Κατά τ’ άλλα, όλοι μας λένε, “δεν ξέρετε εσείς οι αγρότες”»...
Και καταλήγοντας, απευθύνει το ερώτημα: «Επιτέλους θα υπάρξει κάποια κυβέρνηση που θα κάνει έναν σωστό σχεδιασμό, για να δει πώς θα μπορέσει να στηρίξει τους αγρότες, ώστε να μην ερημώσει εντελώς η ύπαιθρος;».
Πηγή : Νέα Κρήτη
