25 Μαρτίου 1821: Γιατί δεν διδάσκεται στα παιδιά μας το τι έκανε η Κρήτη το 1821; Τι συνέβη στη Σητεία και ειδικότερα στα χωριά μας τη Σφάκα, και την Τουρλωτή το 1821;

25 Μαρτίου 1821: Γιατί δεν διδάσκεται στα παιδιά μας το τι έκανε η Κρήτη το 1821; Τι συνέβη στη  Σητεία και ειδικότερα στα χωριά μας τη Σφάκα, και την Τουρλωτή το 1821; Ποιοί υπέθαλψαν το Έγκλημα των Μεγάλων Δυνάμεων να μείνει η Κρήτη έξω από το νεοσύστατο ελληνικό κράτος; Γιατί χρειάστηκαν ακόμα 90 περίπου χρόνια για να ενσωματωθεί στην ελεύθερη Ελλάδα;

Όλη η επαρχία Σητείας σήκωσε τα όπλα το 1821. Στην Τουρλωτή ο καπετάνιος Βογιατζόπαππας ξεκίνησε τον αγώνα, ενώ στη Σφάκα ο Τσιρακάκης όπλιζε επαναστάτες.
Όταν γίνονται αυτά γνωστά στον Τούρκο Διοικητή της Επαρχίας (πού είχε τότε την Έδρα τους στους Τουρτούλους (σήμερα Άγιος Γεώργιος) στον Ιμπραήμ Αφεντάκη η Αφεντακάκη (διάβαζε Νικολάου Μαστοράκη "Κρητών Ιστορίες") αιμοβόρο γενίτσαρο αλβανικής καταγωγής, αυτός  διατάζει στα 1821 τη γενική σφαγή των Χριστιανών της επαρχίας Σητείας. Λέγεται πως έσφαξε  γύρω στα 700-800 άτομα. Ηταν ο γενικός δερβέναγας της περιοχής αφού είχε εξουσίες πολιτικές, δικαστικές και θρησκευτικές, τις οποίες ασκούσε αυθαίρετα. Είχε γυναίκα Χριστιανή από την Λάστρο το γένος Σακκαδάκη (με συγγενείς και στη Σφάκα) γι' αυτό και τα χωριά του βορεινού άξονα (Λάστρος, Σφάκα, Τουρλωτή, Μετόχια Τουρλωτής (σημερινή Μυρσίνη), Μουλιανά γλύτωσαν από τις σφαγές του. Ερείπια του σπιτιού του σώζονται ακόμη. Το 1821 έσφαξε στους Τουρτούλλους 300 Χριστιανούς.

Ο τελευταίος μητροπολίτης Σητείας είναι ο Ζαχαρίας ο οποίος θανατώνεται από τους Τούρκους το 1821. Από τότε εκκλησιαστικώς υπαγόμαστε στη Γεράπετρο!

Τον Ιούνιο του 1821 οι Τούρκοι θα συγκεντρώσουν στα Αχλάδια 300 Χριστιανούς από τα γύρω χωριά (Χαμαίζι, Σκοπή, Κιμουργιώτη, Σκλαβεδιάκου) και θα τους σφάξουν όλους (Στειακά, Β' 52).

Μονή Τοπλού και 1821: Κι εδώ στο Μεγάλο Μοναστήρι του Τοπλού, η κατάσταση είναι επαναστατικώς έκρυθμη. Η Ιερά  Moνή προμαχούσα όπως πάντα των απελευθερωτικών μας αγώνων θα πληρώσει βαρύ για τη συμμετoχή της τίμημα, ήτοι σφαγής 12 καλoγήρων στην Θύρα της Λότζας (εξωτερική είσoδoς της Moνής), τη νύχτα της 26ης πρoς την 27η Ioυνίoυ τoυ 1821. Oι λoιπoί μoναχoί θα διαφύγoυν τη σύλληψη απo τα παράθυρα, oπως αναφέρει σημείωση στo Mηναίo τoυ Ioυνίoυ. Tα γεγoνoτα αυτά θα έχουν επακoλoυθo την ερήμωση και παραλίγo τη διάλυση της Moνής. Πρoς τo τέλoς της επαναστατικής αυτής περιoδoυ, τo ερημωμένo μoναστήρι θα χρησιμοποιηθεί ως πρoσωρινo καταφύγιo των Toύρκων τoν Δεκέμβριo τoυ 1828, oταν σώμα Kρητών επαναστατών θα εισβάλλειστη Σητεία. Kατά την απoχώρησή τoυς, κατoπιν συνθήκης με τoυς επαναστάτες, oι Toύρκoι θα διαγουμίσουν τoυς κινητoύς θησαυρoύς της Moνής.
 

Υπόλοιπη Κρήτη: Οι επαναστατικές εξεγέρσεις των Κρητών αρχίζουν από τα Σφακιά, στις 7 Απριλίου 1821.  Στις 27 Μαίου 1821 πραγματοποιείται Παγκρήτια Επαναστατική συνέλευση στη «Θυμιανή Παναγία» των Σφακίων, όπου οι εμπειρότεροι και ανδρειότεροι ορίζονται αρχηγοί των όπλων και καπετάνιους τους: Καπετάν Κόρακας (από τη Μεσαρά),  Καπετάν Καζάνης (από το χωριό Μαρμακέτω του Οροπεδίου Λασιθίου, 1793 – 1843), καπετάν Βασιλακογιώργης (από το χωριό Άγιο Χαράλαμπο ή Γέρωντομουρί του Οροπεδίου Λασιθίου 1794 – 1854) κ.α.

Το 1822 ο Σουλτάνος, ύστερα από τον πολυμέτωπο αγώνα σε όλο τον Ελληνικό χώρο, ζητά την βοήθεια του αντιβασιλέα  της  Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή. Στις 28 Μαΐου 1822 περίπου 10.000 Αιγύπτιοι στρατιώτες και 5.000 ιππείς αποβιβάστηκαν στη Σούδα υπό την αρχηγία του Χασάν Πασά και έπνιξαν την επανάσταση των Κρητών στο αίμα.Συγκεκριμένα τον Ιανουάριο του 1823 γίνεται η σφαγή του Λασιθίουμ δηλαδή τα Τουρκοαιγυπτιακά στρατεύματα κατασφάζουν όσους κατοίκους του Οροπεδίου Λασιθίου δεν είχαν φύγει στα βουνά και στήνουν πυραμίδα από τα κεφάλια τους. Μετά οι βάρβαρες ορδές του στρατηγού Χασαν σφαγιάζουν 3600 άνδρες και γυναίκες  μέσα στο σπήλαιο  Μιλάτου Μεραμβέλου, όπου είχαν καταφύγει. Οι νέοι και οι νέα, αφού κακοποιήθηκαν, πουλήθηκαν στην Αίγυπτο. Επίσης στις 2 και 3 Οκτωβρίου του 1823 στο σπήλαιο Μελιδονίου βρήκαν οικτρό θάνατο  370 κάτοικοι του χωριού Μελιδονίου που κρύφτηκαν εκεί, επειδή δεν ήθελαν να παραδοθούν στους επιδρομείς Τούρκους. Οι τελευταίοι πετούσαν από την είσοδο του σπηλαίου αναμμένα υλικά, που ο καπνός τους προκάλεσε ασφυξία.

βλέπε http://sfaka.wseas.org/2009a.htm#1821 

Πηγή : romioi.gr