Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2017

H φορολογία των αγροτών από 1/1/2017



Αποτελούσαν πάντα μία ειδική κατηγορία φορολογουμένων, oι κατ’ επάγγελμα αγρότες αλλά και γενικότερα όσοι αποκτούν κάποιο εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση.
Δικαίως σε κάποιο βαθμό, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων που έχει ο αγροτικός χώρος, λόγω του μικρού κλήρου, του χαμηλού οικονομικού επιπέδου,  του οικογενειακού χαρακτήρα της αγροτικής εκμετάλλευσης, τη διασπορά , την έλλειψη κτηματολογίου και για πολλούς άλλους λόγους.

 Η συνύπαρξη στην ίδια κατηγορία μεγάλων και μικρών καλλιεργητών, καθιστά πολλές φορές πολύ δύσκολη την υιοθέτηση ενός φορολογικού συστήματος για αυτή την ομάδα φορολογουμένων που και δίκαιο θα είναι και δεν θα επιτρέπει τη διαφυγή μεγάλων ποσών φορολογητέας ύλης.
Δυστυχώς η πολιτεία διαχρονικά, δεν ακολούθησε ποτέ ορθολογικές διαδικασίες για τη συζήτηση , διαβούλευση και εφαρμογή  ενός σταθερού και δίκαιου φορολογικού συστήματος (και) για τους αγρότες, αλλά οι όποιες νομοθετικές παρεμβάσεις υπαγορεύονταν από τις εκάστοτε δημοσιονομικές ανάγκες ( Επέκταση φορολογητέας ύλης, κάλυψη ελλειμμάτων κλπ) και ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια της μνημονιακής κυριαρχίας όπου τα νομοσχέδια σχεδόν υπαγορεύονται και επιβάλλονται καθ’ υπόδειξη από του δανειστές.
Έτσι και στις τελευταίες φορολογικές αλλαγές κυριάρχησε η λογική της ισοπέδωσης, με αποτέλεσμα οι μικροί καλλιεργητές να είναι οι μεγάλοι χαμένοι, καθώς θα κληθούν να καταβάλλουν ποσά δυσανάλογα με τα εισοδήματα που αποκτούν. Ασφαλώς δεν είναι οι μόνοι αφού σε παρόμοια δυσχερή θέση βρίσκονται όλοι οι μικροί αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις.
Αλλαγές που αφορούν τους αγρότες έχουμε τόσο στη φορολογία εισοδήματος, όσο και στον ΦΠΑ.
ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
Στη φορολογία εισοδήματος η βασική αλλαγή έχει να κάνει με την ένταξή τους στην κλίμακα φορολόγησης του άρθρου 15 του Ν.4172/2013. Το εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα ωστόσο φορολογείται με την κλίμακα αυτή, αλλά αυτοτελώς. Δηλαδή μη συναθροιζόμενο με το εισόδημα από μισθωτή εργασία και επιχειρηματική δραστηριότητα.
Αρθρο 15
1. Το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις υποβάλλεται σε φόρο, σύμφωνα με την ακόλουθη κλίμακα:
Εισόδημα (Μισθοί, Συντάξεις, Επιχ. Δραστηριότητα)
Φορ. Συντελεστής
0 - 20.000
22%
20.001 - 30.000
29%
30.001 - 40.000
37%
40.001 –
45%


Ο φόρος που προκύπτει για το εισόδημα από ατομική αγροτική επιχείρηση μειώνεται κατά το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 16.


Αρθρο 16
1. Ο φόρος που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 μειώνεται κατά το ποσό των χιλίων εννιακοσίων (1.900) ευρώ για το φορολογούμενο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 11, όταν το φορολογητέο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συντάξεις δεν υπερβαίνει το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. Η μείωση του φόρου ανέρχεται σε χίλια εννιακόσια πενήντα (1.950) ευρώ για το φορολογούμενο με ένα (1) εξαρτώμενο τέκνο, σε δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ για δύο (2) εξαρτώμενα τέκνα και σε δύο χιλιάδες εκατό (2.100) ευρώ για τρία (3) εξαρτώμενα τέκνα και άνω. Εάν το ποσό του φόρου είναι μικρότερο των ποσών αυτών, η μείωση του φόρου περιορίζεται στο ποσό του αναλογούντος φόρου.
 Η μείωση του φόρου, η οποία υπολογίζεται επί του αθροίσματος του εισοδήματος από μισθούς και συντάξεις και αυτού της αγροτικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, ισχύει μόνο για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες.
Ως κατ’ επάγγελμα αγρότης θεωρείται σύμφωνα με τον Ν 3874/2010, άρθρ. 2 παρ.1, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει αυτός που:
  1. Είναι κάτοχος αγροτικής εκμετάλλευσης.
  2. Αφιερώνει τουλάχιστον 30% του συνολικού ετήσιου χρόνου εργασίας του, στην αγροτική δραστηριότητα.
  3. Αποκτά από αυτή 50% τουλάχιστον του συνολικού ετήσιου εισοδήματός του.
  4. Είναι ασφαλισμένος ο ίδιος και η αγροτική του εκμετάλλευση, όπου απαιτείται, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
  5. Τηρεί λογιστικά βιβλία, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.

Ως προς την τελευταία προϋπόθεση έγινε δεκτό με το υπ’ αριθμ. ΔΕΑΦ 1000637 ΕΞ 2017 έγγραφο της ΑΑΔΕ ότι θεωρείται ότι τηρούν λογιστικά βιβλία και κατά συνέπεια διατηρούν τον χαρακτηρισμό τους ως κατ’ επάγγελμα αγρότες και όσοι υπάγονται σε ειδικό καθεστώς ΦΠΑ όπως επίσης και όσοι νομίμως απαλλάσσονται από την υποχρέωση ενημέρωσης βιβλίων.
Ως προς τον προσδιορισμό του αγροτικού εισοδήματος και ειδικότερα ως προς τη φορολογική μεταχείριση της ενιαίας ενίσχυσης του πυλώνα 1 της Κ.Γ.Π. το μέρος εκείνο που αφορά τη βασική ενίσχυση θεωρείται εξ ολοκλήρου πλέον φορολογητέο εισόδημα.
Το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ ισχύει μόνο για τις πράσινες και συνδεδεμένες ενισχύσεις.
ΦΠΑ
Σημαντικές μεταβολές επέρχονται όμως από 1/1/2017 και στη δυνατότητα ένταξης των αγροτών στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 41 του κώδικα ΦΠΑ και κατά συνέπεια και στη δυνατότητα απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων.
Σύμφωνα με το νόμο και με τις οδηγίες της Πολ. 1201/2016 επισημαίνονται τα εξής, ως προς τη δυνατότητα ένταξης ενός αγρότη στο παραπάνω ειδικό καθεστώς:
Α. Όριο ένταξης: 15.000 ευρώ αξία όλων των παραδόσεων αγροτικών προϊόντων ιδίας παραγωγής και των παροχών αγροτικών υπηρεσιών προς κάθε πρόσωπο, που πραγματοποιήθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος, και στις 5.000 ευρώ από κάθε είδους επιδότηση
(Σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς).
Στον προσδιορισμό του ορίου των 15.000 ευρώ περιλαμβάνεται το συνολικό ποσό, που προέρχεται από την παράδοση αγροτικών προϊόντων των αγροτών από δική τους αγροτική εκμετάλλευση ή παροχή αγροτικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της αγροτικής τους εκμετάλλευσης, όχι μόνο προς άλλους υποκείμενους στο φόρο και προς απαλλασσόμενα πρόσωπα (νοσοκομεία, κλινικές κλπ) αλλά και σε άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος και σε πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο (ιδιώτες, ΝΠΔΔ, δημόσιο, δήμοι κλπ), όπως το ποσό αυτό προκύπτει από τα τιμολόγια αγοράς που εκδίδουν στον πωλητή αγρότη οι υποκείμενοι στο φόρο αγοραστές των αγροτικών προϊόντων, καθώς και από τα ειδικά στοιχεία που εκδίδει ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος.
Στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις, από 1/1/2017 και εφεξής, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω και αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που αφορούν άλλα φορολογικά έτη (χρήσεις).

Περιπτώσεις ένταξης στο κανονικό καθεστώς

Επαγγελματίας από άλλη αιτία (εμπορική επιχείρηση, ελεύθερος επαγγελματίας): Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς, ανεξάρτητα από το ύψος των επιδοτήσεων του, ή από το σύνολο των πωλήσεων του.
Κάνουμε προσθήκη δραστηριότητας τους ΚΑΔ για τις αγροτικές του καλλιέργειες στην αρμόδια Δ.Ο.Υ.
Ελεύθεροι επαγγελματίες απαλλασσόμενοι του ΦΠΑ (π.χ. γιατροί): Εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς με την προσθήκη ΚΑΔ για την αγροτική τους δραστηριότητα.
Αγρότης του ειδικού με παρουσία στις λαϊκές αγορές: Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς και για τα αγροτικά του εισοδήματα.
Αγρότης του ειδικού με αγροτικό φωτοβολταϊκό έως 100KW: Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς και για τα αγροτικά του εισοδήματα.
Αγρότης του ειδικού με ενοικιαζόμενα δωμάτια: Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς και για τα αγροτικά του εισοδήματα.
Αγρότης του ειδικού με εκμετάλλευση αγροτικών μηχανημάτων, όπως είναι οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές, τα σπαρτικά μηχανήματα που προσαρτώνται σε τρακτέρ, κλπ, υποχρεούνται να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και για την αγροτική τους εκμετάλλευση.
Αγρότης ειδικού καθεστώτος με εισπραχθείσες επιδοτήσεις εντός του 2016>5.000,00€: Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς από 01.01.17.
«Νέος Αγρότης» : Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς με βάση τις εισπραχθείσες επιδοτήσεις εντός του 2016 > 5.000,00€ , λαμβάνοντας υπόψη και την «ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας»
Συνταξιούχος/μισθωτός δημοσίου/ιδιωτικού τομέα με εισπραχθείσες επιδοτήσεις εντός του 2016 > 5.000,00€: Εντάσσεται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς από 01.01.17.
Ποιοι παραμένουν στο ειδικό καθεστώς
- Όσοι έχουν τζίρο από τις πωλήσεις των προϊόντων τους το 2016 < 15.000,00€.
- Όσοι έχουν εισπράξει επιδοτήσεις πάσης φύσεως εντός του 2016 < 5.000,00€. (Εξαιρούνται οι επιδοτήσεις που αφορούν πάγιες επενδύσεις, καθώς και οι αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ).

Ο αγρότης εξακολουθεί να υπάγεται στο ειδικό καθεστώς, έστω και αν πωλεί τα προϊόντα του ύστερα από κάποια στοιχειώδη επεξεργασία που γίνεται με συνηθισμένα μέσα, στα πλαίσια της αγροτικής του παραγωγής, και εφόσον μετά την επεξεργασία αυτή, τα προϊόντα του δεν χαρακτηρίζονται ως βιομηχανικά ή βιοτεχνικά .
Στο πλαίσιο αυτό π.χ. ο ελαιοπαραγωγός που πωλεί το λάδι σε τενεκέδες ή ο αγρότης που πωλεί εμφιαλωμένο κρασί ή τσίπουρο, το οποίο δεν έχει υποστεί ιδιαίτερη επεξεργασία, αλλά είναι προϊόν φυσικής ζύμωσης, ή ο κτηνοτρόφος που παρασκευάζει τυρί με συνήθη μέσα, καθώς και ο αγρότης που μαζεύει διάφορα βότανα και τα συσκευάζει σε μικρά σακουλάκια, δεν μπορεί να αποκλειστεί από το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ αγροτών.

Δεν έχουν υποχρέωση ένταξης σε κανένα καθεστώς :
- Όσοι καλλιεργούν μόνο για δική τους χρήση και δεν λαμβάνουν καμία επιδότηση.

Προσοχή:
Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις ελαιοπαραγωγών οι οποίοι ισχυρίζονται ότι δεν πουλάνε και παράγουν το λάδι μόνο για τον εαυτό τους. Να επισημάνω εδώ ότι όποιος θέλει να θεωρείται ότι παράγει για τον εαυτό του, θα πρέπει να πληρώσει μετρητοίς στο ελαιοτριβείο το δικαίωμα, τη δακοκτονία, τα χαρτόσημα και τέλος πάντων ό,τι προκύπτει ως υποχρέωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως για την πληρωμή του δικαιώματος ο παραγωγός δίνει εντολή στο ελαιοτριβείο να κρατήσει μέρος του παραχθέντος λαδιού για να πληρωθεί. Και μπορεί ελαιοπαραγωγός να ισχυρίζεται ότι «δεν πουλάω», όμως στην πράξη αυτό είναι συναλλαγή, θεωρείται πώληση και ως εκ τούτου θα πρέπει να είναι στο ειδικό καθεστώς.

Β. Υποχρέωση έκδοσης ειδικού στοιχείου από τους αγρότες του ειδικού καθεστώτος για παραδόσεις των προϊόντων τους ή παροχές αγροτικών υπηρεσιών προς άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος ή προς πρόσωπα μη υποκείμενα στο φόρο.
Με την ΠΟΛ. 1191/2016 ορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο, του ειδικού αυτού στοιχείου.
Γ. Υποχρεωτική υπαγωγή της αγροτικής εκμετάλλευσης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ στις περιπτώσεις που οι αγρότες παράλληλα ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, περιλαμβανομένων των περιπτώσεων που πωλούν τα προϊόντα τους στις λαϊκές αγορές ή από δικό τους κατάστημα ή τα εξάγουν ή τα παραδίδουν ενδοκοινοτικά ή διαχειρίζονται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ή λειτουργούν αγροτοτουριστικές μονάδες. Η παραπάνω υποχρέωση αφορά όχι μόνο επαγγελματίες που για την άσκηση της δραστηριότητάς τους υπάγονται σε ΦΠΑ (π.χ. λογιστές) αλλά και επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το ΦΠΑ (π.χ. γιατροί, ασφαλιστικοί πράκτορες κ.λπ.).
Οι αγρότες οι οποίοι, παράλληλα με την αγροτική εκμετάλλευση, ασκούν και άλλη δραστηριότητα για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων (απλογραφικά ή διπλογραφικά), μεταξύ των οποίων και η διαχείριση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η λειτουργία αγροτοτουριστικών μονάδων, υπάγονται υποχρεωτικά στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ για την αγροτική τους εκμετάλλευση, έχοντας όλες τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από το καθεστώς αυτό.
Επίσης, σημειώνεται ότι ως άλλη, κι όχι αγροτική, δραστηριότητα, για την οποία υφίσταται υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχειών, θεωρείται και η εκμετάλλευση αγροτικών μηχανημάτων, όπως είναι οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές, τα σπαρτικά μηχανήματα που προσαρτώνται σε τρακτέρ, κλπ, επομένως αγρότες οι οποίοι παρέχουν τις εν λόγω υπηρεσίες υποχρεούνται να ενταχθούν στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και για την αγροτική τους εκμετάλλευση.
Δ. Σε περίπτωση προαιρετικής μετάταξης από το ειδικό καθεστώς αγροτών στο κανονικό καθεστώς, η υποχρεωτική παραμονή σε αυτό είναι πλέον τριετής αντί πενταετής.
Ως προς τη διαδικασία της μετάταξης επισημαίνονται βάσει της ίδιας εγκυκλίου τα εξής:
  1. Προαιρετική μετάταξη από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς, όταν υπάρχει τέτοια δυνατότητα: δήλωση μεταβολής, εντός 30 ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους.
  2. Προαιρετική μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς: δήλωση μεταβολής είτε εντός 30 ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους (προκειμένου να ισχύει η μεταβολή από 1/1) ή κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους με την υποβολή δήλωσης μεταβολών που θα ισχύει από την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης.
  3. Υποχρεωτική μετάταξη από το ειδικό στο κανονικό καθεστώς, λόγω μη πλήρωσης των κριτηρίων: δήλωση μεταβολής, εντός 30 ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους.
  4. Μετάταξη στο κανονικό καθεστώς λόγω άσκησης και άλλης δραστηριότητας για την οποία υποχρεούνται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων: δήλωση μεταβολών εντός προθεσμίας 30 ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους.
  5. Μετάταξη στο κανονικό καθεστώς για αγρότες που παράλληλα διαχειρίζονται ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως 100 KW ή λειτουργούν αγροτοτουριστικές μονάδες έως 10 δωματίων: θα πραγματοποιηθεί κεντρικά από τις αρμόδιες για τα πληροφοριακά συστήματα υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης.
  6. Μετάταξη στο κανονικό καθεστώς λόγω παράδοσης προϊόντων παραγωγής τους από λαϊκές αγορές ή από δικό τους κατάστημα ή πραγματοποιούν εξαγωγές ή παραδόσεις των προϊόντων τους προς άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε, από 1.1.2017:  κεντρικά από τις αρμόδιες για τα πληροφοριακά συστήματα υπηρεσίες της Φορολογικής Διοίκησης. Εάν από 1.1.2017 επιλέξουν την παύση των πωλήσεων στη λαϊκή ή από δικό τους κατάστημα ή των εξαγωγών ή των ενδοκοινοτικών παραδόσεων και πληρούνται και τα λοιπά για τη μετάταξή τους στο ειδικό καθεστώς αγροτών οφείλουν να υποβάλουν δήλωση μεταβολών εντός ανατρεπτικής προθεσμίας 30 ημερών από την έναρξη του φορολογικού έτους 2017.

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΈΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ( ΜΥΦ)

Όπως όλες οι επιχειρήσεις, έτσι και οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος, θα πρέπει να υποβάλλουν συγκεντρωτική κατάσταση εξόδων (τις γνωστές ως Μ.Υ.Φ.) ηλεκτρονικά, με καταληκτική ημερομηνία την 28η Φεβρουαρίου 2017.
Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος θα πρέπει να προσκομίσουν όλα τους τα παραστατικά τα του 2016 (τιμολόγια αγοράς, εκκαθαρίσεις, αποδείξεις δαπανών, κλπ)  στο λογιστή τους, εντός του μήνα Φεβρουαρίου το συντομότερο δυνατό.


Πηγές :
Β.Μιχελινακης/ Αρθρα για φορολογία Αγροτών
Κ.Νιφορόπουλος / Αρθρα για φορολογία Αγροτών
Συντακτική ομάδα Taxheaven


Αγιος Νικόλαος 7/2/2017

Για την Νομαρχιακή Επιτροπή τουΟ.Ε.Ε.

Μανόλης Σ. Μαρκάκης
Λογιστής Οικονομολόγος

Συνολικες προβολες σελιδας