Τα σημεία «κλειδιά» για την επιτυχία της αντιμετώπισης του δάκου της ελιάς, ώστε η Κρήτη να μη χάνει πολύτιμα έσοδα από την πώληση του ελαιόλαδου, παρουσιάζει η Διοικούσα Επιτροπή του περιφερειακού παραρτήματος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου σε πολυσέλιδη έκθεση της την οποία κατέθεσε στις αρμόδιες αρχές. Οι γεωτεχνικοί αναφέρονται αναλυτικά στις «πληγές» της δακοκτονίας σε κάθε στάδιο και κυρίως καταθέτουν τις δικές τους, επιστημονικές προτάσεις οι οποίες είναι δυνατόν να ληφθούν και φέτος υπόψη ενόψει μάλιστα της έναρξης της δακοκτονίας.
Η Δ.Ε. του παραρτήματος Κρήτης του ΓΕΩΤΕΕ έχει ήδη εκφράσει την άποψη ότι το λάδι δεν είναι ένα απλό αγροτικό προϊόν. Είναι ένα διατροφικό αγαθό υψηλής αξίας, η βάση της κρητικής διατροφής, το περιβάλλον του νησιού, η ιστορία του, πολιτισμός του. Με βάση τα παραπάνω η καταπολέμηση του δάκου εκτός από εντομολογικό και γεωργο – οικονομικό είναι και θέμα οικολογικό, δημόσιας υγείας και πολιτικό.
Διαχρονικά, από το 2004, η Δ.Ε. ασχολείται με το θέμα καταθέτοντας προτάσεις για τη βελτιστοποίηση της μεθόδου εφαρμογής της δακοπροστασίας, προς τους εκάστοτε αρμοδίους, (υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση), οι οποίοι, σύμφωνα με το ΓΕΩΤΕΕ, επιδεικτικά όλα αυτά τα έτη κώφευαν. Όμως, με δεδομένη την πολιτικοοικονομική συγκυρία που περνά η χώρα μας, δεν επιτρέπονται πλέον φαινόμενα ατολμίας, αστοχιών, αδράνειας, από οπουδήποτε και οποιονδήποτε και αν προέρχονται, αφού ο τομέας του ελαιόλαδου είναι κρίσιμος για την οικονομία τόσο των νοικοκυριών όσο και της Κρήτης.
Είναι η χρονική στιγμή που θα πρέπει όλοι, πολιτεία, τοπική αυτοδιοίκηση, υπηρεσιακοί παράγοντες, επιστημονικό προσωπικό, υποστηρικτικό τεχνικό δυναμικό και παραγωγοί να λειτουργήσουν ο καθένας από την πλευρά του, αλλά και ως ομάδα με την αρμόζουσα υπευθυνότητα και δεοντολογία, τονίζει το ΓΕΩΤΕΕ.
Στο πλαίσιο αυτό η Δ.Ε. ως επιστημονικός φορέας που φέρει την ευθύνη να καταθέτει προτάσεις στην πολιτεία ήρθε σε επαφή με σημαντικό αριθμό έμπειρων επιστημόνων, αντάλλαξε πληροφορίες για τον τρόπο καταπολέμησης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, μελέτησε τις απολογιστικές εκθέσεις δακοκτονίας για τον κάθε νομό που παρουσιάζουν την % ποσοτική ζημιία και την αντίστοιχη οικονομική, το κόστος και εν τέλει την αποτελεσματικότητα της μεθοδολογίας. Επίσης, έλαβε υπόψη της τα ασκούμενα καθήκοντα από τους τομεάρχες και τους παγιδοθέτες, τη μεθοδολογία της ανάδειξης των εργολάβων ψεκασμού και τη συνδρομή των δήμων στο πλαίσιο του κοινωνικού ελέγχου.
«Πακέτο» προτάσεων
Οι προτάσεις του ΓΕΩΤΕΕ έχουν ως εξής:
1. Το έργο της δακοκτονίας είναι καθαρά επιστημονικό το οποίο χρήζει τέτοιας αντιμετώπισης από όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες και θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι θα παρακολουθείται σε όλη τη διάρκεια του έτους, ακριβώς όπως λειτουργούν οι γεωργικές προειδοποιήσεις.
2. Η όποια μεθοδολογία ασκείται, απαραίτητα θα πρέπει να διασφαλίζει τον ενιαίο χαρακτήρα της, υπό ενιαία ομπρέλα, υπό ενιαία ευθύνη που δεν είναι άλλη από την αιρετή Περιφέρεια. Κρίνεται απαραίτητο να ανεξαρτητοποιηθεί το πρόγραμμα της Κρήτης για λόγους κλιματικής ιδαιτερότητας (θερμό κλίμα, διαχείριση μεγάλων πληθυσμών ενηλίκων, διαχείριση προνυμφών πάνω σε ανηρτημένο καρπό) αλλά και επειδή υπάρχουν ακόμα πολλές εκτάσεις με χονδρολιά και τσουνάτη, που συγκομίζονται μετά από φυσική καρπόπτωση μέχρι τέλος του χειμώνα ή και αργότερα (φιλοξενώντας έτσι υψηλούς διαχειμάζοντες πληθυσμούς ) κ.ά.
3. Ο εντοπισμός περιοχών πιλότων όπου θα παρακολουθείται με παγιδοθεσία η εξέλιξη του εντόμου σε όλη τη διάρκεια του έτους και η διασύνδεση των δεδομένων τους με αυτά των υπόλοιπων περιοχών προκειμένου να δημιουργηθεί μαθηματικό μοντέλο πρόγνωσης.
4. Χρήση των δεδομένων όλων των μετεωρολογικών σταθμών που υπάρχουν σε κάθε περιοχή (Κέντρου Προστασίας Φυτών, δήμων, Ενώσεων κλπ)
5. Στατιστική επεξεργασία όλων των δεδομένων των προηγούμενων ετών για τη διεξαγωγή συμπερασμάτων ανά περιοχή
6. Αποτύπωση όλων των παραπάνω σε σύστημα GIS που εξελισσόμενο θα δίνει τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο. Η χρήση προγράμματος γεωγραφικών πληροφοριών με ακριβή αποτύπωση παρελθουσών μετρήσεων πληθυσμών και προσβολών καρπού όπου και όσο διάστημα χρόνου υπάρχουν, μετρήσεων 12άμηνης παρακολούθησης πτήσεων σε επιλεγμένα σημεία, αλλά και κλιματικών στοιχείων. Από ένα τέτοιο σύστημα μαζί με την ημερήσια «τροφοδοσία» με τρέχοντα στοιχεία, θα προκύψουν οι πλέον επικίνδυνες περιοχές για εντατικότερη παρακολούθηση, οι τυπικές περιοχές ως ενδεικτικές ευρύτερων τάσεων περιόδου, η ελάττωση των θέσεων παγίδων και οι προβλέψεις για επεμβάσεις, με μεγαλύτερο χρόνο για προετοιμασία, σε σχέση με απλές, τοπικές μετρήσεις παγίδων, δειγματοληψιών καρπού και ωρίμανσης ωοθηκών.
7. Ανάδειξη του ρόλου του τομεάρχη ως επιστήμονα που θα παρακολουθεί τα εξελικτικά στάδια τόσο του καρπού όσο και του εντόμου σε συνδυασμό με τα μετεωρολογικά δεδομένα προκειμένου να δίνει οδηγία ψεκασμού όσο πιο έγκαιρα γίνεται. Επίσης θα είναι υπεύθυνος να κρίνει την αναγκαιότητα τοπικού ψεκασμού ή να προτείνει ψεκασμό κάλυψης από τους παραγωγούς. Η επιλογή της θέσης των παγίδων είναι ευθύνη του τομεάρχη και όχι του παγιδοθέτη.
8. Απρόσκοπτη δυνατότητα αναγνώρισης του τομέα από κάθε τομεάρχη προκειμένου να επιτελέσει το επιστημονικό έργο του με επάρκεια.
«Ανατροπές»
στο διαγωνισμό
για εργολάβους
Σημαντικές αλλαγές στο διαγωνισμό για την ανάδειξη εργολάβων δακοκτονίας προτείνει το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο.
9.Τροποποίηση της διαδικασίας του διαγωνισμού ανάδειξης των εργολάβων ψεκασμού και αντιμετώπισης του ως δημόσιο έργο φυτοπροστασίας με απαίτηση:
-Συμμετοχή εργοληπτών δημοσίων έργων φυτοπροστασίας
-Κριτήριο για την ανάθεση η συμφερότερη προσφορά όπου θα αξιολογούνται παράμετροι που θα έχουν τεθεί ενιαία σε επίπεδα περιφέρειας (π.χ. αποδεικτικά εμπειρίας και καλής εκτέλεσης ανάλογων έργων, αποδεικτικά για τον τεχνολογικό εξοπλισμός κλπ)
-Συνεργασία του εργολάβου με γεωπόνο που θα διασφαλίζει την ορθότητα της εφαρμογής
-Ενιαία ανώτερη προσφερόμενη τιμή ανά ελαιόδεντρο σε κάθε χωριό
10. Διασύνδεση της αποτελεσματικότητας του ψεκασμού με την αποζημίωση του εργολάβου
11. Έγκαιρη προμήθεια όλων των ποσοτήτων των φυτοπροστατευτικών και ελκυστικών προκειμένου να αποφεύγονται καθυστερήσεις
12. Εναλλαγή των ελκυστικών σε κάθε ψεκασμό διότι εμφανίζεται σε μελέτες ότι ο δάκος αναπτύσσει εθισμό στην κατ’εξακολούθηση χρήση της ίδιας ελκυστικής ουσίας. Οφείλεται να ελέγχεται η οξύτητα της κατά την παραλαβή της αλλά και κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης. Υπάρχει περίπτωση επειδή ακριβώς δεν ελέγχεται να δημιουργεί αντίθετα αποτελέσματα από τα αναμενόμενα. Σημαντικό θέμα είναι επίσης οι συνθήκες αποθήκευσης των εντομοκτόνων και των ελκυστικών μετά την παραλαβή τους.
13. Η επιλογή περιοχών πιλότων, μία σε κάθε περιφερειακή ενότητα αρχικά, όπου θα εφαρμοστεί η καταπολέμηση του δάκου με τη μέθοδο της μαζικής παγίδευσης προκειμένου να υπάρχουν πέρα από πειραματικά δεδομένα και δεδομένα σε μεγαλύτερη έκταση. Κρίσιμος παράγων είναι το κόστος των παγίδων και της τοποθέτησης σε επίπεδο ελαιοκομικής περιόδου. Το κόστος αγοράς πρέπει να αποτελέσει στοιχείο ιδιαίτερα σοβαρής διαπραγμάτευσης για πολύ μεγάλες προμήθειες (η προμήθεια των παγίδων να γίνεται από την Περιφέρεια) και η ανάρτηση μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο να αποτελέσει ευθύνη των παραγωγών.
14. Ανάρτηση σε επιλεγμένα και σταθερά σημεία των ανακοινώσεων του εργολάβου για τα δρομολόγια που θα ακολουθούν τα συνεργεία ψεκασμού
15. Κινητοποίηση των τοπικών παραγόντων και πρωτίστως των ίδιων των παραγωγών για τον έλεγχο της διαδικασίας των ψεκασμών
16. Η τεκμηρίωση της αναγκαιότητας των επεμβάσεων και οι εγγραφές των παραμέτρων των επεμβάσεων πρέπει να είναι συμβατές με την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των καλλιεργειών και της διαδικασίας ιχνηλασιμότητας. Η δακοκτονία ως η μεγαλύτερη δράση φυτοπροστασίας στη χώρα, δεν είναι πλέον ανεκτό να βρίσκεται εκτός διαδικασιών Ολοκληρωμένης Διαχείρισης.
17. Η εκπαίδευση του προσωπικού και η κατάρτιση όλων των καλλιεργητών, σε θέματα αποτελεσματικότητας και ασφάλειας προσώπων και περιβάλλοντος (όπως απόρριψη πλεονασμάτων ψεκαστικού υγρού και κενών συσκευασίας, drift κ.ά.) έχει κορυφαία σημασία. Πόροι μπορούν να αντληθούν από το πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης για την ανάπτυξη εκπαιδευτικών πακέτων και τη λειτουργία των προγραμμάτων εκπαίδευσης κατά περίπτωση για τομεάρχες, εποχικούς γεωπόνους, παγιδοθέτες, ψεκαστές.
Πηγή : Πατρίς
