Παρασκευή 16 Ιουνίου 2017

Οραματίζοντας το μέλλον της Σητείας. Τι λένε οι πολιτιστικοί και παραγωγικοί φορείς του Γεωπάρκου Σητείας και τι τα παιδιά του.



Από τις αρχές του 2017 ο Φορέας Διαχείρισης του Γεωπάρκου Σητείας σε συνεργασία με το Landscape Research Group και το Ecole National Superieure de Paysage της Γαλλίας έχει ξεκινήσει μια έρευνα που με συμμετοχικές διαδικασίες θέλει να καταγράψει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιοχής, καθορίζοντας με αυτό τον τρόπο, την κοινή μας ταυτότητα που θέλουμε να αναδείξουμε, και το όραμα μας για την περιοχή.

Σε αυτό το πλαίσιο έγιναν σειρά από δράσεις με τα παιδιά των σχολείων της περιοχής , καθώς και εκτενείς συνεντεύξεις με 40 φορείς. Οι συνεντεύξεις έγιναν σε προέδρους πολιτιστικών συλλόγων και αγροτικών συνεταιρισμών καθώς και σε προέδρους σωματείων του τουριστικού κλάδου.
Τα αποτελέσματα χρίζουν προσοχής καθώς στην ερώτηση «πως οραματίζεσαι τον τόπο σου σε 25 χρόνια από σήμερα», κανένα παιδί δεν περιέγραψε ότι φαντάζεται ότι θα μένει εδώ, πράγμα που συμβαδίζει με την πλειονότητα των απαντήσεων των φορέων που φαντάζονται τον τόπο ερημωμένο (Πίνακας 1). 



Σε αντίθεση με το ανωτέρω αποτέλεσμα τόσο τα παιδιά μέσα από τις εργασίες τους, όσο και οι φορείς εξέφρασαν την αγάπη τους για την περιοχή τονίζοντας ορισμένα χαρακτηριστικά τα οποία θεωρούν μοναδικά και τα οποία θα πρέπει να αναδειχθούν ή να προστατευθούν. Σας παροτρύνουμε να διαβάσετε την βραβευμένη έκθεση που έγραψε ο μαθητής Γυμνασίου Τουρλωτής Γιώργος Καπνάκης.
Συνοπτικά τα χαρακτηριστικά περιλαμβάναν: την «άγρια» ομορφιά του τοπίου, τα παραδοσιακά χωριά, την πλούσια ιστορία και αρχαιολογική κληρονομιά, τις καθαρές, ήρεμες παραλίες, τα φαράγγια και σπήλαια, τη φυσική κληρονομιά όπως το Βάι και τα σπάνια πουλιά, την παραδοσιακή μουσική και τους χορούς, το καλό λάδι, ρακί, μέλι και το ξίγαλο, την παραδοσιακή κουζίνα, την ηρεμία και το φιλότιμο των ανθρώπων.
Το 90% των φορέων ανέφερε την λέξη γνησιότητα, η « γνήσια Κρήτη» , τα «γνήσια Προϊόντα» και αυτό σε ένα κόσμο όπου κυριαρχεί η παγκοσμιοποίηση είναι σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα ειδικά σε ότι αφορά τον τουρισμό και την δυνητική επιτυχία της περιοχής ως προορισμός ήπιου ενναλακτικού τουρισμού.
Στις απαντήσεις σχετικά απειλές που φοβούνται οι φορείς για τον τόπο τους η ερημοποίηση των χωριών (πληθυσμιακή) αλλά και των καλλιεργειών (κλιματική αλλαγή-ξηρασία) ήταν οι κύριες ανησυχίες όλων των φορέων.
Οι φορείς ερωτήθηκαν πώς οραματίζονται την ουτοπία για την περιοχή τους, και οι απαντήσεις ήταν στην πλειονότητά τους κοινές, με εξαίρεση κάποιες απαντήσεις κυρίως από φορείς του τουριστικού κλάδου.  Το κοινό όραμα για το 95% των ερωτηθέντων ήταν να « Να σφύζουν τα χωριά μας με ζωή» με ενδιαφέρουσες αναπτυξιακές προτάσεις γύρω από την αναζωογόνηση των χωριών κυρίως μέσω του ήπιου ενναλακτικού τουρισμού, την οικοτεχνία και των ενναλακτικών καλλιεργειών εντός και γύρο από τα χωριά.
Αυτή η γενικότερη σύμπνοια οράματος για την περιοχή είναι πολύ θετική γιατί δημιουργεί μια καλή αρχική βάση για την έναρξη δράσεων ολοκληρωμένου σχεδιασμού για το Γεωπάρκο. Θετικό είναι επίσης ότι οι φορείς ανέφεραν πολλές ενδιαφέρουσες προτάσεις για δράσεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην υλοποίησή αυτού του οράματος και στο ότι κρίνουν τη ύπαρξη του Γεωπάρκου καθοριστική στην του (Πίνακας 2). Παρόλα αυτά το 75% των ερωτηθέντων τόνισε πως πρέπει να βελτιωθεί οι επικοινωνία και η ενημέρωση για το Γεωπάρκο, τους σκοπούς του, καθώς και να βρεθούν τρόποι για την καλύτερη συνεργασία με την τοπική κοινωνία και τους φορείς της.



Με βάση τα ανωτέρω ο Φορέας Διαχείρισης του Γεωπάρκου Σητείας διοργανώνει συνάντηση εργασίας στις 2 Ιουλίου στην οποία προσκαλούνται όλοι πολιτιστικοί και παραγωγικοί φορείς εντός του Γεωπάρκου, καθώς και η αντίστοιχη συνάντηση με τους φορείς του τουρισμού και εστίασης στις 3 Ιουλίου. Στόχος των συναντήσεων είναι ο συλλογικός καθορισμός της ταυτότητας και του οράματός μας για την περιοχή καθώς και ο στρατηγικός σχεδιασμός δράσεων που θα συντελέσουν στην υλοποίηση του. (Δείτε το www.sitia-geopark.gr για περισσότερες πληροφορίες ή επικοινωνήστε στο 28433 41302 για να δηλώσετε συμμέτοχή έως στις 26 Ιουνίου)

Dr Kalliope Pediaditi
Environmental Sustainability Consultant & Researcher


ΠΩΣ ΦΑΝΤΑΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ ΣΕ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΩΡΑ?
Βραβευμένη έκθεση Γιώργου Καπνάκη, Έξω Μουλιανά, Γ’ τάξη Γυμνασίου Τουρλωτής
«Μου δόθηκε σήμερα στο σχολείο το θέμα πώς θα είναι το χωριό μου μετά από 25 χρόνια.  Εγώ μετά από 25 χρόνια θα είμαι περίπου 40 χρονών! Με φαντάστηκα λοιπόν να γυρνάω πίσω στο χωριό μου ένα καλοκαίρι μαζί με την οικογένειά μου……….
          Η πρώτη σκέψη που μου πέρασε απ’ το μυαλό ήταν το πατρικό μας σπίτι. Πήρα λοιπόν τον μεγαλύτερό μου γιο, που ήταν μόλις 11 χρονών. «Πήγαινέ με στο σπίτι του παππού!», μου έλεγε συνέχεια. Έτσι λοιπόν τον πήγα. Μόλις άνοιξα την πόρτα της αυλής  με τις πρώτες μυρωδιές των λουλουδιών, μού ήρθαν στο μυαλό τα ανέμελα χαμόγελα, τα παιχνίδια των παιδικών μου χρόνων. Καθώς περπατούσα στην μικρή πλακόστρωτη αυλή, είδα ότι δυστυχώς χόρτα και κισσοί είχαν αναρριχηθεί  στους τοίχους και στην κυρίως πόρτα και δυσκόλευαν την πρόσβαση στο σπίτι. Όταν άνοιξα με δυσκολία την πόρτα, το μάτι μου έπεσε στο τζάκι, όπου καθόμουνα μικρός και η γιαγιά μου μού έλεγε τόσο όμορφες και διασκεδαστικές ιστορίες, που ξετρελαινόμουνα να ακούω. Στρίβοντας αριστερά ‘ανακάλυψα’ σκεπασμένα στις σκόνες το παλιό μπαούλο, το σιδερένιο κρεβάτι κι από πάνω τις εικόνες των αγίων. Ξαφνικά ένιωσα τύψεις που έφυγα κι εγκατέλειψα αυτόν τον πανέμορφο και γεμάτο αναμνήσεις τόπο!





          Ο γιος μου με τράβηξε. Ήθελε να εξερευνήσουμε και το υπόλοιπο ‘Πάνω Χωριό’. Προχωρώντας στον ερημωμένο δρόμο κοιτούσα αριστερά και δεξιά τα σπίτια στην παλιά μου γειτονιά. Από δω έβγαινε η κυρα-Μαρίκα, εδώ έμενε η κυρα-Σοφία, που με κουτσομπόλευαν όταν περνούσα με τον σκύλο μου. Τέλος αντίκρισα την παλιά εκκλησία του Άη-Γιώργη, όπου σκαρφαλώναμε με τους φίλους μου στην κορυφή στο Σταυρό και καμαρώναμε με το κατόρθωμά μας. Πού είναι τώρα οι φωνές των παιδιών, που πήγαν όλοι αυτοί οι παλιοί άνθρωποι;





          Φεύγοντας απ’ το έρημο χωριό θέλησα να επισκεφτώ το Ρίχτη και  τους τόπους, που είχα αγαπήσει από παιδί. Η πρώτη ματιά έπεσε στους τεράστιους πλατάνους, που ο χρόνος δεν τους είχε ακόμα βλάψει κι έκαναν ακόμα ίσκιο και δροσιά. Το πετρόκτιστο γεφυράκι  του Λαχανά, από όπου οι Έλληνες στην επανάσταση πετούσαν τα πτώματα των Τούρκων στο νερό, όπως μού είχε πει ο παππούς μου, που το ήξερε από τον προπάππου του, είχε υποστεί πολλές φθορές. Δυστυχώς κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να το φτιάξει. Καθώς προχωρήσαμε το δρόμο προς τον καταρράχτη, αντίκρισα τον παλιό νερόμυλο, που είχαν κτίσει ο παππούς μου με τον πατέρα του πέτρα-πέτρα. Θυμάμαι, που ήθελα κάποτε να τον φτιάξω, για να μην πάει χαμένος ο κόπος τους. Κρίμα που αμέλησα τόσα χρόνια!
Φτάνοντας στη Ριχτάρα,  σαν να αντίκρισα εμένα και τ’ άλλα παιδιά και τους φίλους μου να παίζουμε και να πλατσουρίζουμε στα νερά. Δυστυχώς με την λειψυδρία που ακολούθησε και την άνοδο της θερμοκρασίας είχε μείνει μόνο μια ‘κολύμπα’ γεμάτη βρομόνερα. Που είναι ο καταρράχτης που έπεφτε από ψηλά και μας ‘μαστίγωνε’ με την ορμή του, όταν κολυμπούσαμε ακριβώς από κάτω; Που είναι η λίμνη, όπου πέφταμε  για βουτιές πηδώντας από το βράχο κάνοντας ένα μεγααάλο ‘τσουνάμι’, όπως το λέγαμε; Σαν να είδα με το μυαλό μου το χέλι, τον ‘Μπάμπη’, όπως τον ονομάσαμε, να με κοιτάει με παράπονο: «Πού ήσουν τόσο καιρό;».
Τελευταίος σταθμός  η παραλία, γεμάτη σκουπίδια, από τις σπασμένες ψησταριές  κάτω απ’ τα αλμυρίκια, και την εγκατάλειψη  και σκεφτόμουν όταν παρέες-παρέες μαζευόταν τις Κυριακές και ψήναμε τα ψάρια και τις πεταλίδες και ήταν γεμάτη η παραλία γέλια, χαρά και ζωή.
Έφυγα γεμάτος σκέψεις και συναισθήματα. Μετάνιωσα που εγκατέλειψα το χωριό, όπου πέρασα τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Και δεν ήμουνα μόνο εγώ. Όλοι το εγκαταλείψαμε! Έπρεπε να μείνουμε και να το προστατέψουμε, όπως μπορούμε. Από την άλλη χαίρομαι που έζησα τα παιδικά μου χρόνια παίζοντας στη φύση και στο περιβάλλον κι όχι πάνω από ηλεκτρονικά. Τα παιδικά χρόνια  πρέπει κανείς να τα ζει και να τα διασκεδάζει κάνοντας παιδικά ‘ταξίδια’ στη φύση, γεμάτα χαρά κι ανεμελιά.
Ένιωσα ένα τεράστιο κενό μέσα μου. Μόνη παρηγοριά η οικογένειά μου! Κοίταξα το γιο μου και σκέφτηκα πώς η δική μου επιλογή να φύγω του στέρησε την ευκαιρία να φτιάξει τη δική του παιδική ηλικία. Σκέφτομαι ότι κάτι πρέπει να κάνω έστω και αργά. Γι’ αυτόν και για το δικό του μέλλον!

Συνολικες προβολες σελιδας