Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2021

Γιώργος Αλεβίζος: ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ Ένθεος ή Άθεος

 

ΒΙΤΣΕΝΤΖΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ Ένθεος ή Άθεος Γράφει: Γιώργος Αλεβίζος –Πρόεδρος Μικρασιατών
Ποντίων και Αρμενίων Σητείας


Η Στέγη Βιτσέντζος Κορνάρος την 27 Ιαν. διοργάνωσε τη διαδικτυακή ομιλία του διακεκριμένου φιλολόγου ιστορικού. Φίλου συμπολίτη μας. Μιλτιάδη Παπαδάκη. Με θέμα "Το πορτραίτο του Κορνάρου".



Στο Α’μέρος μίλησε για τη θρησκευτικότητα του ποιητή.Αν ήταν ένθεος ή άθεος. Στο Β’μέρος θα μιλήσει για τον ψυχισμό του Κορνάρου.Σε άλλη διαδικτυακή ομιλία. Ο εκ των βασικών λειτουργών της Στέγης Β.Κ. Φίλος συμπολίτης Αντώνης Ανηψητάκης είχε αναφερθεί στην αθεΐα του Κορνάρου. Καθότι σε ολόκληρη την αφήγηση του ο ποιητής. Μόνο στον επίμετρο στίχο αναφέρει τον Θεό.

"Στο Κάστρονεπαντρεύτηκε , σαν αρμηνεύγ η φύσι το τέλος τ’έχει να γενή, όπου ο Θεός ορίση".

Πριν συνεχίσω. Ευχαριστούμε τους φίλους συμπολίτες Αλίκη και Γιώργο Γαλανάκη.Και όλους τους συντελεστές της "Στέγης Β.Κ". Που μας παρέχουν τη δυνατότητα.Στην αχλύ του κορωνοϊού να διαλογιζόμαστε.

Με απλή βούληση, στη στοιχειοθετημένη άποψη του Μιλτιάδη. Να προσθέσω τη δική μου. Ότι ο Κορνάρος είναι ένθεος. Και όχι άθεος.

Με την ιδιότητα του απλού αναγνώστη.Του σπουδαστή της "βιβλιοθήκης του κομοδίνου". Θα παραθέσω μέρος των επιχειρημάτων του ισχυρισμού μας.

Αν και είναι παρακινδυνευμένο,με τα "γιαλιά του σήμερα",να δικαιολογήσουμε γεγονότα. Που συνέβησαν, γράφτηκαν , πριν 400-500 χρόνια.

Ως γνωστόν ο Βιτσέντζος, ενετός την καταγωγή, δραστηροποιείται στην ενετοκρατούμενη Κρήτη (1201-1669). Στην πρωτεύουσα. Το Μεγάλο Κάστρο(Χάνδακα-Ηράκλειο). Όπου ως εύπορος εισοδηματίας, έχει τη δυνατότητα να εφοδιάζεται με τις νέες τυπογραφίες . Από το κέντρο εκτύπωσης τη Βενετία. Αυτομορφώνεται.Διαλογίζεται.Διευρύνει την πνευματική του οντότητα. Νιώθει "κόσμιος"(κοσμοπολίτης). Κατά τον Σωκράτη, ο οποίος ερωτούμενος "ποταπός ει;"(από που είσαι). Απαντούσε "κόσμιος"(κοσμοπολίτης).

Τα τελευταία χρόνια της ενετικής κυριαρχίας.Οι Ενετοί κατακτητές ήταν ανθρωπινότεροι. Όμως όπως όλοι οι Έλληνες, οι Κρητικοί δεν έπαψαν. Να θεωρούν τους Ενετούς τους φρικτότερους εχθρούς των Ελλήνων. Και να τους θεωρούν την αρχή της παρακμής τους.

Αρχής γενόμενης από το Σχίσμα (1054) Καθολικής και Ορθόδοξης Εκκλησίας. Με αιτία τη δοξασία του filioque(και εκ του Υιού). Ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται συγχρόνως και από τον Πατέρα και από τον Υιό.Που δεν δέχθηκε η Ορθόδοξη Εκκλησία.

Ο Καθολικός Πάπας , που κυριολεκτικά έδενε κι έλυνε δεν έστειλε έγκαιρα τα βενετσιάνικα πλοία. Να ενισχύσουν την άμυνα στην Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως (1453) . Του Βυζαντινομάρτυρα Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Κι όμως αν είχε αφιχθεί έγκαιρα ο βενετσιάνικος στόλος. Η τύχη της Κπόλεως ίσως ήταν διαφορετική.

Τον 14ο -16ο αιώνα μΧ. Κατά την ιστορική περίοδο της Αναγέννησης,συμπορευόμενη με τον Ανθρωπισμό, εκδηλώνεται στην Ευρώπη. Με επίκεντρο τις υπεριστορικές αξίες του κλασσικού Ελληνισμού. Η μεγάλη επιστημονική, καλλιτεχνική και συγγραφική κίνηση κυρίως στην Ιταλία. Στη Βενετία. Υπό την επίδραση της κλασσικής αρχαιότητας. Ελληνικής και ρωμαϊκής.

Την ίδια περίοδο 14ο-16οαιω.Το ιδεώδες του Ανθρωπισμού. Η πνευματική και εκπολιτιστική κίνηση συνοδοιπορεί με την Αναγέννηση.Ο Ανθρωπισμός είναι η ελευθερία της συνείδησης.Ο ορθολογισμός. Θεμελιώνεται στην παγκόσμια ομόνοια.Κηρύσσει την πίστη στον άνθρωπο και στη διεθνή αλληλεγγύη.

Την περίοδο ζωής του Κορνάρου στο Κάστρο. Κατά τον ιστορικό Κορμούλη, υπήρχαν 135 χριστιανικές εκκλησίες. Εκ των οποίων 119 ορθόδοξες και 16 καθολικές. Ομόθρησκες του Κορνάρου.

Τον 15ο αιώνα μΧ ο Γουτεμβέργιος. Το θαύμα της τυπογραφίας. Έσωσε και διέδωσε την παγκόσμια διανόηση. Κατέστησε γνωστούς τους αρχαίους Έλληνες κλασσικούς φιλόσοφους.

Στην πλειονότητα των οποίων. Στη Μεταφυσική Αρχή είναι η ουσία του παντός. Πρώτη αρχή κατά τους Ίωνες.

-Τον Θαλή τον Μιλήσιο (624-546πΧ) είναι το νερό

-Τον Αναξίμανδρο τον Μιλήσιο (611-546πΧ) είναι το άπειρο

-Τον Αναξιμένη τον Μιλήσιο (585-525πΧ) είναι ο αέρας

-Τον Ηράκλειτο τον Εφέσσιο (544-484 πΧ) είναι η φωτιά

-Τον Πυθαγόρα τον Σάμιο (570-496πΧ) είναι το "Εν" Δηλ. Το Ον" που είναι Θεός.

-Τον Ξενοφάνη τον Κολοφώνιο (Μ.Ασία) που καθορίζει τον Θεό ως το "Εν".Το αιώνιον, το άπειρον.

-Τον Εμπεδοκλή (495-435Πχ) τον Ακραγάντιο (Κάτω Ιταλία) είναι τα τέσσερα "ριζώματα". Δηλ.αέρας , φωτιά, νερό, γη. Φωτιά ίσονΉλιος.

Θα ήταν επιμήκης σε γραφή, η αναφορά μας στους Έλληνες κλασσικούς.Από τα βάθη της ψυχής των οποίων αναβλύζει το ανθρώπινο συναίσθημα. Και μεταρσιώνεται ως το υπέρτατο Ον. Τα "ριζώματα" αέρας, φωτιά, νερό, γη είναι τα στοιχεία της φύσης. Δημιουργήματα του Υπέρτατου Όντος.

Όμως ο Επίκουρος ο Σάμιος(341-270πΧ), δεν παραδέχεται τη δημιουργία της ζωής από υπερφυσική δύναμη. Κατά τον Επίκουρο οι θεοί παραμένουν μακάριοι σε ένα υπερφυσικό χώρο.Και δεν παρεμβαίνουν στη κίνηση της φύσης. Ούτε στη ζωή των ανθρώπων.

Την αθεΐα εισηγήθηκε ο Αβδηρίτης σοφιστής Πρωταγόρας(481-411πΧ) γράφοντας: Για τους θεούς δεν μπορώ να γνωρίζω, ούτε ότι υπάρχουν , ούτε ότι δεν υπάρχουν.

Ο δε εβραιο-ολλανδός Μπαρούχ Σπινόζα (1632-1677). Καταδικασθείς από τη χριστιανική θεολογία.Υποστηρίζει ότι ο θεός είναι αιώνια, άπειρη ουσία.Τίποτε δεν υπάρχει έξω από αυτή την ουσία. Και όλα όσα υπάρχουν είναι εξαιτίας της.

Ο Δανός υπαρξικός φιλόσοφος ΣέρενΚίρκεγκορντ (1813-1855). Εντυπωσιάζει με τη τρομερή φράση "Ο θεός δεν υπάρχει γιατί είναι αιώνιος".Δηλ.ο θεός δεν είναι προσωπική ύπαρξη έγχρονη. Αλλά άγχρονη Αιωνιότητα.

Για δε τον Κάρολο Μαρξ (1818-1883) η ιδέα του θεού προσκρούει στον ορθολογισμό λέγοντας "το πρόβλημα δεν είναι πως ο θεός έπλασε τον άνθρωπο, αλλά πως ο άνθρωπος έπλασε το θεό".

Εμπνεόμενος από τα νάματα της αρχαιολογικής κλασσικής φιλοσοφίας ο Κορνάρος,κατέστησε το έπος "Ερωτόκριτος" παγκόσμιας ανάγνωσης.Αντικαθιστώντας τον θεό με τα Ουράνια στοιχεία. Τη φύση. Τα "ριζώματα". Τον Ήλιο τον πανάρχαιο.Τον παγκόσμιο Θεό.

"Ηλί, ηλίλαμάσαβαχθάνι". Οι επί του Σταυρού τελευταίες λέξεις του Χριστού.

Απαλλαγμένη η ποιητική γραφή του Κορνάρου. Από Σχιματικές χριστιανικές δογματικές προκαταλήψεις και περιχαρακώσεις.Καθιστά το ανάγνωσμα ανεξίθρησκο.Όχι μισαλλάδοξο. Και όχι άθεο.Όπως συμπεραίνεται από τους στίχους που επιλέξαμε:

-Τον ΗΛΙΟ και τον ΟΥΡΑΝΟ συχνά παρακαλούσα για να τσ’αξώση και να δουν –παιδί , που πεθυμούσα.

-Ετούτη η ΦΥΣΙ το δωκε εις τη καημένη σάρκα κάθε κορμί να συμπονήτ’άλλου κορμιού την πλάκα.

-Κι αμνόγω του στον ΟΥΡΑΝΟ στον ΗΛΙΟ στο ΦΕΓΓΑΡΙ άλλος ογιάγυναίκαν του πότε να μη σε πάρη.

-χέρα που πιασε το κλειδί και μ’όλο το σκοτείδιήνοιξε τον ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ και τσ’ΟΥΡΑΝΟΥΣ μου δίνει

-Μην εφοβούμουν –τσ’ΟΥΡΑΝΟΥΣ την σημερμήν ημέρα να σούχα δώσει θάνατο, κακή μου θυγατέρα.

-Μα τ’ΑΣΤΡΗ, μα τον ΟΥΡΑΝΟ, μ’ Ανατολή και Δύση και μα της ΓΗΣ,που τα κορμιά θε να μας καταλύση,

και μα τον ΗΛΙΟ τον λαμπρό, το ΦΩΣ, και τη ΣΕΛΗΝΗ ποτέ να μη δολώσωμε ετούτο οπ’εγίνη.

-μα κει δεν ήτο δύναμι, ουδέ φωνή στο στόμα ήρθεν η ώρα να γενή η σάρκα πάλι χώμα.

-και τ’ΑΣΤΡΗ και τον ΟΥΡΑΝΟ , τον ΗΛΙΟ παρακάλει ο ξένος για να μην τσιπη εκείνο, που λογιάζει.

-Θωρώ τον ΟΥΡΑΝΟ γελά της ΓΗΣ και καμαρώνει και σε λιμιων’ανάπαψιςήραξε το τιμόνι.

Όποιος επιθυμεί ας προσθέσει κι άλλους.



Γιώργος Αλεβίζος

2/2/2021

 

Πηγή : Sitiafm 95.5



Συνολικες προβολες σελιδας